5 Đề đọc hiểu Dặn con (Trần Nhuận Minh) có đáp án chi tiết được Trường Cao đẳng Tài nguyên và Môi trường miền Trung tổng hợp từ những bài thi Ngữ Văn trên toàn quốc sẽ là tài liệu cho những em ôn luyện trước khi bước vào kì thi sắp tới. Hy vọng với 5 bộ đề Dặn con đọc hiểu dưới đây, những em sẽ trả lời đúng toàn bộ những nghi vấn trong bài thi nhé.

Đọc hiểu Dặn con (Trần Nhuận Minh) – Đề số 1

Đọc bài thơ sau và trả lời nghi vấn bên dưới:

Bạn đang xem bài: 5 Đề đọc hiểu Dặn con (Trần Nhuận Minh) có đáp án chi tiết

DẶN CON

Chẳng người nào muốn làm hành khất

Tội trời đày ở nhân gian

Con không được cười giễu họ

Dù họ hôi rình úa tàn

Nhà mình sát đường họ tới

Có cho thì có là bao

Con không bao giờ được hỏi

Quê hương họ ở nơi nào

Con chó nhà mình rất hư

Cứ thấy hành khất là cắn

Con phải răn dạy nó đi

nếu như không thì con đem bán

Mình tạm gọi là no ấm

người nào biết cơ trời vần xoay

Lòng tốt gửi vào thiên hạ

Biết đâu nuôi bố sau này.

(Trần Nhuận Minh)

Câu 1. Hãy cho biết thể thơ và cách gieo vần của bài thơ.

Lời giải:

Thể thơ: Tự do. Gieo vần chân.

Câu 2. Ý nghĩa của cách gọi “hành khất” mà không phải “hành khất” ở câu thơ mở đầu?

Lời giải:

Cách gọi “hành khất” mà không phải “hành khất” thể hiện thái độ tôn trọng của người cha với những người bị “giời đày” chẳng may phải xin ăn trên phố, đồng thời cũng thể hiện niềm đồng cảm tình thực với nỗi xấu số của họ. Qua cách gọi ấy người cha cũng muốn con mình trông thấy nên có thái độ hành xử thế nào cho đúng với những người cùng cực, khổ nghèo.

Câu 3. Việc lặp lại: “Con không…Con không…” ở khổ 1, 2 thể hiện thái độ gì của nhân vật trữ tình”

Lời giải:

Việc lặp lại “Con không… Con không…” ở khổ 1,2 là những câu khẳng định có ý nghĩa mệnh lệnh thể hiện thái độ nghiêm khắc dặn dò con của nhân vật trữ tình. Người cha muốn khắc sâu trong con những điều tuyệt đối không được làm khi gặp những người hành khất tránh gây nên sự tổn thương về ý thức cho họ.

Câu 4. Hãy thử lí giải vì sao người cha lại dặn con: Con không bao giờ được hỏi/ Quê hương họ ở nơi nào.

Lời giải:

Nguyên nhân khiến người ha dặn dò con: Con không bao giờ được hỏi/Quê hương họ ở nơi nào.

+ Quê hương là nơi chôn rau cắt rốn, là nơi có họ hàng, thôn xóm,… người nào cũng yêu, cũng muốn gắn bó với quê hương mình và khi đi xa thì tha thiết mong nhớ.

+ những người hành khất không may phải lang thang xin ăn, họ vì lí do nào đó mà phải xa quê, nên khi hỏi họ về quê hương là đâm sâu hơn vào nỗi đau tha phương của họ, khiến họ xót xa hơ cho tình cảnh thực tế nghiệt ngã của chính mình.

=> Qua lời dặn dò này, người cha dạy con cần phải có tình yêu thương con người, biết quý trọng con người. Không chỉ viện trợ những con người hành khất về vật chất, một người biết yêu thương cần phải biết đồng cảm, sẻ chia, thấu hiểu để không gây ra những tổn thương ý thức cho họ.

Câu 5. Những lời chia sẻ trong khổ cuối gợi cho anh/chị những suy nghĩ gì?

Lời giải:

Những lời chia sẻ trong khổ cuối là lời dặn dò vô cùng ý nghĩa của người cha dành cho con:

+ Mình tạm gọi là no ấm/người nào biết cơ trời vần xoay: Gia đình mình chỉ “tạm” gọi là no ấm hơn những người hành khất tội nghiệp kia. Sự no ấm ấy chưa biết tồn tại được bao lâu bởi cuộc sống luôn “vần xoay” biến đổi…

+ Lòng tốt gửi vào thiên hạ/Biết đâu nuôi bố sau này: Con hãy sống giàu tình yêu thương, sẻ chia, trân trọng những người nghèo khổ, tu nhân tích đức, bởi biết đâu sau này bố cũng rơi vào tình cảnh như họ, và cũng được mọi người viện trợ, trân trọng như con đã làm.

