Cảm nhận về thiên nhiên qua hai đoạn thơ trong bài Mùa xuân nho nhỏ và Sang thu

Đề bài: Cảm nhận của em về bức tranh thiên nhiên qua hai đoạn thơ sau:

“Mọc giữa dòng sông xanh

Bạn đang xem bài: Cảm nhận về thiên nhiên qua hai đoạn thơ trong bài Mùa xuân nho nhỏ và Sang thu

Một bông hoa tím biếc

Ơi con chim chiền chiện

Hót chi mà vang trời

Từng giọt long lanh rơi

Tôi đưa tay tôi hứng”

(Trích “Mùa xuân nho nhỏ” – Thanh Hải)

Bỗng nhìn thấy hương ổi

Phả vào trong gió se,

Sương sử dụng dằng qua ngõ

Hình như thu đã về.

(Trích “Sang thu” – Hữu Thỉnh)

***

Dàn ý cảm nhận 2 đoạn thơ trong bài Mùa xuân nho nhỏ và Sang thu

I. Mở bài:

– Giới thiệu tác giả, tác phẩm, hai đoạn trích thơ:

+ Thiên nhiên luôn là nguồn cảm hứng vô tận đối với thi sĩ từ xưa tới nay bởi vẻ đẹp gợi cảm và vĩnh hằng của nó.

+ Hình ảnh thiên nhiên luôn được gợi lên với những bức tranh tuyệt đẹp qua biết bao tác phẩm sống mãi với thời gian.

+ Mỗi lần đọc “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải và “Sang Thu” của Hữu Thỉnh, chúng ta lại bắt gặp những sung cảm tinh tế của thi sĩ trước vẻ đẹp của thiên nhiên tặng thưởng cho cuộc sống.

Đặc biệt 2 khổ thơ đầu của bài thơ đã khơi gợi cho người đọc những xúc cảm bâng khuâng sao xuyến của thiên nhiên ở 2 mùa xuân thu.

II. Thân bài:

1. Cảm nhận về khổ thơ đầu bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”

– Một bức tranh mùa xuân khoáng đạt, tươi tỉnh, rộn ràng âm thanh, sắc màu hiền hoà thơ mộng và xúc cảm sây sưa ngây ngất của thi sĩ.

+ Hình ảnh mùa xuân được tái tạo bằng vài nét chấm phá nhưng giàu sức gợi: Trên dòng sông xanh mênh mông, hiền hoà, thơ mộng điểm xuyết một vài bông hoa màu tím than nhẹ nhưng tràn đầy chất thơ.

+ tìm hiểu nghệ thuật đảo ngữ với động từ “mọc” được đưa lên đầu đoạn thơ để làm vượt trội sức sống mãnh liệt của thiên nhiên khi mùa tới.

+ Hình ảnh âm thanh của tiếng chim chiền chiện “vang trời” gợi một không gian cao rộng, thoáng đãng, rộn ràng và giàu sức sống.

+ xúc cảm của thi sĩ: say sưa, ngây ngất

2. Cảm nhận về khổ thơ đầu bài thơ “Sang thu”

– Bức tranh thiên nhiên chớm thu, tín hiệu báo mùa: cũng được phát hoạ bằng vài nét chấm phá: hương ổi, gió se và sương thu.

– tìm hiểu động từ “Phả” giàu sức gợi: không thể thay từ “Phả” bằng từ “hoà”, từ “quyện”.

– nếu như thay từ “hoà”, “quyện” thì chúng ta chỉ cảm nhận được mùi vị của hương ổi mà không cảm nhận được hương vị của làn gió se lạnh, động từ “Phả” vừa gợi sự gợi cảm quyến rũ của đầu mùa thu thoáng nhẹ, thoang thoảng lan toả vào làn gió, tràn vào không gian … Đồng thời động từ “Phả” còn gợi lên sự cảm nhận làn gió thu se lạnh mơn man trên da thịt, một sự chuyển mùa bằng tín hiệu đặc trưng của thiên nhiên sang thu

– Từ láy “sử dụng dằng” đã được nhân hoá thổi hồn vào làn sương gợi từng bước đi lại chậm chạp như còn vương vấn, lưu luyến. Làn sương “sử dụng dằng” tạo nên 1 không gian mơ tưởng, thơ mộng, sương giăng giăng đầu ngõ là nét đặc trưng của vẻ đẹp đầu thu chỉ có ở những làn quê Miền Bắc.Nhưng cảnh vật vừa mới chấm thu, sương thu chưa dày đặc mà chỉ mới xuất hiện lãng đoãng, mơ hồ, sử dụng dằng, khiến thi sĩ bất giác nhìn thấy thu đã về rồi chăng? Một sự suy đoán còn mơ hồ.

