Cảm nhận về lòng yêu nước của Trương Hán Siêu trong bài Phú sông Bạch Đằng

Đề bài: Anh chị hãy trình bày Cảm nhận về lòng yêu nước của Trương Hán Siêu trong bài Phú sông Bạch Đằng

Bạn đang xem bài: Cảm nhận về lòng yêu nước của Trương Hán Siêu trong bài Phú sông Bạch Đằng

Cảm nhận về lòng yêu nước của Trương Hán Siêu trong bài Phú sông Bạch Đằng
 

I. Dàn ý Cảm nhận về lòng yêu nước của Trương Hán Siêu trong bài Phú sông Bạch Đằng

1. Mở bài
Giới thiệu tác giả, tác phẩm: Phú sông Bạch Đằng là một trong những tác phẩm vượt trội của Trương Hán Siêu, từ đó, tác giả thể hiện tình yêu nước, cảm hứng yêu nước qua tình yêu với thiên nhiên, lịch sử và những trị giá ý thức không bao giờ mai một trên con sông huyền thoại.

2. Thân bài
– Khái quát về thể loại phú: Phú là một thể loại văn học cổ của Việt Nam, chủ yếu là văn tả cảnh, từ ngoại cảnh liên kết với nội tâm để tả tình.
– Tình yêu quê hương bộc lộ qua cách mô tả vẻ đẹp thiên nhiên trên sông Bạch Đằng được tác giả khái quát qua vài câu thơ chấm phá, thể hiện nét đẹp vừa mềm mại, tha thướt, vừa mạnh mẽ, cuộn trào…(Còn tiếp)

>> Xem Dàn ý Cảm nhận về lòng yêu nước của Trương Hán Siêu trong bài Phú sông Bạch Đằng tại đây.
 

II. Bài văn mẫu Cảm nhận về lòng yêu nước của Trương Hán Siêu trong bài Phú sông Bạch Đằng

Trong thời kì văn học trung đại, cảm hứng yêu nước và nỗi trằn trọc chuyện nước nhà luôn là đề tài được khai thác phổ biến và sâu sắc. Xét trong hoàn cảnh thực tế, khi chỉ có nam nhân được tới trường học hành bài bản, cùng với nỗi âu sầu, khát khao cống hiến cho tổ quốc, cho nhân dân, cái “chí làm trai” luôn đặt nặng lên vai, lòng yêu nước luôn được những tác giả gửi gắm vào từng lời thơ, câu chữ. Đối với Trương Hán Siêu, một trong những tác giả nổi tiếng của văn học Việt Nam, nỗi niềm yêu nước được phơi trải với dòng sông Bạch Đằng, nơi ghi dấu biết bao huyền thoại tổ tiên dựng nước, giữ nước. “Bạch Đằng giang phú” hay còn gọi là “Phú sông Bạch Đằng” đã khẳng định một cách gang thép và rõ ràng tình yêu nước hào hùng chảy tròn dòng máu Lạc Hồng, đồng thời bộc lộ sự hổ thẹn, tủi nhục khi cảm thấy bản thân chưa làm được gì cho quốc gia.

Phú là một thể loại văn học cổ của Việt Nam, chủ yếu là văn tả cảnh, từ ngoại cảnh liên kết với nội tâm để tả tình. Sử dụng lối viết này, tác giả thể hiện tình cảm qua cách mô tả thiên nhiên, vẻ đẹp của quê hương được tạo hóa tặng thưởng, lồng ghép sự tự hào, kính trọng ý thức của bậc tổ tiên đã vì nước quên thân, hi sinh biết bao xương máu cho độc lập dân tộc, cuối cùng là kết thúc bản anh hùng ca với nỗi day dứt khôn nguôi khi bản thân chưa cống hiến cho quốc gia. Qua tác phẩm, thi sĩ cũng khéo léo tái tạo lại những thước phim lịch sử oai hùng của dân tộc, những trận đại chiến mang tầm vóc lịch sử trên con sông Bạch Đằng huyền thoại, thể hiện sự tự hào, lòng tự trọng dân tộc, yêu mến nước nhà.

Lòng yêu nước của Trương Hán Siêu thể hiện ở cách mô tả không gian, cảnh vật xung quanh người khách xuôi theo sông Bạch Đằng:

Qua cửa Đại Thanh, ngược bến Đông Triều
tới sông Bạch Đằng, thuyền bơi một chiều.
Bát ngát sóng kình muôn dặm
Thướt tha đuôi trĩ một màu
Nước trời: một sắc, phong cảnh: ba thu.

