c. Triển khai vấn đề nghị luận thành những luận điểm
Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt những thao tác lập luận, phối hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng. Dưới đây là một vài gợi ý cần hướng tới:
Bạn đang xem bài: Đề cương ôn tập học kì 2 môn Ngữ văn 10 sách Cánh diều chi tiết
1. Mở bài
– Giới thiệu về tác giả và tác phẩm
2. Thân bài
a. Hình ảnh mùa thu Hà Nội trong hoài niệm của tác giả:
– Tín hiệu gợi lên mùa thu là những hình ảnh “sáng mát trong”, “hương cốm mới” => gợi lên hình ảnh mùa thu đặc trưng của Hà Nội.
– Hình ảnh mùa thu trong hoài niệm: một mùa thu với những cảnh đẹp nhưng buồn.
b. Hình ảnh mùa thu nơi chiến khu cùng sự chuyển biến tâm trạng của tác giả:
– Mở đầu là câu thơ khẳng định “Mùa thu …rồi” : niềm vui, niềm phấn khởi trước cuộc sống đổi mới.
– “Tôi đứng nghe vui…đồi” : Ba động từ liên tục trong cùng một câu thơ thể hiện một sự chú ý tuyệt đối, tập trung cao độ hướng về quốc gia, niềm vui.
– Hình ảnh “rừng tre” : Biểu hiện cho con người Việt Nam, cho những truyền thống của dân tộc ta (so sánh với thơ Nguyễn Duy).
– “phơi phới” : vốn là từ để chỉ những thứ nhẹ nhõm, mềm và mỏng, có thể bay trong gió nhưng tác giả đã sử dụng cho “rừng tre” : thể hiện một niềm vui sướng tột độ, phấn khởi vô cùng của con người Việt Nam.
– Hình ảnh “trời thu, trong biếc”: hình ảnh của bầu trời thu với màu xanh biêng biếc, màu xanh của hy vọng, của niêm vui, hạnh phúc với tiếng cười của những con người được làm chủ quê hương của mình.
– Những câu thơ tiếp theo, thi sĩ khẳng định niềm tự hào tự trọng dân tộc, tự hào về quốc gia đẹp tươi, giàu có của mình.
c. Hình ảnh quốc gia trong những năm tháng chiến tranh cùng niềm tự hào về truyền thống của ông cha :
– thi sĩ tự hào về truyền thống của ông cha “Nước chúng ta …nói về!” : Những con người Việt Nam từ lớp này tới lớp khác, luôn đứng lên giành lấy tự do và độc lập cho dân tộc => nhắc nhở chúng ta về đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”.
– Hình ảnh của quốc gia trong những năm tháng chiến tranh :
+ Hình ảnh “dây thép…chiều”, hay “những cánh đồng …máu” :
Hình ảnh đau thương, khốc liệt của chiến tranh.
+ Tác giả sử dụng giải pháp nhân hóa : cho thấy sự bi phẫn, đớn đau tới nghẹn ngào.
+ Hình ảnh những người đội viên hành quân được thi vị hóa với hình ảnh “nhớ mắt …yêu”=> Ở đây tình yêu lứa đôi đã hòa chung với tình yêu của quốc gia, trở thành nguồn động lực để chống chọi vì Tổ quốc (so sánh với thơ Quang Dũng).
– Tác giả còn sử dụng một đoạn thơ để nhấn mạnh sự tàn ác của quân thù bằng cách liệt kê một loạt những tội ác của quân thù.
=> Tác giả sử dụng những hình ảnh tương phản để làm vượt trội lên phẩm chất anh hùng của con người Việt Nam, đồng thời khẳng định tình yêu nước, yêu hòa bình của dân tộc ta “Xiềng xích …thương nhà!”
d. Hình ảnh quốc gia trong niềm vui xây dựng xã hội và khát vọng hướng tới tương lai :
– Hình ảnh quốc gia với tiếng kèn gọi quân với những làn khói nhà tàu bay trong gió =>gợi lên công cuộc xây dựng lại quốc gia sau chiến tranh.
– Động từ “ôm quốc gia”: bao trọn tình yêu to lớn dành cho những con người Việt Nam, ôm trọn những đau thương để giờ đây những con người ấy trở nên quật cường, anh hùng.
=> Niềm vui, niềm tự hào khi dân tộc ta đi lên đổi mới từ những đau thương, phát triển, xây dựng quốc gia.
e. Kết luận chung :
– Nội dung : mô tả về quốc gia từ những năm tháng còn chiến tranh, đau thương cho tới khi chúng ta thắng lợi, hướng tới tương lai.
– Nghệ thuật :
+ Hình ảnh thơ đẹp, giản dị, mộc mạc, giàu chất thơ, được lồng trong tình yêu nước.
+ Lời thơ chứa chan tình yêu, niềm tự hào dân tộc.
+ những giải pháp nghệ thuật được sử dụng linh hoạt, nhuần nhuyễn.
3. Kết bài :
– Khẳng định lại vấn đề.
Trích nguồn: Cmm.Edu.Vn
Danh mục: Tổng hợp