Phần I:

Đọc – hiểu

Nhớ được tác giả, tác phẩm đoạn trích

Hiểu được phép tu từ được sử dụng trong đoạn thơ

Viết được đoạn văn trình bày suy nghĩ của mình về đoạn thơ

Số câu

Số điểm

Tỉ lệ

1

0,5

5%

2

1,5

15%

1

2

20%

4

4

40%

Phần II:

Làm văn

(Nghị luận về tác phẩm truyện)

Vận dụng tri thức đã học để viết bài văn nghị luận về nhân vật văn học.

Số câu

Số điểm

Tỉ lệ

1

6

60%

1

6

60%

Tổng số câu

Tổng số điểm

Tỉ lệ %

2

1

10%

1

1

10%

1

2

20%

1

6

60%

5

10

100%

Ý

tri thức, kĩ năng cần đạt được

Điểm

a

Đảm bảo cấu trúc bài văn: Có đủ những phần mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài giới thiệu cảnh được tả; Thân bài Tả quang cảnh, cảnh vật chi tiết theo trình tự; Kết bài :Phát biểu cảm tưởng về quang cảnh , cảnh vật đó.

0,25

b

Xác định đúng yêu cầu của đề: Tả một người thân yêu nhất với em

0,25

c

Sáng tạo: Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về câu chuyện

Chính tả, sử dụng từ, đặt câu: Đảm bảo quy tắc chính tả, sử dụng từ, đặt câu

0,25

0,25

* Phần mở bài:

– Giới thiệu sơ lược về tác giả, tác phẩm .

– Khái quát được nét đẹp về nhân vật Phương Định.

0,5

· Phần thân bài:

Vẻ đẹp của Phương Định

– Tâm hồn trong sáng, giàu mộng mơ, hồn nhiên tươi trẻ.

– ý thức dũng cảm, thái độ tĩnh tâm, vượt lên mọi nguy hiểm.

– Có tình cảm đồng chí, đồng đội nồng ấm.

( những ý có phối hợp tìm hiểu dẫn chứng trong tác phẩm)

2

– Qua nhân vật Phương Định và những cô gái thanh niên xung phong, Lê Minh Khuê đã gợi cho người đọc về tấm gương thế hệ trẻ Việt Nam anh hùng thời chống Mỹ.

1

Nghệ thuật

– Truyện kể theo thứ bậc nhất, thể hiện trung thực tâm trạng, suy nghĩ của nhân vật;

– tiếng nói, giọng điệu thích hợp với diễn biến của chiến trường khốc liệt.

1

*Phần kết bài:

– Khẳng định những nét đẹp của nhân vật và trị giá của tác phẩm.

– Liên hệ với thanh niên trong giai đoạn ngày nay.

0,5

I. ĐỌC – HIỂU

Ngữ liệu: Đoạn trích Bàn về đọc sách

– nhận diện được phương thức liên kết câu.

– Nêu dược vấn đề nghị luận trong đoạn văn.

– giảng giải được vì sao muốn tích luỹ tri thức, đọc sách có hiệu quả thì trước tiên cần phải biết lựa chọn lựa sách mà đọc.

II. LÀM VĂN

Câu 1. Viết đoạn văn.

– Khoảng 8 – 10 câu

– Nêu suy nghĩ về lợi ích của việc đọc sách.

Viết đoạn văn 8 – 10 câu

Câu 2. tìm hiểu bài thơ “Viếng lăng chưng” của Viễn Phương.

Viết bài văn tìm hiểu bài thơ “Viếng lăng chưng”

PHẦN I. ĐỌC – HIỂU

(3 điểm)

1

những từ học vấn, nhân loại, thành tựu, sách thuộc phương thức liên kết: lặp từ ngữ.

1,0

2

Vấn đề nghị luận trong đoạn trích trên là: tác giả Chu Quang Tiềm bàn về việc đọc sách và nhấn mạnh đọc sách là một tuyến đường quan trọng của học vấn. “Sách là kho tàng quý báu chứa giữ di sản ý thức nhân loại, cũng có thể nói đó là những cột mốc trên tuyến đường tiến hoá học thuật của nhân loại”.