Vẻ đẹp thiên nhiên mở ra trước mắt với những vẻ đẹp tráng lệ trên dòng Bạch Đằng giang, một quang cảnh rung động lòng người với song, với cờ, với nước, với trời,… Đọc hai câu thơ đầu, độc giả có thể cảm nhận được lực hấp dẫn vô định của dòng sông đối với con thuyền. “Qua cửa Đại Thanh, ngược bến Đông Triều”, qua những danh lam thắng cảnh hùng vĩ, qua những vùng đất mênh mông bể sở, tới với sông Bạch Đằng, con thuyền như bị cuốn, bị hút mà “bơi một chiều”. nhường nhịn như không chỉ người, mà cả vật cũng bị hấp dẫn bởi vẻ đẹp nơi đây. Phong cảnh mùa thu trên dòng sông lững lờ, dòng sông lịch sử vừa có nét oai hùng, dữ dội, vừa là cô thiếu nữ thiết tha, dịu dàng trong sắc trời âm u. Nước và trời hòa thành một sắc, cái sắc u buồn của mùa thu, cái sắc hiu quạnh nhuộm cả vào lòng người. Trên quang cảnh của nước trời vô tận ấy là nét chấm phá của “đuôi trĩ” với vẻ đẹp “thướt tha”, dịu dàng. Trong vài câu thơ ngắn ngủi mà cảm tưởng như chứa đựng được mọi khía cạnh của dòng sông, có tinh tế, tha thướt của nước, của đuôi cờ, có sự dứt khoát, mãnh liệt của “sóng kình muôn dặm”, của chiến công lịch sự vang lừng một thời. Tình cảm yêu nước ở đây được thể hiện ở sự đồng cảm với thiên nhiên, yêu quê hương xứ sở, thấu cảm và đồng điệu với những cảnh đẹp của quê hương mình.

Tình yêu quê hương, cảm hứng yêu nước trong tác phẩm thể hiện rõ nét nhất ở sự tự hào với những chiến công hiển hách của ông cha trên dòng sông lịch sử. Những kí ức hào hùng như được tái tạo lại theo từng nhịp thơ, từng câu chữ, trải suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc. Người đọc tưởng như đang được tham gia vào chính những cuộc chiến đầy dũng cảm, máu lửa

Đương khi ấy:

Thuyền bè muôn đội, tinh kỳ phất phới.
Hùng hổ sáu quân, giáo gươm sáng chói.
Trận đánh được thua chửa phân,
Chiến lũy bắc nam chống đối.
Ánh nhật nguyệt chừ phải mờ,
Bầu trời đất chừ sắp đổi.
Kìa: Tất Liệt thế cường, Lưu Cung chước dối,
Những tưởng gieo roi một lần,
Quét sạch Nam bang bốn cõi!
Thế nhưng: Trời cũng chiều người,
Hung đồ hết lối!
Khác nào như khi xưa:
Trận Xích Bích quân Tào Tháo tan tác tro bay,
Trận Hợp Phì người thương Kiên hoàn toàn chết trụi.
tới nay nước sông tuy chảy hoài,
Mà nhục quân thù không rửa nổi!
Tái tạo công lao, nghìn xưa tụng ca.

có nhẽ, trong tư tưởng và quan niệm của thi sĩ, những trang sử vàng chói lọi khi một nước Nam nhỏ bé lúc bây giờ lại có thể một tay dẹp loạn quân Bắc xâm lược, đó là niềm hãnh diện truyền đời. Sự thất bại thảm hại của quân thù mạnh hơn ta cả chục, cả trăm lần nhường nhịn như đã trở thành chất xúc tác để câu thơ trở thành một bản anh hùng ca vang lừng, khiến cho không khí, những chi tiết của cuộc chiến trung thực như đang xảy ra trước mắt. Năm 938 Ngô Quyền thắng lợi quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng, năm 981 Lê Đại Hành đánh tan quân Tống, và tới năm 1288, Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn đại thắng quân xâm lược Mông Nguyên trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên lần thứ ba, sự thất bại của quân thù được khắc họa qua những câu thơ “tan tác tro bay”, “hoàn toàn chết trụi”, “nhục quân thù không rửa nổi”,… Không chỉ ngừng lại ở đó, tác giả còn vì những trận thắng của quân ta như trận Xích Bích, Hợp Phì, những trận đánh để đời của Trung Hoa. Tác giả khẳng định tầm vóc của nước Đại Việt không thua sút so với cường quốc láng giềng. Tất Liệt, Lưu Cung, những danh tướng của Trung Quốc cũng bị hạ gục chỉ trong một lần “gieo roi”. Trên cơ sở những chiến công hiển hách, đánh tan quân xâm lược ấy, Trương Hán Siêu đãi đằng sự kính nể, ngợi ca tới những vị tướng vĩ đại của Việt Nam:

Đây là chiến địa buổi Trùng Hưng Nhị Thánh bắt Ô Mã,
Cũng là bãi đất xưa, thuở trước Ngô chúa phá Hoằng Thao.

