Đề bài: Viết bài văn nêu cảm nhận về bức tranh thiên nhiên mùa hè qua bài thơ Khi con tu hú của thi sĩ Tố Hữu

Bài tham khảo cảm nhận về bức tranh thiên nhiên mùa hè qua bài thơ Khi con tu hú

Bài tham khảo 1

Bạn đang xem bài: Cảm nhận về bức tranh thiên nhiên mùa hè qua bài thơ Khi con tu hú

Đằng sau những song sắt của nhà tù thực dân, nơi tưởng chừng có thể giam giữ và tù đày người đội viên cách mệnh, nhưng trong đó ngọn lửa của lòng yêu nước vẫn không ngừng cháy, trí căm hờn vẫn vút lên hòa vào từng câu thơ trong bài thơ “Khi con tu hú” của Tố Hữu. Đặc biệt, với tình yêu thiên nhiên mãnh liệt, thi sĩ đã vẽ nên bức tranh thiên nhiên mùa hè xứ Huế sôi nổi, phong phú và khát khao tự do tới cháy bỏng qua sáu dòng thơ:

“Khi con tu hú gọi bầy

Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần

Vườn râm dậy tiếng ve ngân

Bắp rây vàng hạt dầy sân nắng đào

Trời xanh càng rộng càng cao

Đôi con diều sáo lộn phèo từng không”…

Bài thơ được sáng tác trên tuyến đường thi sĩ hoạt động cách mệnh và bị bắt giam tại nhà lao Thừa Phủ của Huế. Trong bức tranh thiên nhiên tràn đầy hương sắc, ta có thể nhận thấy tác giả gửi gắm nhiều tâm sự trong đó qua nghệ thuật tả cảnh sinh động. Bức tranh thiên nhiên hiện lên rõ nét bằng cách sử dụng nhiều từ ngữ có tính chọn lựa lọc cao như những tính từ chỉ mức độ “chín, ngọt”, những tính từ chỉ màu sắc “vàng, đào, xanh”, những từ trình bày không gian “rộng, cao” phối hợp cùng giải pháp tu từ liệt kê giúp người đọc hình dung được bức tranh mùa hè với mùi vị, âm thanh, sắc màu rực rỡ, đa dạng, sinh động. không những thế, việc sử dụng thể thơ thân thuộc mang đậm tính dân gian đã giúp thi sĩ bộc lộ tâm trạng, khát khao tự do một cách dễ dàng.

Bức tranh thiên nhiên hiện lên trong tâm trí thi nhân với đầy đủ màu sắc, ánh sáng và âm thanh. Bức tranh ấy thật rộn ràng khi ta bỗng nhiên nghe:

“Khi con tu hú gọi bầy”

Tiếng “tu hú” là tiếng gọi báo hiệu mùa hè tới khi hoa phượng ngoài kia đang đỏ rực, bằng lăng nở tím cả góc trời báo hiệu cái nắng chói chang của mùa hạ. Tiếng “tu hú” làm thổn thức tâm hồn thi nhân với khát khao tự do tới cháy bỏng. Tuy nhiên, bức tranh thiên nhiên ấy không chỉ nổi tiếng chim “tu hú” mà còn có cả những âm thanh râm ran của những chú ve trong vòm lá:

“Vườn râm dậy tiếng ve ngân”

Tất cả được hòa quyện cùng tiếng sáo diều trên bầu trời xanh thẳm:

“Đôi con diều sáo lộn phèo từng không”

Không chỉ có âm thanh của “tiếng tu hú”, “tiếng ve ngân”, tiếng “con diều sáo” đang vận chuyển trên bầu trời mà bức tranh ấy còn tràn ngập sắc màu tươi vui khi:

“Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần”

Những cánh đồng lúa chín vàng trải dài vô tận báo hiệu một mùa bội thu thuận lợi. Trong cơn gió thoảng của mùa hè, thi sĩ ngửi thấy một mùi hương thân thuộc của quê nhà đó là mùi hoa quả chín tác động vào khứu giác làm ta bỗng nhiên nhớ tới “hương ổi” trong bài thơ “Sang thu” của thi sĩ Hữu Thỉnh:

“Bỗng trông thấy hương ổi

Phả vào trong gió se”

để báo hiệu mùa thu đang tới kế cận. Với Tố Hữu cũng vậy, thi sĩ đã trông thấy mùi hoa quả đang chín ngọt dần báo hiệu một mùa hè đang tới với biết bao mong đợi. Không chỉ có màu vàng của lúa chín, bức tranh thiên nhiên ấy còn có màu vàng của những sân ngô, màu xanh hy vọng của bầu trời cao vút:

“Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào

Trời xanh càng rộng càng cao”.

