Bài thơ về tiểu đội xe không kính nằm trong chương trình Ngữ văn 9 và là một trong những tác phẩm trọng tâm của kỳ thi trung học phổ thông. Trong bài viết dưới đây, Luật Minh Khuê sẽ đưa ra mẫu bài văn nêu cảm nhận về hình ảnh người lính trong bài thơ. hy vọng rằng, đây là nguồn tài liệu hữu ích cho quý thầy cô và những em học sinh.

1. Đôi nét về tác phẩm Bài thơ về tiểu đội xe không kính

a. Xuất xứ 

Bài thơ về tiểu đội xe không kính nằm trong chùm thơ Phạm Tiến Duật được tặng giải Nhất cuộc thi thơ của báo Văn nghệ năm 1969 và được đưa vào tập thơ Vầng trăng quầng lửa của tác giả.

Bạn đang xem bài: Cảm nhận về người lính trong Bài thơ về tiểu đội xe không kính siêu hay

b. Bố cục

Phần 1 (hai khổ đầu): Tư thế hiên ngang ra trận của những người lính tài xế

Phần 2 (bốn khổ tiếp): ý thức dũng cảm, lạc quan của những người lính

Phần 3 (ba khổ cuối): Ý chí chống chọi kiên cường, quật cường vì miền Nam ruột thịt.

c. trị giá nội dung

Bài thơ khắc họa một hình ảnh rất đỗi độc đáo: hình ảnh những chiếc xe không kính. từ đó, tác giả khắc họa vượt bậc hình ảnh người lính tài xế trên tuyến đường Trường Sơn trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ cứu nước với tư thế hiên ngang, quật cường, ý thức lạc quan, yêu đời, không ngại khó khăn, gian khổ để phóng thích miền Nam ruột thịt.

d. trị giá nghệ thuật

Tác giả đưa vào bài thơ chất liệu hiện thực sinh động của cuộc sống nơi chiến trường, tiếng nói và giọng điệu giàu tính khẩu ngữ, tự nhiên, khỏe khoắn.

 

2. Dàn ý nêu cảm nhận về người lính trong Bài thơ về tiểu đội xe không kính ngắn gọn, súc tích:

a. Mở bài

– Giới thiệu về tác giả, tác phẩm.

– Nêu khái quát vẻ đẹp của những người đội viên trong bài thơ.

b. Thân bài

– Biểu tượng của chiếc xe không kính

+/ Đoàn xe là sự tiếp tế, hõ trợ của hậu phương đối với tiền tuyến;

+/ Lý do không có kính: vì bom đạn của quân thù

+/ Hoạt động trong hoàn cảnh khốc liệt của chiến tranh: gió lùa, bom rơi, bụi đường, mưa giông, không có kính, không có đèn,… nhưng vẫn băng băng trên tuyến đường Trường Sơn. 

– Vẻ đẹp của người lính tài xế

 +/ Tư thế hiên ngang, quật cường, khinh thường nguy hiểm: “ung dung”, điệp từ “nhìn”,…

+/ Thái độ, ý thức lạc quan, bông đùa với những trở ngại: Bụi phun vào tóc, vào mặt là một trò gây cười, mưa ướt áo cứ đi tiếp vì gió lùa áo khô nhanh thôi, xe không kính cũng có cái hay đó là tầm nhìn rộng hơn, thấy được trục đường “chạy thẳng vào tim”, thấy sao trời sắp hơn “ùa vào buồng lái”,…

=> Sự lạc quan, tự tin pha lẫn một tí ngang bướng tạo nên hình ảnh người lính vừa đáng yêu vừa đáng nể.

– Tình đồng chí

+/ Tiểu đội xe: bắt nguồn từ “những chiếc xe từ trong bom rơi” gặp nhau

+/ Tình đồng đội xuất phát từ cái bắt tay qua cửa kính, cùng dựng bếp Hoàng Cầm, cùng ăn, cùng mắc võng,…

=> Từ cuộc sống gian khổ, người lính tới từ vùng quê xa lạ trở thành gia đình của nhau.

– Trái tim nhiệt huyết và niềm tin vào tương lai tươi sáng của dân tộc

+/ Không gì ngăn cản được những anh tới tăng viện cho chiến trường miền Nam.