⟹ Người cha đã đánh thức lòng trắc ẩn, tình yêu thương, khơi dậy lòng tốt không chỉ của con mình mà con của nhiều người khác.

Câu 6. Đọc bài thơ này, anh/chị có liên tưởng tới bài thơ nào đã học? Hãy viết một đoạn văn ngắn (khoảng 5 dòng) bàn về những lời dạy quý giá của cha.

Lời giải:

Bài thơ gợi nhớ tới bài “Nói với con” của Y Phương.

Đoạn văn cần kết cấu rõ ràng, mạch lạc, tập trung bàn về những lời dạy của cha: Nội dung những lời dạy, ý nghĩa của những lời dạy.

Bài mẫu số 1:

Đoạn thơ tuy ngắn nhưng chứa đầy những lời dạy quý giá của người cha đối với đứa con của mình. Người cha dạy con biết bao nhiêu là điều. Đó là không nên cười giễu những người hành khất, không nên hỏi quê hương họ ở đâu. Những lời dạy ấy thể hiện trị giá nhân văn rất sâu sắc. Qua lời dặn dò này, người cha dạy con cần phải có tình yêu thương con người, biết quý trọng con người. Không chỉ viện trợ những con người hành khất về vật chất, một người biết yêu thương cần phải biết đồng cảm, sẻ chia, thấu hiểu để không gây ra những tổn thương ý thức cho họ. Dẫu cho họ có hoàn cảnh cùng cực, có úa tàn thì cũng không nên xa lánh họ, mà trái lại nên đồng cảm, chia sẻ và trân trọng họ. Cũng nên tinh tế khi chia sẻ với họ, đừng làm tổn thương ý thức ngay khi về mặt vật chất họ cũng đã quá thiếu thốn. Những lời người cha dạy con xuất phát từ sự trải nghiệm trong cuộc sống. Gia đình mình chỉ “tạm” gọi là no ấm hơn những người hành khất tội nghiệp kia. Sự no ấm ấy chưa biết tồn tại được bao lâu bởi cuộc sống luôn “vần xoay” biến đổi… vì vậy, con hãy sống giàu tình yêu thương, sẻ chia, trân trọng những người nghèo khổ, tu nhân tích đức, bởi biết đâu sau này bố cũng rơi vào tình cảnh như họ, và cũng được mọi người viện trợ, trân trọng như con đã làm.tương tự, người cha đã đánh thức lòng trắc ẩn, tình yêu thương, khơi dậy lòng tốt không chỉ của con mình mà con của nhiều người khác.

Bài mẫu số 2:

Trong đoạn thơ Dặn con, ta có thể thấy được rất nhiều lời dạy ý nghĩa mà cha gửi tới con. Người cha dạy con bài học về sự thông cảm, thấu hiểu. Đó chính là đức tính tốt đẹp mà con cần hình thành. Thay vì dạy con cách “hơn người”, cha muốn con hiểu hơn về bài học của thấu hiểu. Vì đó mới là chìa khóa gắn kết con người với con người. Đặc biệt, người cha còn dặn con hãy biết cho đi. Cho đi thì mới có thể có được hạnh phúc. Mọi sự khinh bỉ đối với người yếu thế hơn mình sẽ bị lên án và là điều con cần lánh xa. Như cha dạy con, cơ trời vần xoay, và cha chỉ muốn con hãy trao đi nhiều điều tốt để đón nhận lại điều tốt. Cuộc sống muôn màu nhưng điều tốt đẹp tới cùng chính là đạo đức, là sự bao dung, cao thượng mà mỗi người phải giữ gìn.

Đọc hiểu Dặn con (Trần Nhuận Minh) – Đề số 2

Đọc bài thơ sau và trả lời nghi vấn bên dưới:

Bạn đang xem bài: 5 Đề đọc hiểu Dặn con (Trần Nhuận Minh) có đáp án chi tiết

DẶN CON

Chẳng người nào muốn làm hành khất

Tội trời đày ở nhân gian

Con không được cười giễu họ

Dù họ hôi rình úa tàn

Nhà mình sát đường họ tới

Có cho thì có là bao

Con không bao giờ được hỏi

Quê hương họ ở nơi nào

Con chó nhà mình rất hư

Cứ thấy hành khất là cắn

Con phải răn dạy nó đi

nếu như không thì con đem bán

Mình tạm gọi là no ấm

người nào biết cơ trời vần xoay

Lòng tốt gửi vào thiên hạ

Biết đâu nuôi bố sau này.