Với tất cả tin yêu, thi sĩ đã phác họa bức tranh thiên nhiên mùa hè sống động tràn đầy mới mẻ và tươi vui. Chắc hẳn thi sĩ là một người yêu thiên nhiên, yêu quê hương, quốc gia tới cháy bỏng nên mới có những cảm nhận tuyệt vời tới vậy. “Thơ ca vốn là sự thăng hoa của xúc cảm”. Bởi vậy, bức tranh thiên nhiên ấy còn chứa đựng những nỗi lòng của thi nhân. thi sĩ như muốn phá tan song sắt để bước tới với thiên nhiên, để được cảm nhận và hòa quyện với những tinh hoa đất trời. Phải chăng, tiếng chim “tu hú gọi bầy”, “tiếng ve ngân” đã làm cho thi sĩ thổn thức tới vậy?

Bằng ngòi bút tinh tế, thi sĩ đã phác họa thành công bức tranh thiên nhiên với đầy đủ màu sắc, hương vị và âm thanh. Với nghệ thuật tả cảnh sinh động, từ ngữ giản dị giàu tính tạo hình cùng với phép liệt kê, thi sĩ đã tạo ra những ấn tượng khó quên trong lòng độc giả. Giọng điệu sôi nổi hào hứng như đang rộn rực cùng mùa hè đã khiến chúng ta như bị cuốn hút bởi bức tranh thiên nhiên rực rỡ đó.

Bức tranh thiên nhiên mùa hè qua bài thơ Khi con tu hú giúp ta cảm nhận được tình yêu thiên nhiên, quê hương tha thiết của thi sĩ. Thổi hồn vào đó là khát khao được tự do tới mãnh liệt. Bài thơ đã giúp chúng ta hiểu thêm nét đẹp trong tâm hồn của người đội viên cộng sản. Đó là những rung động mãnh liệt với tương đối thở của cuộc sống tự nhiên.

Tham khảo thêm:

tìm hiểu hình ảnh người tù cách mệnh trong bài thơ Khi con tu hú

Cảm nhận 6 câu thơ đầu bài Khi con tu hú của Tố Hữu

Bài tham khảo 2

Bài thơ có mười câu, đã dành sáu câu cho đoạn thứ nhất:

Khi con tu hú gọi bầy

Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần

Vườn râm dậy tiếng ve ngân

Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào

Trời xanh càng rộng càng cao

Đôi con diều sáo lộn phèo từng không…

Đây là cảnh mùa hè tiêu biểu ở những làng quê. Nhưng bức tranh hiện thực ấy được mở ra bằng hai lớp: lắng tai và hồi ức, hiện tại và quá khứ, cái đang tới và cái đã qua. Cái ngày hôm nay – cái bây giờ mà thi sĩ đang nghe là tiếng tu hú, một sự lắng tai bỗng nhiên sau một thời gian bị xiềng xích trong tù (“Khi con tu hú gọi bầy”). Cái cảm giác đột nhiên ấy – sở dĩ là đột nhiên, vì nó xuất hiện trong một khối cảnh không gian đặc biệt: hiếm khi có âm thanh cuộc sống vọng vào. Cảm giác này phải chăng giống với tâm trạng của tác giả Nhật ký trong tù khi nghe tiếng sáo (“Bỗng nghe trong ngục sáo vi vu”). Nó lạ lẫm và khơi gợi vô cùng. Tu hú gọi bầy là mùa hè đã tới. Nhưng nó tới thế nào thì tác giả không nhìn thấy. Vốn sống, sự gắn bó với mọi làng quê đã được huy động để thay vào. Lấp đầy cái khoảng trống bị vây bọc bởi bốn bức tường xà lim lạnh lẽo là sự tưởng tượng của thi sĩ mà người đọc không cảm thấy có một tẹo gì khiên cưỡng, gò ép. Mạch thơ vẫn hết sức tự nhiên như không có một sự lắp ghép cố tình nào. Hãy đọc lại:

Khi con tu hú gọi bầy

Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần.

Hai câu thơ, và rồi bốn câu tiếp như một tác động dây chuyền: cứ tiếng chim xuất hiện là mùa màng, cây trái tới theo. Sự hô – ứng ấy bao đời vẫn thế bởi đó là quy luật của tự nhiên. Tiếng chim gọi bầy mà cũng là tiếng chim gọi mùa chính là vì vậy. Nó tức thì xôn xao. Nó va đụng vào lòng người nao nức lắm. cần chú ý hai trạng thái chín của lúa và ngọt của cây: đang chín, ngọt dần. nếu như thay vào đã chín, ngọt rồi, câu thơ sẽ khác, sẽ ở vào thế tĩnh, đông cứng lại ngay. Còn ở đây tả chim mà như nó đang bay, tả hoa mà như nó chớm nở, nó mỉm cười thì ấy là cái động của thơ, của họa. Cái động ấy ở đây là do tài của thi sĩ, nhưng cũng là do tình của thi sĩ thân mến nó. Nghe một tiếng chim kêu mà thấy mạch sống của cây, của lúa sinh sôi, đang rộn rực thân cành thì chỉ có thể ở những con người yêu thương cuộc thế, yêu thương sự sống tới mức thắt lòng. Từ đó mà tưởng tượng phát sinh.