+/ Tình yêu thương dành cho miền Nam, cho Tổ quốc, là niềm tin vào thắng lợi, vào tự do.

c. Kết bài:

– Nội sử dụng: Khẳng định lại vẻ đẹp người đội viên cách mệnh trong hiện thực chiến tranh khốc liệt

–  Nghệ thuật: Tài năng khắc họa, mô tả của Phạm Tiến Duật.

Xem thêm: Dàn ý tìm hiểu, đánh giá một tác phẩm truyện chi tiết

 

3. Bài văn mẫu nêu cảm nhận về người lính trong Bài thơ về tiểu đội xe không kính hay nhất:

Phạm Tiến Duật là một trong những gương mặt tiêu biểu cho thế hệ những thi sĩ trẻ thời kháng chiến chống Mỹ. Ông vào quân nhân, từng là lính tài xế nên đã viết những bài thơ rất hay về hình ảnh người lính cũng như công việc tài xế trên tuyến đường Trường Sơn và tác phẩm Bài thơ về tiểu đội xe không kính là tiêu biểu nhất. Bài thơ được sáng tác vào năm 1969, nằm trong chùm thơ được đưa vào tập thơ “Vầng trăng quầng lửa” của tác giả. Trong thi phẩm, Phạm Tiến Duật lấy cảm hứng về hình ảnh những chiếc xe không kính làm nền để thi sĩ ghi lại những khám phá của mình về vẻ đẹp của những đội viên tài xế thời chống Mỹ cứu nước. 

Có thể nói, những người lính trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ luôn trong một tư thế hiên ngang, sẵn sàng xông pha khi ra trận dù cho có những sự tác động nào bên ngoài cũng không thể nào cản được bước chân của họ:

“Không có kính không phải vì xe không có kính

Bom giật, bom rung kính vỡ đi rồi

Ung dung buồng lái ta ngồi

Nhìn trời, nhìn đất, nhìn thẳng”

Hai câu thơ đầu lý hương nguyên nhân mà chiếc xe của người lính không có kính. Những chiếc xe không phải hiển nhiên không có kính mà chính bom đạn của quân thù đã phá vỡ nó khiến cho những chiếc xe trần truồng không có gì che chắn cho những người lính bên trong. Điệp từ “không” khiến câu thơ giãn ra, tạo nhịp độ thong thả, đặc biệt từ “rồi” khép lại câu thơ thứ hai đã làm nên một giọng điệu rất nhẹ. Người lính nói về những chiếc xe không kính chính là nói về cuộc chiến khốc liệt mà họ phải trải qua nhưng tất cả những điều ấy được diễn tả bằng một giọng thản nhiên tới lạ thường. Điều này cho thấy rất rõ cái nhìn mặc nhiên của người lính về những mất mát mà bom đạn của quân thù đã gây ra. 

Hai câu thơ sau cho thấy phong thái của người lính tài xế. Hai từ “ung dung” được Phạm Tiến Duật đặt lên đầu câu ý muốn nhấn mạnh rằng tư thế ung dung luôn hiện hữu bên trong những người lính trẻ. Điệp từ “nhìn” phối hợp với nghệ thuật đảo ngữ đã khắc họa lên tư thế hiên ngang của người lính. Tư thế ấy là một sự thách thức với bom đạn của quân thù. Chiếc xe không kính không làm cản trở họ mà còn giúp họ có thể nhìn thấy được đất trời, nhìn thấy được vạn vật đang tồn tại xung quanh.

Tiếp đó, quy chiếc xe không kính, quang cảnh bên ngoài hiện ra đồng thời hé lộ tâm hồn phong phú, hồn nhiên, mang đậm chất thi ca của người lính trẻ:

“Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng

Nhìn thấy trục đường chạy thẳng vào tim

Thấy sao trời và đột ngột cánh chim

Như sa như ùa vào buồng lái”