1,0

3

Vì sách có rất nhiều loại, nhiều ngành: khoa học, xã hội, giải trí, giáo khoa…Mỗi chúng ta cần biết mình ở độ tuổi nào, có thế mạnh về ngành gì. Xác định được điều đó ta mới có thể tích luỹ được tri thức hiệu quả. Cần hạn chế việc đọc sách tràn lan lãng phí thời gian và công sức…

1,0

PHẦN II. LÀM VĂN

(7 điểm)

1

(2 điểm)

HS viết đoạn văn: Trên cơ sở nội dung của đoạn trích, HS viết đoạn văn nghị luận nêu suy nghĩ về lợi ích của việc đọc sách. Về phương thức phải có mở đoạn, phát triển đoạn và kết đoạn. những câu phải liên kết với nhau chặt chẽ về nội dung và phương thức

a. Đảm bảo thể thức của một đoạn văn

0,25

b. Xác định đúng vấn đề : lợi ích của việc đọc sách.

0,25

c. Triển khai hợp lí nội dung đoạn văn: Thực hiện tốt phương thức lập luận. Có thể viết đoạn văn theo những ý sau:

1,0

– Đọc sách là một việc làm cần thiết đối với mọi người, nhất là những bạn học sinh.

– Sách với mục đích chung là lưu giữ và phổ biến tri thức của nhân loại. Khi đọc những sách về chủ đề khoa học, lịch sử, địa lý,… chúng ta sẽ biết được thêm nhiều tri thức mới mẻ về những ngành trong cuộc sống. Trong thực tế, không chỉ ngừng lại ở việc tiếp thu và tăng tri thức, đọc sách còn bồi dưỡng tư tưởng, tình cảm tốt đẹp, giúp chúng ta hoàn thiện về mọi mặt.

– Sách giúp chúng ta rèn luyện khả năng tưởng tượng, liên tưởng và sáng tạo. Ngoài ra, việc đọc sách sẽ giúp chúng ta tăng khả năng tiếng nói của cả tiếng Việt lẫn tiếng nước ngoài.

– Nhờ những cuốn sách, chúng ta có thể viết đúng chính tả, đúng ngữ pháp và nói năng trôi chảy hơn. Hơn nữa, sách còn là người thầy hướng dẫn ta cách sống tốt, cách làm người đúng đắn. Thế nhưng, muốn đạt được những lợi ích đó, mỗi chúng ta phải là những người đọc sáng suốt, biết lựa chọn lựa sách thích hợp với mình và phải biết tránh xa những cuốn sách có nội dung xấu xa, đồi trụy.

– Tóm lại, việc đọc những cuốn sách hay luôn đem tới cho con người những điều hữu ích và cần thiết trong cuộc sống.

d. Sáng tạo: Cách diễn đạt độc đáo, có suy nghĩ riêng về vấn đề

0,25

e. Chính tả, sử dụng từ, đặt câu: đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp, ngữ nghĩa tiếng Việt.

0,25

2

(5 điểm)

Viết bài văn thuyết minh

Đề: tìm hiểu bài thơ “Viếng lăng chưng” của Viễn Phương.

a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận.

Trình bày đầy đủ những phần Mở bài, Thân bài, Kết bài. những phần, câu, đoạn phải liên kết chặt chẽ với nhau về nội dung và phương thức. Sử dụng phương pháp lập luận tìm hiểu.

0,25

b. Xác định đúng đối tượng phận tích (Bài thơ “Viếng lăng chưng” của Viễn Phương).

0,25

c. Học sinh có thể trình bày bài viết theo nhiều cách nhưng về cơ bản cần đảm bảo những ý sau:

1. Mở bài.

– Giới thiệu tác giả và hoàn cảnh ra đời bài thơ Viếng lăng chưng.

– Giới thiệu trị giá đặc sắc của bài thơ.