+ xúc cảm và trạng thái của thi sĩ Hữu Thỉnh: Tất cả những tín hiệu của thiên nhiên vào thu trong thời khắc chuyển mùa phong thanh được thi sĩ bất giác nhìn thấy: “Bổng” mở đầu bài thơ đã diễn tả trạng thái ấy, nhưng dù bất giác ngỡ ngàng nhường như thi sĩ có sự chờ đợi sẵn để đón nhận vẻ đẹp của thiên nhiên trong phút giây phong thanh giao mùa này chăng? Chỉ có 1 hồn thơ nhạy cảm yêu thiên nhiên say đắm mới có những rung động tinh tế trước sự chuyển mùa rõ rệt tới thế.

3. So sánh thiên nhiên trong 2 đoạn thơ

– Giống nhau:

+ Thiên nhiên trong 2 đoạn thơ đều hiện lên thật gợi cảm, nên thơ cùng với những rung động tinh tế và tình yêu thiên nhiên tha thiết của thi sĩ.

+ Đều chọn lựa lọc những hình ảnh tiêu biểu bằng vài nét chấm phá và sử dụng những từ ngữ giàu sức gợi để diển tả cái hồn của bức tranh thiên nhiên.

– Khác nhau:

+Thanh Hải cảm nhận vẻ đẹp của mùa xuân lúc nằm trên giường bệnh, điều đó còn thể hiện tiếng lòng yêu tha thiết cuộc sống, yêu thiên nhiên.

III. Kết bài

– Mỗi thi sĩ đều có cảm nhận riêng về cảnh sắc thiên nhiên nhưng đều để lại cho người đọc những xúc cảm sâu lắng, khó phai mờ.

 * Trên đây là phần hướng dẫn lập dàn ý chi tiết cho đề văn tìm hiểu và cảm nhận vẻ đẹp thiên nhiên qua hai đoạn thơ Mùa xuân nho nhỏ và Sang thu. Để hình dung rõ hơn cách trình bày, tìm hiểu những luận điểm những bạn có thể tham khảo bài văn mẫu sau đây:

Mẫu bài tìm hiểu cảm nhận thiên nhiên qua 2 đoạn thơ Mùa xuân nho nhỏ và Sang thu

Từ văn học trung đại cho tới văn học hiện đại, từ thơ cổ cho tới thơ mới, vẻ đẹp thiên nhiên bốn mùa của quê hương đã trở thành những hình ảnh khó phai mờ trong những tác phẩm của nhà văn, thi sĩ. Chúng ta thấy hình ảnh quê hương hiện ra ở thơ vô cùng thân tình, sắp gũi, đáng yêu và đầy thân thuộc, gợi bao xúc cảm đẹp đẽ của con người…

Quê hương chúng ta vốn có vẻ đẹp dân dã, bình dị của sự sống mơn mởn. Quê hương cao cả và thiêng liêng, thân thuộc và bình dị, chúng ta có thể bắt gặp trong bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ“ của Thanh Hải hay “Sang thu” của Hữu Thỉnh.

Viết về quê hương, quốc gia thì mỗi thi sĩ lại có một cảm nhận riêng. nếu như hình ảnh quốc gia trong bài “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải được soi chiếu qua lăng kính mùa xuân thì “Sang thu” của Hữu Thỉnh – quê hương, quốc gia lại được soi chiếu qua bức tranh giao mùa cuối hạ sang thu… Thật phong phú, đa dạng mà không kém phần thú vị.
Thanh Hải viết bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” khi quốc gia vừa thoát khỏi chiến tranh không lâu, bản thân thi sĩ cũng ở tình trạng sức khỏe hiểm nghèo, nhưng cả thế cục gắn bó với quê hương xứ sở làm sao không có những xúc cảm lúc đi xa. Hình ảnh quê hương, quốc gia hiện lên qua cảnh sắc mùa xuân – thiên nhiên xứ Huế tinh khôi, trong trẻo, đầy sức sống. Mùa xuân của thiên nhiên cũng là mùa xuân của quốc gia con người:

“Mọc giữa dòng sông xanh

Bạn đang xem bài: Cảm nhận về thiên nhiên qua hai đoạn thơ trong bài Mùa xuân nho nhỏ và Sang thu

Một bông hoa tím biếc

Ơi con chim chiền chiện

Hót chi mà vang trời

Từng giọt long lanh rơi

Tôi đưa tay tôi hứng”

