Bài tập về đi lại thẳng đều sẽ giúp những em hiểu rõ hơn nội dung lý thuyết bài học. Đồng thời giúp những em làm quen cách giải về phần động học chất điểm trong vật lý 10.
Để giải những bài tập về đi lại thẳng đều những em cần ghi nhớ một số nội dung chính ở phần lý thuyết, đó là:
Bạn đang xem bài: Bài tập đi lại thẳng đều và Cách giải – Vật lý 10 chuyên đề
– Công thức tính véc tơ vận tốc tức thời trung bình: 
– Công thức tính quãng đường của đi lại thẳng đều: 
– Phương trình đi lại của đi lại thẳng đều: 
° Dạng 1: Xác định véc tơ vận tốc tức thời, vận tốt trung bình quãng đường và thời gian trong đi lại thẳng đều.
+ Sử dụng công thức trong đi lại thẳng đều:
+ Sử dụng công thức tính véc tơ vận tốc tức thời trung bình: 
* Ví dụ: Một xe chạy trong 5 giờ, 2 giờ đầu xe chạy với tốc độ trung bình 50km/h, 3 giờ sau xe chạy với tốc độ 40 km/h. Tính tốc độ trung bình của xe trong suốt thời gian đi lại.
Xem lời giải
° Dạng 2: Viết phương trình đi lại thẳng đều, tìm thời khắc, vị trí gặp nhau của hai vật
1. Lập phương trình đi lại
• Bước 1: chọn lựa hệ quy chiếu
– chọn lựa trục tọa độ, gốc tọa độ, gốc thời gian, chiều dương của trục tọa độ.
• Bước 2: Từ hệ quy chiếu vừa chọn lựa, xác định những yếu tố x0; v0; t0; của vật.
• Bước 3: Viết phương trình đi lại
+ nếu như t0 = 0 ⇒ x = x0 + vt
+ nếu như t0 ≠ 0 ⇒ x = x0 + v(t – t0).
> Lưu ý:
– nếu như vật đi lại cùng chiều dương thì véc tơ vận tốc tức thời có trị giá dương.
– nếu như vật đi lại ngược chiều dương thì véc tơ vận tốc tức thời có trị giá âm.
2. Xác định thời khắc, vị trí hai xe gặp nhau
• Bước 1: chọn lựa hệ quy chiếu
chọn lựa trục tọa độ, gốc tọa độ, gốc thời gian, chiều dương của trục tọa độ.
– Trục tọa độ Ox trùng với quỹ đạo đi lại
– Gốc tọa độ (thường gắn với vị trí ban đầu của vật 1 hoặc vật 2)
– Gốc thời gian (lúc vật 1 hoặc vật 2 khởi đầu đi lại)
– Chiều dương (thường chọn lựa là chiều đi lại của vật được chọn lựa làm mốc)
• Bước 2: Từ hệ quy chiếu vừa chọn lựa, xác định những yếu tố x0; v0; t0 của mỗi vật.
• Bước 3: Thiết lập phương trình đi lại của mỗi vật.
+ Vật 1: 
+ Vật 2: 
• Bước 4: Viết phương trình khi hai xe gặp nhau
– Khi hai xe gặp nhau thì: 
• Bước 5:
+ Giải phương trình (*) ta tìm được thời gian t, là thời gian tính từ gốc thời gian cho tới thời khắc hai xe gặp nhau.
+ Thay t vào phương trình (1) hoặc (2) ta tìm được vị trí hai xe gặp nhau.
* Lưu ý: Khoảng cách giữa hai vật 
* Ví dụ 1: Lúc 7 giờ một người ở A đi lại thẳng đều với véc tơ vận tốc tức thời v =50 km/h đuổi theo người B đang đi lại với véc tơ vận tốc tức thời 30 km/h. Biết khoảng cách AB = 20 km. Viết phương trình đi lại của hai người. Hỏi hai người đuổi kịp nhau lúc mấy giờ và ở đâu?
Xem lời giải
* Ví dụ 2 (Bài 9 trang 15 sgk Vật lý 10): Hai ô tô xuất phát cùng một lúc từ hai địa điểm A và B cách nhau 10 km trên một đường thẳng qua A và B, đi lại cùng chiều từ A tới B. Tốc độ của ô tô xuất phát từ A là 60 km/h, của ô tô xuất phát từ B là 40 km/h.
a) Lấy gốc tọa độ ở A, gốc thời gian là lúc xuất phát, hãy viết công thức tính quãng đường đi được và phương trình đi lại của hai xe.
b) Vẽ đồ thị tọa độ – thời gian của hai xe trên cùng một hệ trục (x,t).
c) Dựa vào đồ thị tọa độ – thời gian để xác định vị trí và thời khắc mà xe A đuổi kịp xe B.
Xem lời giải
° Dạng 3: Đồ thị của đi lại thẳng đều
Nêu tính chất của đi lại – Tính véc tơ vận tốc tức thời và viết phương trình đi lại
1. Tính chất của đi lại
– Đồ thị xiên lên, vật đi lại thẳng đều cùng chiều dương.
– Đồ thị xiên xuống, vật đi lại thẳng đều ngược chiều dương.
– Đồ thị nằm ngang, vật đứng yên.
2. Tính véc tơ vận tốc tức thời
– Trên đồ thị ta tìm hai điểm bất kì đã biết tọa độ và thời khắc: 
* Ví dụ (Bài 10 trang 15 sgk Vật lý 10): Một ô tô tải xuất phát từ thành phố H đi lại thẳng đều về phía thành phố P với tốc độ 60 km/h. Khi tới thành phố D cách H 60 km thì xe ngừng lại 1 giờ. Sau đó xe tiếp tục đi lại đều về phía P với tốc độ 40 km/h. trục đường H-P coi như thẳng và dài 100 km.
a) Viết công thức tính quãng đường đi được và phương trình đi lại của ô tô trên hai quãng đường H – D và D – P. Gốc tọa độ lấy ở H. Gốc thời gian là lúc xe xuất phát từ H.
b) Vẽ đồ thị tọa độ – thời gian của xe trên cả trục đường H – P.
c) Dựa vào đồ thị, xác định thời khắc xe tới P.
d) rà soát kết quả của câu c) bằng phép tính .
Xem lời giải
tương tự, với 3 dạng bài tập cơ bản về đi lại thẳng đều và cách giải ở trên, những em cần làm từng bài thật cận thận, hiểu rõ mục đính và yêu cầu của mỗi dạng bài để vận dụng giải những bài toán mới. Đây là phần tri thức quan trọng giúp những em dễ dàng tiếp thu những nội dung của bài học tiếp theo.
¤ Xem thêm những bài viết khác tại:
Bản quyền bài viết thuộc Trường Cao đẳng Tài nguyên và Môi trường miền Trung. Mọi hành vi sao chép đều là gian lận!
Nguồn chia sẻ: https://cmm.edu.vn
Trích nguồn: Cao đẳng Tài nguyên và Môi trường miền Trung
Danh mục: Giáo dục