0,25

2. Thân bài

* Khổ thơ thứ nhất

– Tác giả đã mở đầu bằng câu thơ tự sự Con ở miền Nam ra thăm lăng chưng:

+ Con và chưng là cách xưng hô ngọt ngào thân yêu rất Nam Bộ. Nó thể hiện sự sắp gũi, yêu kính đối với chưng.

+ Con ở miền Nam xa xôi nghìn trùng, ra đây mong được gặp chưng. Nào ngờ quốc gia đã thống nhất, Nam Bắc đã sum họp một nhà, vậy mà chưng không còn nữa.

+ thi sĩ đã cố tình thay từ viếng bằng từ thăm để giảm nhẹ nỗi đau thương mà vẫn không che giấu được nỗi xúc động của cảnh từ biệt chia li.

+ Đây còn là nỗi xúc động của một người con từ chiến trường miền Nam sau bao năm mong mỏi bây giờ mới được ra viếng chưng.

– Hình ảnh trước tiên mà tác giả thấy được và là một dấu ấn đậm nét là hàng tre quanh lăng chưng: Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát.

+ Hình ảnh hàng tre trong sương đã khiến câu thơ vừa thực vừa ảo. tới lăng chưng, thi sĩ lại gặp một hình ảnh hết sức thân thuộc của làng quê đất Việt: là cây tre. Cây tre đã trở thành biểu tượng của dân tộc Việt Nam.

+ Bão táp mưa sa là một thành ngữ mang tính ẩn dụ để chỉ sự khó khăn gian khổ. Nhưng dù khó khăn gian khổ tới mấy cây tre vẫn đứng thẳng hàng. Đây là một ẩn dụ mang tính khẳng định ý thức hiên ngang quật cường, sức sống dẻo dai của dân tộc.
* Khổ thơ thứ hai

– Hai câu thơ đầu:

“Ngày ngày …..trong lăng rất đỏ.”

+ Hai câu thơ được tạo nên với những hình ảnh thực và hình ảnh ẩn dụ sóng đôi. Câu trên là một hình ảnh thực, câu dưới là hình ảnh ẩn dụ.

+ Ví chưng như mặt trời là để nói lên sự trường tồn vĩnh cửu của chưng, giống như sự tồn tại vĩnh viễn của mặt trời tự nhiên.

+ Ví chưng như mặt trời là để nói lên sự vĩ đại của chưng, người đã đem lại cuộc sống tự do cho dân tộc Việt Nam thoát khỏi đêm dài nô lệ.

+ Nhận thấy chưng là một mặt trời trong lăng rất đỏ, đây chính là sáng tạo riêng của Viễn Phương, nó thể hiện được sự tôn kính của tác giả, của nhân dân đối với chưng.

– Ở hai câu thơ tiếp theo:

“Ngày ngày ……mùa xuân”

+ Đó là sự hình dung về dòng người đang tiếp nối dài vô tận hàng ngày tới viếng lăng chưng bằng tất cả tấm lòng thành kính và thương nhớ, hình ảnh đó như những tràng hoa kết lại dâng người. Hai từ ngày ngày được lặp lại trong câu thơ như tạo nên một xúc cảm về cõi trường thọ vĩnh cửu.

+ Hình ảnh dòng người vào lăng viếng chưng được tác giả ví như tràng hoa, dâng lên chưng. Cách so sánh này vừa thích hợp và mới lạ, diễn ra được sự thương nhớ, tôn kính của nhân dân đối với chưng.

+ Tràng hoa là hình ảnh ẩn dụ những người con từ khắp miền quốc gia về đây viếng chưng giống như những bông hoa trong vườn chưng được chưng ươm trồng, săn sóc nay nở rộ ngát hương về đây tụ hội kính dâng lên chưng.