Thanh Hải đưa ta về với thiên nhiên tạo hoá đất trời. Sau những ngày đông lạnh lẽo, thiên nhiên lại được khoác một tấm áo tươi non, rét mướt của mùa xuân. Mùa xuân tới, báo hiệu bằng những cảnh sắc thiên nhiên thân thuộc : dòng sông xanh, bông hoa tím biếc và chim chiền chiện. Mùa xuân đã hiện diện trên toàn cảnh, trên tạo vật : đất trời, hoa lá, chim muông…. Tô điểm sắc màu cho không gian ấy, có màu xanh cây cỏ, xanh của dòng sông, màu tím của hoa và cả màu của mây trời:

Mọc giữa dòng sông xanh

Một bông hoa tím biếc

Ơi con chim chiền chiện

Hót chi mà vang trời

Cảnh sắc thiên nhiên ấy không chỉ đẹp mà còn sinh động. Từ “mọc” đặt ở đầu câu thơ vang lên như một điểm nhấn, một sự phát hiện đầy xúc cảm của thi sĩ. Hai câu thơ đầu vẽ nên một không gian mùa xuân rộng mở tươi tỉnh với hình ảnh một dòng sông xanh trong chảy hiền hoà. Cái màu xanh ấy phản ánh được màu xanh của bầu trời, của cây cối hai bên bờ, cái màu xanh thân thuộc mà ta có thể gặp ở bất kì một con sông nào ở dải đất miền Trung. vượt trội trên nền xanh lơ của dòng sông là hình ảnh “một bông hoa tím biếc”, một hình ảnh thân thuộc của cánh lục bình hay hoa súng mà ta thường gặp ở những ao hồ sông nước của làng quê mà ta từng gặp trong những vần thơ của khác:

“Con sông nhỏ tuổi thơ ta tắm

Vẫn còn đây nước chẳng đổi dòng

Hoa lục bình tím cả bờ sông…”

(Lê Anh Xụân)

Màu tím biếc ấy không lẫn vào đâu được với sắc màu tím Huế thân yêu- vốn là nét đặc trưng của những cô gái đất kinh kỳ với sông Hương núi Ngự. Màu xanh của nước hài hoà với màu tím biếc của bông hoa tạo nên một nét chấm phá nhẹ nhõm mà sống động. Bức tranh xuân còn được điểm xuyết thêm bằng âm thanh rộn ràng, tưng bừng của con chim chiền chiện hót vang trời. Tiếng hót của chim, đường nét uốn lượn quanh co của con sông, màu tím biếc của bông hoa vẽ  nên  một bức tranh mùa xuân đầy sức sống mãnh liệt trên quê hương tác giả.

Trước vẻ đẹp ấy, thi sĩ ngây ngất sung sướng không ngăn được dòng xúc cảm. Những từ cảm thán “Ơi”, “Hót chi” vang lên là tiếng lòng nao nức say sưa của thi sĩ khi lần trước hết phát hiện vẻ đẹp đơn sơ mà say đắm của cảnh vật quê hương.

“Từng giọt long lanh rơi

Tôi đưa tay tôi hứng”

Cụm từ “giọt long lanh” gợi lên những liên tưởng phong phú và đầy thi vị. Nó có thể là giọt sương óng ánh qua kẽ lá trong buổi sớm mùa xuân tươi đẹp, có thể là giọt nắng rọi sáng bên thềm, có thể giọt mưa xuân đang rơi…Theo mạch liên tưởng của bài thơ “giọt long lanh” còn là giọt âm thanh đổ hồi của con chim chiền chiện… Hình ảnh có tính chất tượng trưng “tôi đưa tay tôi hứng” là thái độ yêu thương, trân trọng của thi sĩ trước vả đẹp của đất trời. Nghệ thuật ví ngầm, chuyển đổi cảm giác quả đã đạt tới mức tinh tế đáng khâm phục. Hai câu thơ đã biểu hiện niềm say sưa, ngây ngất, xốn xang, rộn rực của thi sĩ trước vẻ đẹp của thiên nhiên, đất trời lúc vào xuân. Chắc hẳn trong lòng thi sĩ đang dạt dào tình yêu quê hương, quốc gia, tình yêu thế cục.