“Trùng Hưng Nhị Thánh”, ” Ngô chúa” là những vị tướng nổi danh của đất Đại Việt, có công tống cổ Ô Mã Nhi, một tên tướng được Trung Quốc vô cùng trọng dụng và Hoằng Thao, thái tử Nam Hán thất bại thảm hại dưới tay Ngô Quyền. Sự tự hào của tác giả khi nhắc lại một thời quá khứ oanh liệt, hào hùng, một dân tộc tuy bé nhỏ về mặt đại lý, nhưng tầm vóc có thể sánh ngang với cường quốc láng giềng. Những chiến công vang lừng, hiển hách đó là nỗi nhục của bè lũ xâm lược, là “tiếng thơm còn mãi” của dân tộc Việt Nam để lại cho con cháu ngày mai. Những vị anh hùng vì nước, vì dân, lãnh đạo quân nhân thắng lợi quân thù nham hiểm, đó không chỉ là sự tự hào mà còn là lời khẳng định sức vóc và mưu trí con người Đại Việt không thua kém một quốc gia nào. ý thức yêu nước được thể hiện một cách bi tráng, nhắc lại những trận đánh trên Bạch Đằng Giang đã một lần nữa khẳng định tình yêu với quê hương xứ sở và sự tôn trọng, yêu kính những vị danh tướng dân tộc.

ý thức yêu nước của tác giả còn thể hiện qua sự tiếc thương cho sự mai một, bào mòn của thời gian, đồng thời là nỗi hổ thẹn vì hậu thế chưa thể làm gì rạng danh tổ quốc. Những dòng thơ mang đậm cảm giác tóc tang, cô quạnh

Bờ lau san sát
Bến lách đìu hiuSông chìm giáo gãy
Gò đầy xương khô
Buồn vì cảnh thảm
Đứng lặng giờ lâu
Thương nỗi anh hùng đâu vắng tá
Tiếc thay dấu vết luống còn lưu

Thời gian khiến cảnh vật trở nên “hiu quạnh”, “sông chìm giáo gãy”, “gò đầy xương khô”, những vết tích của chiến tranh vẫn in hằn ven bờ sông tịch mịch. Chiến công oai hùng nào cũng phải đánh đổi bởi máu và nước mắt, chính vì vậy, hậu thế có trách nhiệm phải hàm ân và giữ gìn công lao trời bể của tổ tiên. có nhẽ vì vậy, nhìn thấy cảnh bờ bến tang thương này, trong lòng tác giả không tránh khỏi đớn đau, xót xa, xót cho những đồng bào đã nằm xuống vì độc lập dân tộc, xót cho thời thế nước nhà đang tao loạn, điên đảo, xót cho bao công dựng nước, giữ nước của những bậc đế vương đi trước lại đang bị chính con cháu hậu thế không coi trọng, giữ gìn. nhường nhịn như trong cái người nào hoài của tác giả còn ẩn chứa một khát khao, mong muốn có người hiền tài đủ sức trị vì quốc gia, nối nghiệp tổ tiên giữ gìn và phát triển nước nhà.

ý thức yêu nước của Trương Hán Siêu đã được bộc lộ rõ qua những khía cạnh nhân văn sâu sắc. Ở đó, chúng ta thấy được sự rung cảm trước cái đẹp tuyệt sắc của quê hương, thấy được sự tự hào và lòng hàm ân đối với những bậc tăm tiếng đã đánh đuổi quân xâm lược, giữ gìn độc lập dân tộc, ghi những dấu mốc vàng son vào lịch sử nước nhà, và cuối cùng là nỗi tiếc nuối, buồn thương cho thế thời, cho hoàn cảnh quốc gia thời bấy giờ. Có thể nói, cái trằn trọc của Trương Hán Siêu không chỉ là trằn trọc của một mình ông, đó là nỗi canh cánh trong lòng hầu hết những vị nam nhi đương thời, phải làm gì cho tổ quốc, cho quốc gia, cho dân tộc

Lời thơ gãy gọn, gang thép, mang đậm khí khái hào hùng nhưng cũng không kém phần thanh cao, tác giả đã thể hiện ý thức yêu nước nồng nàn, cháy bỏng cùng khát vọng được cải tổ quốc gia, mong mỏi có một bậc đế vương anh minh xây dựng nước Đại Việt vững mạnh, trường tồn. Qua bài thơ, tác giả thể hiện lòng hàm ân vô hạn tới những anh hùng có công dựng nước, giữ nước, đồng thời đặt ra bài học về trách nhiệm và nghĩa vụ của con cháu đời sau đối với giang sơn.

———————HẾT———————

Cùng với bài Cảm nhận về lòng yêu nước của Trương Hán Siêu trong bài Phú sông Bạch Đằng, để tăng vốn hiểu biết về nội dung, trị giá bài phú, những em cần tham khảo thêm: Thuyết minh bài thơ Phú Sông Bạch Đằng của Trương Hán Siêu, tìm hiểu cảm hứng yêu nước trong bài Phú sông Bạch Đằng, tìm hiểu hình tượng nhân vật khách trong Phú sông Bạch Đằng, Giới thiệu về Trương Hán Siêu và bài Phú sông Bạch Đằng nổi tiếng của ông.

Bản quyền bài viết thuộc Trường Cao đẳng Tài nguyên và Môi trường miền Trung. Mọi hành vi sao chép đều là gian lận!

Nguồn chia sẻ: https://cmm.edu.vn

https://cmm.edu.vn/cam-nhan-ve-long-yeu-nuoc-cua-truong-han-sieu-trong-bai-phu-song-bach-dang/