* Khổ thơ thứ ba

– quang cảnh và không khí tịch mịch như ngưng kết cả thời gian và không gian trong lăng:

“chưng nằm trong ….. dịu hiền”

+ Cả thế cục chưng ăn không ngon, ngủ không yên khi đồng bào miền Nam còn đang bị quân thù giày xéo. Nay miền Nam đã được phóng thích, quốc gia thống nhất mà chưng đã đi xa. thi sĩ muốn quên đi sự thực đau lòng đó và mong sao nó chỉ là một giấc ngủ thật bình yên.

+ Từ xúc cảm thành kính ngưỡng mộ, ở khổ thơ thứ ba là những xúc cảm thương xót và ước nguyện của thi sĩ. Hình ảnh chưng như vầng trăng sáng dịu hiền trong giấc ngủ bình yên là một hình ảnh tượng trưng cho vẻ đẹp thảnh thơi., phong thái ung dung và thanh cao của chưng. Người vẫn đang sống cùng với nhân dân quốc gia Việt Nam yên bình tươi đẹp. Mạch xúc cảm của thi sĩ như trầm lắng xuống để nhường chỗ cho nỗi xót xa qua hai câu thơ: vẫn biết… ở trong tim…

+ Hình ảnh trời xanh là hình ảnh ẩn dụ nói lên sự trường tồn bất tử của chưng. Trời xanh thì còn mãi mãi trên đầu, cũng giống như chưng vẫn còn sống mãi mãi với non sông quốc gia. Đó là một thực tế.

+ Thế nhưng, nhìn di hình của chưng trong lăng, cảm thấy chưng đang trong giấc ngủ ngon lành, bình yên mà vẫn thấy đớn đau xót xa mà sao nghe nhói ở trong tim! mặc dù Người đã hoá thân vào thiên nhiên, quốc gia, nhưng sự ra đi của chưng vẫn không sao xoá đi được nỗi đau xót vô hạn của cả dân tộc, ý thơ này diễn tả rất tiêu biểu cho tâm trạng và xúc cảm của bất kì người nào đã từng tới viếng lăng chưng.

* Khổ thơ cuối

xúc cảm của thi sĩ khi trở lại miền Nam đối với chưng vô cùng thật tâm và xúc động Mai về miền Nam thương trào nước mắt.

+ Câu thơ như bộc lộ rất thật tâm nỗi xót thương vô hạn bị kèm nén cho tới phút chia tay và tuôn thành dòng lệ.

+ Trong xúc cảm nghẹn ngào, tâm trạng lưu luyến ấy, thi sĩ như muốn được hoá thân để mãi mãi bên Người:

“Muốn làm…. chốn này”

Điệp ngữ muốn làm được nhắc tới ba lần cùng với những hình ảnh liên tục con chim, đoá hoa, cây tre như để nói lên ước nguyện tha thiết của thi sĩ muốn là chưng yên lòng, muốn đền đáp công ơn trời biển của Người. ước nguyện của thi sĩ vừa thật tâm, sâu sắc đó cũng chính là những xúc cảm của hàng triệu con người miền Nam trước khi rời lăng chưng sau những lần tới thăm người.

3,5

3. Kết bài.

– Với lời thơ cô đọng, giọng thơ trang nghiêm thành kính, tha thiết và rất giàu xúc cảm, bài thơ đã để lại ấn tượng rất sâu đậm trong lòng người đọc. Bởi lẽ, bài thơ không những chỉ bộc lộ tình cảm sâu sắc của tác giả đối với chưng Hồ mà còn nói lên tình cảm thật tâm tha thiết của hàng triệu con người Việt Nam đối với vị lãnh tụ yêu kính của dân tộc.

– Em rất cảm động mỗi khi đọc bài thơ này và thầm cảm ơn thi sĩ Viễn Phương đã đóng góp vào thơ ca viết về chưng những vần thơ xúc động mạnh mẽ.

0,25

d. Sáng tạo: cách diễn đạt độc đáo, sáng tạo, có xúc cảm

0,25

e. Chính tả, sử dụng từ, đặt câu: đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp, ngữ nghĩa tiếng Việt.

0,25

Tổng điểm

10,0