Không còn kính chắn gió, người tài xế lại có cái thú vị là được tiếp xúc trực tiếp với toàn cầu bên ngoài. Qua khung cửa không còn kính, không chỉ mặt đất mà cả bầu trời với “sao trời” và “cánh chim” cũng như “ùa vào buồng lái”. tài xế không kính cũng gặp những trở ngại nào là “gió vào xoa mắt đắng”, rồi những thứ bên ngoài như quăng như quật vào người tài xế nhưng chủ yếu vẫn là cảm giác thích thú vì thiên nhiên vũ trụ bỗng trở nên thật sắp gũi. Hình ảnh “Nhìn thấy trục đường chạy thẳng vào tim” thật đẹp và ý nghĩa. Người lính rời xa quê hương để ra chiến trường chống chọi, họ chấp nhận nỗi nhớ nhà, nhớ quê hương da diết nhưng gác lại tất cả, nghe theo tiếng gọi con tim ra trận đại chống chọi, mang hòa bình về cho quốc gia. Viết về trục đường tài xế không mấy trót lọt nhưng giọng thư lại thật khỏe khoắn, dồn dập, hồ hởi, gợi cho người đọc cảm giác về tốc độ của tiểu đội xe không kính, đồng thời mở ra tâm trạng nao nức của người lính trên tuyến đường ra trận.

 “Không có kính, ừ thì có bụi

Bụi phun tóc trắng như người già

Chưa cần rửa, phì phèo châm điếu thuốc

Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha.

Không có kính, ừ thì ướt áo 

Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời

Chưa cần thay, lái trăm cây số nữa.

Mưa ngừng, gió lùa khô mau thôi”

Tác giả đã sử dụng thủ pháp nghệ thuật điệp cấu trúc “không có…ừ thì” để nhấn mạnh rằng người lính đã chấp nhận sự thực rằng trên trục đường ra trận họ sẽ phải đối mặt với gian lao và vất vả vì không có bất cứ điều gì chở che cả. Họ không chỉ ý thức được với những trở ngại mà còn rất đỗi thân thuộc với điều đó. Xe không kính nên “bụi phun tóc trắng như người già”, vì xe không có kính nên “ướt áo, mưa tuôn, mưa xối như ngoài trời” là điều dĩ nhiên. Tuy nhiên, vượt lên trên tất cả, người lĩnh vẫn “phì phèo châm điếu thuốc”, “cười ha ha”, “không cần thay”, “lái trăm cây số nữa”. Sự lạc quan, yêu đời, nụ cười luôn nở của người lính mới thật đáng yêu làm sao! Dù trong mọi hoàn cảnh khắc nghiệt, trục đường ra trận viện trợ tiền tuyến không hề dễ dàng nhưng người lính chưa bao giờ chùn bước, sẵn sàng xông pha để hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Hình ảnh chiến trường khốc liệt với “mưa bom, bão đạn” càng tô đậm thêm tình cảm đồng chí, đồng đội thắm thiết, keo sơn của những anh lính cụ Hồ:

“Những chiếc xe từ trong bom rơi

Ðã về đây họp thành tiểu đội

Gặp bè bạn suốt dọc đường đi tới

Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi.

Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời

Chung bát đũa tức là gia đình đó

Võng mắc chông chênh đường xe chạy

Lại đi, lại đi trời xanh thêm.”

Khổ thơ làm bật lên tình cảm gắn bó, chia sẻ ngọt bùi của những chàng trai vui vẻ, sôi nổi, yêu đời, sau mỗi ngày hành quân trên nẻo đường, họ lại có phút giây ngắn ngủi gặp nhau. nhịn nhường như khi đi trên chiếc xe không kính, họ thể hiện tình cảm dễ dàng và sắp gũi hơn. Chỉ cần đi sáp lại, có thể bắt tay nhau bất cứ lúc nào, một cái bắt tay thay cho mọi lời nói, tâm tình. Đây là hình ảnh ý nghĩa, thắm đượm tình cảm mộc mạc giữa người lính với nhau. Phải chăng, tác giả cũng từng biểu lộ tình cảm của mình với đồng đội bằng cái bắt tay qua cửa kính mới có thể viết được hình ảnh độc đáo nhưng cũng không kém phần trung thực như thế. 