(Trần Nhuận Minh)

Câu 1. Chỉ ra phương thức biểu thị chính được sử dụng trong đoạn trích?

Lời giải:

Phương thức biểu thị chính: Biểu cảm

Câu 2. Hãy tìm trong vốn từ tiếng Việt từ đồng nghĩa với từ hành khất? Theo em, vì sao tác giả sử dụng từ hành khất thay vì những từ đồng nghĩa khác?

Lời giải:

* Từ đồng nghĩa với từ hành khất: ăn xin, hành khất

* Tác giả sử dụng từ hành khất vì:

• Tác dụng phối thanh
• Hành khất là từ Hán Việt có sắc thái trọng thể, khác với sắc thái trung tính của những từ thuần Việt ăn xin, hành khất, do vậy thích hợp với xúc cảm của nhân vật trữ tình trong lời dặn con (phải tôn trọng, giữ thể diện cho những người hành khất)

Câu 3. Em có suy nghĩ gì về lời dặn con của người bố trong đoạn trích? (Trình bày khoảng 5 tới 7 dòng).

Lời giải:

Thí sinh có thể trình bày nhiều cách, nhiều nội dung, sau đây là một phương án:

• Những lời dặn thể hiện ý thức nhân văn: thương yêu con người, tôn trọng con người
• Những lời dặn đầy sự chiêm nghiệm sâu sắc về lẽ đời như: cơ trời vần xoay, lòng tốt, cho và nhận… khiến con người phải suy nghĩ về cách sống

Có thể diễn đạt theo cách khác nhưng phải hợp lí, chặt chẽ.

Đọc hiểu Dặn con (Trần Nhuận Minh) – Đề số 3

Đọc bài thơ sau và trả lời nghi vấn bên dưới:

Bạn đang xem bài: 5 Đề đọc hiểu Dặn con (Trần Nhuận Minh) có đáp án chi tiết

DẶN CON

Chẳng người nào muốn làm hành khất

Tội trời đày ở nhân gian

Con không được cười giễu họ

Dù họ hôi rình úa tàn

Nhà mình sát đường họ tới

Có cho thì có là bao

Con không bao giờ được hỏi

Quê hương họ ở nơi nào

Con chó nhà mình rất hư

Cứ thấy hành khất là cắn

Con phải răn dạy nó đi

nếu như không thì con đem bán

Mình tạm gọi là no ấm

người nào biết cơ trời vần xoay

Lòng tốt gửi vào thiên hạ

Biết đâu nuôi bố sau này.

(Trần Nhuận Minh)

Câu 1. Xác định thể thơ và phương thức biểu thị chính của văn bản.

Lời giải:

– Thể thơ: Tự do (Hoặc 6 chữ)

– Phương thức biểu thị chính của văn bản: Biểu cảm.

Câu 2. Ở khổ thơ thứ ba, tác giả sử dụng từ hành khất (Cứ thấy hành khất là cắn), nhưng ở khổ thơ đầu tác giả lại sử dụng từ hành khất (Chẳng người nào muốn làm hành khất), ý nghĩa?

Con không bao giờ được hỏi

Quê hương họ ở nơi nào.

Lời giải:

Ở khổ thơ thứ ba, tác giả sử dụng từ hành khất (Cứ thấy hành khất là cắn), nhưng ở khổ thơ đầu tác giả lại sử dụng từ hành khất (Chẳng người nào muốn làm hành khất): Thí sinh có thể có rất nhiều cách lí giải nghĩa, miễn sao hợp lí.

Gợi ý:

+ Cách gọi hành khất: Loài vật chỉ biết quan sát bộ dạng bên ngoài, không thể nhìn thấu được cuộc thế, tâm hồn, trái tim,… của họ.

+ Cách gọi hành khất: Thể hiện sự tôn trọng và yêu thương…

Câu 3. vì sao người cha dặn con điều đó?

Lời giải:

Quê hương gắn bó sâu nặng với cuộc thế của mỗi con người, một khi phải tha phương cầu thực chắc cuộc thế họ phải chịu nhiều đau buồn, đắng cay. vì vậy, hỏi về quê hương là chạm tới nỗi đau…

Câu 4. xúc cảm của em về hai dòng thơ cuối:

Lòng tốt gửi vào thiên hạ

Biết đâu nuôi bố sau này…

Lời giải:

Thí sinh có thể có những cảm nhận khác nhau, song phải hướng tới trị giá chân chính mà tác giả gửi gắm.