Tạm rời xa mùa xuân của Thanh Hải ta tìm tới với cái tình non sông quốc gia được khơi nguồn từ cảnh sắc thiên nhiên trong bài “Sang thu” của Hữu Thỉnh. Thi sĩ bộc bạch tình yêu quốc gia ở nhiều cung bậc. Hữu Thỉnh với cái nhìn thật tinh tường, một cảm nhận thật sắc nét đã vẽ lại bức tranh in dấu sự chuyển mình của đất trời qua bài thơ “Sang Thu”. Sang thu của Hữu Thỉnh giúp ta chiêm ngưỡng lại những giây phút giao mùa tinh tế đầy ý vị mà lâu nay nay ta hững hờ. Đó là lúc hồn ta run lên những cảm nhận dung dị. Hình ảnh quốc gia quê hương còn được thi sĩ phác họa qua phút gia thừa cuối hạ sang thu thật tinh tế và sâu sắc. khởi đầu từ một khu vườn ngoại thành của vùng đồng bằng Bắc Bộ:

Bỗng nhìn thấy hương ổi

Phả vào trong gió se,

Không phải là sắc “mơ phai” hay hình ảnh “con nai vàng ngờ ngạc” mà là hương ổi thân quen nơi vườn mẹ đã đánh thức những giác quan tinh tế nhất của thi sĩ.Hương vị đơn sơ, mộc mạc, đồng nội, rất thân thuộc của quê hương. Câu thơ có hương vị ấm nồng của chớm thu ở một miền quê nhỏ. Vì sao tín hiệu trước hết để tác giả nhìn thấy mùa thu là “hương ổi” mà không phải là những hương vị khác? Mùi hương quê nhà mộc mạc “phả” trong gió thoảng bay trong không gian. Tất cả tới với tác giả nhẹ nhõm, mà đột ngột quá, thu về với đất trời quê hương, với lòng người mà không hề báo trước. Cảm giác trùng hợp tới với thi sĩ: “bỗng nhìn thấy” – một sự bất thần mà như đã chờ đợi sẵn từ lâu lắm. Câu thơ không chỉ tả mà còn gợi liên tưởng tới màu vàng ươm, hương thơm lựng, vị giòn, ngọt, chua chua nơi đầu lưỡi của trái ổi vườn quê. Câu thơ ngắn mà có cả gió cả hương. Hương là hương ổi, gió là gió se. Đây là những nét riêng của mùa thu vùng đồi trung du miền Bắc. Gợi được tương tự hẳn cái tình quê của Hữu Thỉnh phải thắm thiết lắm. nhìn thấy hương ổi giống như một sự phát hiện nhưng ở đây là phát hiện ra mùi hương vẫn vương vấn mà lâu nay nay con người hờ hững. chính vì sự phát hiện ra cái sắp gũi xung quanh mình cho nên con người mới có cảm giác ngỡ ngàng đôi chút bối rối ấy.

Và không chỉ có thế, cả sương thu như cũng chứa đầy tâm trạng, thong thả, sử dụng dằng giăng mắc trên khắp nẻo đường thôn:

Sương sử dụng dằng qua ngõ

Hình như thu đã về.

Một hình ảnh đầy ấn tượng. Sương được cảm nhận như một thực thể hữu hình có sự vận động – một sự vận động chậm rãi. Sương thu đã được nhân hoá, hai chữ “sử dụng dằng” diễn tả rất thơ bước đi chầm chậm của mùa thu. Đâu chỉ có thế, cái hay của từ láy “sử dụng dằng” còn là gợi tâm trạng. Sương dềnh dàng hay lòng người đang ưu tư, hay tâm trạng của tác giả cũng “sử dụng dằng”? nếu như ở câu thơ trước hết thi sĩ “bỗng nhìn thấy” thu về khá bất thần và đột ngột thì sau khi cảm nhận sương thu, gió thu, thi sĩ vẫn ngỡ ngàng thốt lên lời thầm thì như tự hỏi: Hình như thu đã về? Tâm hồn thi sỹ nắm bắt những biến chuyển nhẹ nhõm, phong thanh của tạo vật trong phút giao mùa cũng êm đềm, bâng khuâng như bước đi nhỏ nhẹ của mùa thu.

Không gian nghệ thuật của bức tranh thu được mở rộng hơn, cái bỡ ngỡ ban đầu vụt tan biến đi nhường chỗ cho những rung cảm mãnh liệt trước không gian thu vời vợi:

Sông được lúc dềnh dàng

Chim khởi đầu vội vã

Sông nước đầy nên mới “dềnh dàng” nhẹ trôi như cố tình chậm lại, những đàn chim vội vã bay về phương nam … Cái “dềnh dàng” của dòng sông là phút hiếm hoi sau lúc gập ngềnh leo thác nhọc nhằn rồi lại ồ ạt xối xả dưới những cơn mưa rào mùa hạ. Từ “được lúc” diễn tả cái hiếm hoi thưa thớt. Đã lâu lắm rồi con sông mới có dịp ngơi nghỉ thảnh thơi như thế. Nhưng cơn gió heo may lãnh lẽo đầu mùa tràn về khiến đàn chim phải khởi đầu vội vã bay về phương nam tránh rét. Phép đối và nghệ thuật tương phản giữa hai câu thơ (dềnh dàng đối lập với vội vã) đã được tác giả gửi gắm vào đó một triết lý: thế cục không có giây phút nào phẳng lặng êm đềm, sự sống vẫn chuyển không ngừng, chính vì vậy con người phải biết cách chuẩn bị đầy đủ để ứng phó và theo kịp mạch chảy của dòng đời.