Khi có thời giờ ngơi nghỉ, mọi người trò chuyện, ăn uống, như anh em ruột thịt: chung bát, chung đũa, mắc võng chông chênh… chỉ trong một thoáng chốc. Hình ảnh “bếp Hoàng Cầm” là một hình ảnh vừa tả thực vừa ẩn dụ. Họ đã cùng nhau tạo dựng một chiếc bếp để có thể quây quần bên nhau mỗi bữa ăn. Dù bữa ăn có thiếu thốn tới nhường nào thì họ vẫn vui vẻ và lạc quan vì những người đồng đội luôn đồng hành cùng nhau dù bất cứ mọi nơi nào. Ngoài ra, nó cũng gợi lên tình đồng chí ấm nồng, sưởi ấm trái tim người lính xa nhà trong những ngày hành quân mùa đông lạnh giá. Người lính coi nhau là một gia đình, tình cảm thực lòng ấy tạo nên sức mạnh, nâng bước chân người lính để rồi những anh lại tiếp tục hành quân. “Lại đi lại đi trời xanh thêm ” là đi tới thắng lợi cuối cùng. Trong tâm hồn họ, trời như xanh thêm chứa chan hy vọng lạc quan dào dạt. nhịp độ câu thơ vừa sôi nổi, vừa nhịp nhàng cùng với điệp từ “lại đi” được lặp lại hai lần gợi tả nhịp sống chống chọi và hành quân của tiểu đội xe không kính mà không một sức mạnh đạn bom nào có thể ngăn cản nổi.

Khép lại bài thơ, Phạm Tiến Duật cho thấy tinh thầm quyết tâm chống chọi chống Mỹ, phóng thích miền Nam, thống nhất quốc gia của người lính:

“Không có kính rồi xe không có đèn

Không có mui xe, thùng xe có xước

Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước

Chỉ cần trong xe có một trái tim”.

Sau tất cả, chiếc xe từ không có kính giờ đã “không có đèn”, “không có mui”, “thùng xe xước”. nhịn nhường như, chiếc xe chẳng còn gì nguyên vẹn, không thể che chắn cho người lính trong thời tiết gian khổ, khắc nghiệt và bom đạn của quân thù. thi sĩ sử dụng điệp từ “không” để làm vượt bậc cái “có” cho thấy bom đạn, chiến tranh có thể làm biến dạng những chiếc xe, huỷ hoại những trị giá vật chất nhưng không thể hủy diệt được những trị giá ý thức cao đẹp… Giọng thơ, ý thơ trở nên mạnh mẽ, hào hùng, vẫn là cách nói thản nhiên ngang tàng của lính. Hình ảnh trái tim trong bài là một hình ảnh hoán dụ tuyệt đẹp gợi ra biết bao ý nghĩa. Trái tim là hình ảnh quy tụ vẻ đẹp tâm hồn và phẩm chất của người đội viên tài xế. Trái tim nồng thắm một lẽ sống cao đẹp và thiêng liêng: tất cả vì miền Nam thân yêu. Trái tim chứa đựng bản lĩnh hiên ngang, lòng dũng cảm tuyệt vời của những người trẻ trai. Trái tim mang ý thức lạc quan vả một niềm tin mãnh liệt vào ngày thống nhất Bắc Nam.

Tóm lại, Bài thơ về Tiểu đội xe không kính của Phạm Tiến Duật đã góp phần hoàn thiện, hoàn mỹ bức tượng đài nghệ thuật bất tử về người lính Việt Nam thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Hình ảnh người lính tài xế là hình ảnh minh chủ sở hữu cụ Hồ tượng trưng cho sức trẻ Việt Nam với nhiệt huyết, lòng quả cảm, sẵn sàng hi sinh vì độc lập, tự do của dân tộc. Dù giờ đây, quốc gia ta đã giành được thống nhất, nhân dân được giàu có, hạnh phúc nhưng hình ảnh người lính trên phố Trường Sơn với ý thức lạc quan, yêu đời, ý chí hiên ngang vẫn in sâu trong tâm trí mọi người. 

Trên đây là toàn bộ nội dung về bài viết Cảm nhận về hình tượng người lính trong Bài thơ về tiểu đội xe không kính siêu hay mà Luật Minh Khuê muốn gửi tới quý độc giả. Ngoài ra, quý độc giả có thể tham khảo thêm bài viết Cảm nhận về bài thơ Sang thu chọn lựa lọc hay nhất của Luật Minh Khuê. Còn bất kỳ vướng mắc nào, quý khách vui lòng liên hệ hotline: 19006162 hoặc email: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ. Trân trọng ./.

Trích nguồn: Cao đẳng Tài nguyên và Môi trường miền Trung
Danh mục: Tổng hợp