Gợi ý:

Người cha muốn nhắn nhủ tới con về bài học cho và nhận – gửi lòng tốt, tình yêu thương, sự sẻ chia, đùm bọc cho thiên hạ đó chính là nguồn hạnh phúc nuôi dưỡng chúng ta. vì vậy hãy biết sống thật ý nghĩa.

Đọc hiểu Dặn con (Trần Nhuận Minh) – Đề số 4

Đọc bài thơ sau và trả lời nghi vấn bên dưới:

Bạn đang xem bài: 5 Đề đọc hiểu Dặn con (Trần Nhuận Minh) có đáp án chi tiết

DẶN CON

Chẳng người nào muốn làm hành khất

Tội trời đày ở nhân gian

Con không được cười giễu họ

Dù họ hôi rình úa tàn

Nhà mình sát đường họ tới

Có cho thì có là bao

Con không bao giờ được hỏi

Quê hương họ ở nơi nào

Con chó nhà mình rất hư

Cứ thấy hành khất là cắn

Con phải răn dạy nó đi

nếu như không thì con đem bán

Mình tạm gọi là no ấm

người nào biết cơ trời vần xoay

Lòng tốt gửi vào thiên hạ

Biết đâu nuôi bố sau này.

(Trần Nhuận Minh)

Câu 1. Nêu phương thức biểu thị của bài thơ?

Lời giải:

Phương thức biểu thị là biểu cảm, nghị luận

Câu 2. Chỉ ra những từ ngữ được sử dụng theo nghĩa chuyển trong khổ thơ thứ nhất và giảng giải ngắn gọn ý nghĩa của từ ngữ đó gắn với văn cảnh trong bài thơ?

Lời giải:

Từ được sử dụng với nghĩa chuyển ở khổ thơ thứ nhất là từ “úa tàn”

Ý nghĩa: rách rưởi, nghèo khổ, mỏi mệt…

Câu 3. vì sao tác giả lại dặn: “Con không bao giờ được hỏi/Quê hương họ ở nơi nào”?

Lời giải:

Vì hỏi quê quán là chạm vào nỗi đau của họ, khiến họ thêm tủi nhục

Người hành khất phải xa lìa gia đình, quê hương để “tha phương cầu thực” nên nếu như người nào đó hỏi về nơi chôn rau cắt rốn chỉ càng khiến họ thêm thương nhớ, xót xa, buồn tủi, đớn đau…

Câu 4. Bài thơ đã gợi cho anh chị suy nghĩ gì về cách xử sự của con người đối với con người? (Trình bày khoảng 5 tới 7 dòng)

Lời giải:

Thể hiện được suy nghĩ tình thực, sâu sắc về những xử sự của con người với nhau.

Câu 5. Tìm ít nhất 03 từ Hán Việt được sử dụng trong bài thơ? Vì sao tác giả lại sử dụng từ “hành khất” mà không sử dụng từ “người hành khất” trong câu thơ đầu?

Lời giải:

– Từ Hán Việt: Hành khất, nhân gian, thiên hạ.

– Tác giả lại sử dụng từ “hành khất” mà không sử dụng từ “người hành khất” vì:

+ “Hành khất”,”hành khất”: đều chỉ người kém may mắn trong cuộc sống, phải đi lang thang xin ăn.

+ Từ “Hành khất” là một từ Hán Việt thể hiện thái độ tôn trọng của tác giả đối với những người không may cơ nhỡ trong cuộc sống.

Câu 6. Theo em người cha muốn dặn con điều gì?

Lời giải:

Người cha muốn nói với con: Cần tôn trọng, đồng cảm, sẻ chia, viện trợ những người không may mắn trong cuộc sống.

Người cha dạy con cần phải có tình yêu thương con người, biết quý trọng con người. Không chỉ viện trợ những con người hành khất về vật chất, một người biết yêu thương cần phải biết đồng cảm, sẻ chia, thấu hiểu để không gây ra những tổn thương ý thức cho họ.

Đọc hiểu Dặn con (Trần Nhuận Minh) – Đề số 5

Đọc bài thơ sau và trả lời nghi vấn bên dưới:

Bạn đang xem bài: 5 Đề đọc hiểu Dặn con (Trần Nhuận Minh) có đáp án chi tiết

DẶN CON

Chẳng người nào muốn làm hành khất

Tội trời đày ở nhân gian

Con không được cười giễu họ

Dù họ hôi rình úa tàn

Nhà mình sát đường họ tới

Có cho thì có là bao

Con không bao giờ được hỏi

Quê hương họ ở nơi nào

Con chó nhà mình rất hư

Cứ thấy hành khất là cắn

Con phải răn dạy nó đi

nếu như không thì con đem bán

Mình tạm gọi là no ấm

người nào biết cơ trời vần xoay

Lòng tốt gửi vào thiên hạ

Biết đâu nuôi bố sau này.