Không gian đất trời lại tiếp tục được mở thêm một tầng mới. Không gian thu thư thái, hữu tình và chứa chan thi vị , đặc biệt là hình ảnh:

Có đám mây mùa hạ

Vắt nửa mình sang thu.

Câu thơ giúp ta hình dung về đám mây mỏng nhẹ, trắng xốp, kéo dài như tấm khăn voan duyên dáng của người thiếu nữ thảnh thơi, nhẹ nhõm “vắt nửa mình sang thu”. Đám mây mùa hạ là hình ảnh độc đáo, thể hiện trí liên tưởng phong phú của tác giả. nhường như đám mây mùa thu còn vương nắng hạ nên thi sĩ mới có liên tưởng sáng tạo tới thế. Câu thơ có tính tạo hình không gian những lại có ý nghĩa diễn tả sự vận động của thời gian: thu khởi đầu sang, hạ chưa qua hết, mùa thu vừa chớm, rất nhẹ, rất dịu, rất êm, mơ hồ như cả đất trời đang rùng mình thay áo mới. Trong khoảnh khắc giao mùa, đám mây trên bầu trời cao đã trở thành ranh giới giữa mùa hạ với mùa thu. Từ “vắt ” mang hiệu quả diễn đạt vô cùng lớn. Nó làm cho đám mây kia có khả năng nối liền giữa hai mùa thiên nhiên hay nói đúng hơn là mùa hạ và mùa thu đang chông chênh giữa một đám mây. Từ cái giây phút giao mùa vô hình trừu tượng, tác giả đã biến thành sự vật hữu hình cụ thể để người đọc cảm nhận rõ hơn về tín hiệu của mùa thu.

Hình ảnh thơ đẹp, ngôn từ tinh tế, giọng thơ êm đềm và những rung động man mác, bâng khuâng của tác giả trong buổi giao mùa đã tạo nên một dấu ấn không dễ phai mờ trong lòng bao độc giả. có nhẽ vì vậy mà sau khi đọc “Sang thu” của Hữu Thỉnh ta càng thấy yêu hơn mùa thu thiết tha, nồng hậu của quê nhà.

Mỗi thi sĩ có cảm nhận riêng về cảnh sắc thiên nhiên, những chiêm nghiệm, những suy nghĩ về thế cục, về con người, tình người trong cuộc sống nhưng thật cảm động và kính phục biết bao khi đọc những vần thơ đầy xúc động với hình ảnh thiên nhiên gợi lên thật đẹp. Hai bài thơ để lại trong lòng bao thế hệ độc giả những xúc cảm sâu lắng, khó phai mờ và vẫn sẽ tiếp tục trường tồn cùng với những bước đi lên của quốc gia, gợi nhắc cho những thế hệ trẻ tình yêu quê hương quốc gia, niềm khát khao được sống, được cống hiến cho quốc gia, cho dù đó là những cống hiến giản dị, nhỏ bé nhưng đầy ý nghĩa.

——————————————————————–

hy vọng với phần hướng dẫn dàn ý và bài văn mẫu cảm nhận về thiên nhiên qua hai đoạn thơ Mùa xuân nho nhỏ và Sang thu trên đây, những bạn đã có định hướng làm bài cũng như những ý văn hay để bổ sung cho nội dung bài viết của mình. Chúc những bạn làm bài tốt và đạt điểm cao !

[Văn mẫu 9] Những bài văn hay cảm nhận về vẻ đẹp thiên nhiên qua hai đoạn trích thơ Mùa xuân nho nhỏ (Thanh Hải) và Sang thu (Hữu Thỉnh).

Bản quyền bài viết thuộc cmm.edu.vn. Mọi hành vi sao chép đều là gian lận!

Tác giả: https://cmm.edu.vn – Trường Lê Hồng Phong

Nguồn: https://cmm.edu.vn/cam-nhan-ve-thien-nhien-qua-hai-doan-tho-trong-bai-mua-xuan-nho-nho-va-sang-thu/