Ấy là chưa nói tới ưu thế uyển chuyển, nhịp nhàng, giàu khả năng diễn đạt tâm tình của thơ lục bát. Thơ lục bát vừa có phương thức cố định lại vô cùng biến hóa. Chẳng hạn, trong bốn câu thơ đầu, nếu như lấy tiêu chí giác quan mà nhìn vào kết cấu thì ta thấy mỗi cặp câu 6/8 có đủ cả thính giác và thị giác, từng đôi một, tạo cảm giác âm thanh hối thúc mùa màng bước vào ngày hội:

Khi con tu hú gọi bầy

Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần

Vườn râm dậy tiếng ve ngân

Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào

nếu như bốn câu thơ đầu là bốn câu thơ đẹp, nó nói được cái ríu rít của mùa hè, của cây trái xum xuê thì hai câu sau tưởng như không ăn nhập gì với không khí ấy bởi nó nói tới những con diều sáo, một sắc trời xanh. Nguyễn Trãi xưa vì mừng thấy dân khắp nơi “giàu đủ” mà nghĩ tới cây đàn của vua Thuấn. Cây đàn với bát cơm, tấm áo trên một phương diện nào đó là khá xa nhau, nhưng thực thì chúng lại rất sắp nhau, ở cảnh yên bình, hạnh phúc. Vậy thì hai câu “Trời xanh càng rộng càng cao/ Đôi con diều sáo lộn phèo từng không” phải chăng là những âm thanh vút cao lên từ một nhạc điệu bè trầm là bốn câu trước đó.

Để giảng nghĩa vì sao bức tranh nông thôn hiện ra trong thơ rất thực và rất đẹp, ta nghĩ tới hai điều: bản thân cảnh nông thôn, nhất là vào dịp mùa màng là rất đẹp, nó gợi cái ấm, cái no của người cày cuốc một nắng hai sương. Song điều thứ hai, trường hợp bài thơ này, mới là quan trọng: thi sĩ đội viên bị giam cầm vi yêu nó, đang nằm mộng thấy nó, thấy nó như đang ở tầm tay. Yêu nó, không được sắp mà nhớ đành rằng (đã bao lần ở trong tù, người thanh niên ấy đã nhớ người, nhớ đồng?), cái chính thức: bức tranh ấy là bức tranh tự do, trình tự do vừa lớn lao vừa bình dị như một chân lí đơn sơ.

Để vừa trình bày (ngoại cảnh) vừa diễn tả (tâm trạng, tâm trạng), với một độ hấp dẫn tới xúc động lòng người, Tố Hữu đã huy động cả thành tựu của thơ dân gian (thể lục bát của ca dao), cả thành tựu của Thơ mới. Riêng về hình ảnh của Thơ mới, thành công của Tố Hữu ở đây trước hết là biết phát huy mạnh mẽ cái tôi nội cảm, cái tôi của xúc cảm dồi dào, của sức tưởng tượng phong phú. Sáu câu đầu giống như một đời sống bên trong của nó. Ngay câu thơ đầu thôi, cái nguyên cớ, cái nguồn cơn để từ đó xúc cảm trào dâng như một giây phút “động lòng” (tên một bài thơ của Thế Lữ). Một âm thanh nhỏ của cuộc thế mấy người nào để ý mà với Tố Hữu, tiếng “gọi bầy” ấy có sức gợi vô cùng lớn, sức gợi tức thời. Sự nhạy cảm ở đây là của thơ nói chung, trước hết là của thơ mới. Đọc Khi con tu hú, ta có cảm giác vừa là ca dao, vừa không phải là ca dao chính bởi sự phối hợp của hai thành tựu vừa nêu.

********

Trên đây là một số bài văn mẫu 8 nêu cảm nhận về bức tranh thiên nhiên mùa hè qua bài thơ Khi con tu hú của thi sĩ Tố Hữu mà những em có thể tham khảo. Hy vọng với những gợi ý này, những em có thể nắm được cách làm, đồng thời có thêm vốn ngôn từ để thực hành, vận dụng vào bài làm văn của mình.

Chúc những em luôn học tốt và đạt kết quả cao!

Tuyển chọn lựa những bài văn mẫu 8 nêu cảm nhận về bức tranh thiên nhiên mùa hè qua bài thơ Khi con tu hú của Tố Hữu, bức tranh mùa hè sôi động và đầy nhớ nhung.

Bản quyền bài viết thuộc THPTSocTrang.Edu.Vn. Mọi hành vi sao chép đều là gian lận!

Nguồn chia sẻ: cmm.edu.vn