(Trần Nhuận Minh)

Câu 1. Xác định phương thức biểu thị trong văn bản trên? Nội dung của bài thơ trên là gì?

Lời giải:

những phương thức biểu thị: Tự sự, mô tả và biểu cảm

Nội dung của bài thơ trên: Lời ba dặn con không được chế nhạo những người hành khất. Mà phải quan tâm, viện trợ họ, biết đâu tương lại sẽ nuôi cuộc sống của ta.

Câu 2. Chỉ ra một giải pháp tu từ vượt trội trong văn bản và tác dụng của giải pháp tu từ đó?

Lời giải:

– giải pháp tư từ: Điệp từ ”Con không…”

– Tác dụng:

+ Làm cho những ý thêm sinh động, tạo tiết điệu, âm hưởng cho bài thơ.

+ Nhấn mạnh lời người ba dặn con không được chế nhạo những người hành khất. Mà phải quan tâm, viện trợ họ, biết đâu tương lại sẽ nuôi cuộc sống của ta.

+ Thể hiện sự giáo dục nghiêm khắc của người cha với con, mong muốn con mình thấu hiểu và sống đúng với đạo lí làm người: trân trọng, không chế nhạo những người cơ nhỡ.

Câu 3. Chỉ ra câu phủ định có trong văn bản và nêu tác dụng của câu phủ định đó

Lời giải:

Câu phủ định là: Chẳng người nào muốn làm hành khất

Tác dụng: Thông báo, xác nhận về việc không người nào muốn làm hành khất.

Câu 4. Anh/chị có suy nghĩ gì về bài học rút ra mà người cha nói với con qua bài thơ?

Lời giải:

Bài học rút ra:

+ Cần tôn trọng ,đồng cảm, sẻ chia, viện trợ nhau trong cuộc sống.

+ Cần phải có tình yêu thương con người, biết quý trọng con người. Không chỉ viện trợ những con người hành khất về vật chất, một người biết yêu thương cần phải biết đồng cảm, sẻ chia, thấu hiểu để không gây ra những tổn thương ý thức cho họ.

+ Người cha đã đánh thức lòng trắc ẩn, tình yêu thương, khơi dậy lòng tốt không chỉ của con mình mà con của nhiều người khác.

Câu 5. Hai câu thơ sau xét theo mục đích nói, thì thuộc kiểu câu gì?

Con không được cười giễu họ
Dù họ hôi rình úa tàn.

Lời giải:

Hai câu thơ sau xét theo mục đích nói, thì thuộc kiểu câu tường thuật.

Câu 6. Em hiểu gì về từ hành khất?

Lời giải:

“Hành khất” là những người ăn xin, hành khất. Là những người không có quê hương hoặc phải xa quê để mưu sinh.

Câu 7. Những lời khuyên của người cha trong đoạn trích có ý nghĩa gì đối với anh/chị?

Lời giải:

Những lời khuyên của người cha đã giúp em có thêm sự đồng cảm với những người có cuộc sống khó khăn, để có thể trao đi yêu thương và sống tử tế với những người xung quanh mình hơn nữa.

Câu 8. Anh/chị hiểu thế nào về câu thơ:

“Lòng tốt gửi vào thiên hạ
Biết đâu nuôi bố sau này…”

Lời giải:

Hai câu thơ là lời nhắc nhở khéo léo và sâu sắc của người cha, ngụ ý: cuộc thế con người lúc lên lúc xuống, biết đâu sau này chính bố cũng ở vào hoàn cảnh của người hành khất ngày hôm nay, vì vậy hãy biết mở rộng lòng nhân ái, biết cho đi để được nhận lại.

**************

Trên đây là 5 Đề đọc hiểu Dặn con (Trần Nhuận Minh) có đáp án chi tiết . Hy vọng dựa vào đây, những em sẽ tự tin trả lời đúng những nghi vấn trong kì thi sắp tới. Chúc những em ôn tập thật tốt trước khi bước vào kì thi học kì sắp tới.

Đăng bởi: Trường Cao đẳng Tài nguyên và Môi trường miền Trung

Chuyên mục: Giáo dục

Bản quyền bài viết thuộc Trường Cao đẳng Tài nguyên và Môi trường miền Trung. Mọi hành vi sao chép đều là gian lận!

Nguồn chia sẻ: https://cmm.edu.vn

https://cmm.edu.vn/doc-hieu-dan-con-tran-nhuan-minh/