Dưới đây là Đề cương ôn tập học kì 2 môn Ngữ văn lớp 7 chi tiết do luật Minh Khuê biên tập. Kính mời quý độc giả tham khảo để có thể chuẩn bị tốt nhất cho kì thi sắp tới.
Nội dung ôn tập học kì 2 môn Ngữ văn lớp 7
I. Văn bản:
Nắm được tác giả, tác phẩm, nghệ thuật và nội dung chính những văn bản sau:
1. Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất
Bạn đang xem bài: Đề cương ôn tập học kì 2 môn Ngữ văn lớp 7 chi tiết mới nhất 2023
2. Tục ngữ về con người và xã hội
3. ý thức yêu nước của nhân dân ta (Hồ Chí Minh)
4. Đức tính giản dị của chưng Hồ (Phạm Văn Đồng)
5. Sống chết mặc bay (Phạm Duy Tốn)
6. Ca Huế trên sông Hương (Hà Ánh Minh)
II. Tiếng Việt:
1. Thế nào là câu rút gọn? Tác dụng? Cách sử dụng câu rút gọn: BT SGK/15, 16
2. Thế nào là câu đặc biệt? Tác dụng của câu đặc biệt: BT SGK/29
3. Về ý nghĩa: Trạng ngữ thêm vào câu để xác định gì?
Về phương thức: vị trí của trạng ngữ? Giữa trạng ngữ với chủ ngữ và vị ngữ thường có ranh giới gì?
4. Câu chủ động là gì? Câu thụ động là gì? Nêu mục đích chuyển đối câu chủ động sang câu thụ động và trái lại? Quy tắc chuyển đổi câu chủ động thành câu thụ động: BT SGK/58, 64, 65
5. sử dụng cụm chủ vị để mở rộng câu? những trường hợp sử dụng cụm chủ vị để mở rộng câu BT SGK/65, 69
6. Thế nào là phép liệt kê? những kiểu liệt kê: BT SGK/104
7. Dấu chấm lửng sử dụng để làm gì? Dấu chấm phẩy sử dụng để làm gì BT SGK/123
8. Công dụng của dấu gạch ngang? Phân biệt dấu gạch ngang với dấu gạch nối BT SGK / 130, 131
III. Tập làm văn
+ Tìm hiểu chung về văn nghị luận? Đặc điểm của văn nghị luận?
+ Bố cục và phương pháp lập luận trong văn nghị luận?
1. Tìm hiểu chung về phép lập luận chứng minh và cách làm bài tập lập luận chứng minh
Đề 1: Chứng minh câu tục ngữ “Có công mài sắt, có ngày nên kim” SGK/51
>> Xem thêm Chứng minh câu tục ngữ Có công mài sắt có ngày nên kim
Dàn ý
a. Mở bài: Nêu vai trò quan trọng của lòng kiên trì nhân nại. Dẫn câu tục ngữ: “ Có công … kim”
b. Thân bài:
– Xét về thực tế câu tục ngũ tức là có công sức, lòng kiên trì mãi mãi 1 thanh sắt to lớn sẽ trở thành 1 cây kim nhỏ bé ..
– Vai trò lòng kiên trì nhẫn nại trong đời sống trong học tập và trong mọi ngành nghề
– Sự kiên trì, nhẫn nại giúp chúng ta thành công trong mọi ngành nghề
– Tìm dẫn chứng trong đời sống xung quanh, những gương sáng trong XH, trong những tác phẩm văn học và trong ca dao tục ngữ .
c. Kết bài: Nêu suy nghĩ của em về câu tục ngữ ấy
Đề 2: Chứng minh rằng nhân dân Việt Nam từ xưa tới nay luôn luôn sống theo đạo lý: ”ăn quả nhớ kẻ trồng cây”; “Uống nước nhớ nguồn” SGK/51
>> Xem thêm Chứng minh nhân dân ta luôn sống theo đạo lí ăn quả nhớ kẻ trồng cây hay nhất
Dàn ý
a. Mở bài:
+ Lòng hàm ân là 1 truyền thống đạo đức cao đẹp.
+ Truyền thống ấy đã được đúc kết qua câu tục ngữ “Ăn quả …”.
b. Thân bài:
– Luận điểm giảng giải:
Ẩn dụ “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây, Uống nước nhớ nguồn đã gây nhận thức và truyền cảm về chân lí đó thế nào?
– Luận điểm chứng minh..
+ Luận cứ 1: Từ xưa tới nay dân tộc Việt Nam vẫn sống theo đạo lí đó: con cháu hàm ân ông bà, cha mẹ.
. Thờ cúng, lễ tết, lễ hội văn hoá.
. Nhắc nhở nhau: “Một lòng thờ mẹ… con”, “Đói lòng ăn hột chà là…răng”.
+ Luận cứ 2: Một số ngày lễ tiêu biểu: Ngày 20/11 Lòng hàm ân của học trò với thầy cô giáo. Ngày 27/7Thương binh liệt sĩ.
+ Luận cứ 3: Một số phong trào tiêu biểu: Lòng hàm ân những anh hùng có công với nước.
. Sống xứng đáng với truyền thống vẻ vang của tổ tông.
. viện trợ gđ có công, tạo điều kiện về công việc, xây nhà tình nghĩa, thăm hỏi…
c. Kết bài:
+ Khẳng định câu tục ngữ là lời khuyên răn có ý nghĩa sâu sắc.
+ hàm ân là 1 tình cảm thiêng liêng, rất tự nhiên.
+ Bài học: Cần học tập, rèn luyện…
Đề 3: Dân gian có câu tục ngữ “sắp mực thì đen, sắp đèn thì sáng”. Chứng minh nội dung câu tục ngữ đó – SGK/59
>> Xem thêm Chứng minh câu tục ngữ sắp mực thì đen sắp đèn thì sáng chọn lựa lọc hay nhất
Dàn ý
a. Mở bài:
– Nhân dân ta đã rút ra kết luận đúng đắn về môi trường xã hội mà mình đang sống, đặc biệt là mối quan hệ bạn bè có tác dụng quan trọng đối với tư cách của con người.
– Kết luận ấy đã đúc kết lại thành câu tục ngữ: “ sắp mực thì đen, sắp đèn thì sáng”.
b. Thân bài:
– Lập luận giảng giải.
Mực có màu đen thường tượng trưng cho cái xấu, những điều không tốt. Một khi đã bị mực dây vào là dơ và khó tẩy vô cùng. (Nói rỡ mực ở đây là mục Tàu bằng thỏi mà người Việt ngày xưa thường sử dụng, khi viết phải mài nên dễ bị dây vào). Khi đã sống trong hoặc kết duyên với những người thuộc dạng “mực” thì con người ta khó mà tốt được. Đèn tỏa ánh sáng tới mọi nơi, ánh sáng của nó xua đi những điều tăm tối. do vậy đèn tượng trưng môi trường tốt, người bạn tốt mà khi tiếp xúc ta sẽ noi theo những tấm gương đó để phấn đấu
– Luận điểm chứng minh.
+ Luận cứ 1: nếu như ta sinh ra trong gia đình có ông bà, cha mẹ là những người không đạo đức, không biết làm gương cho con cháu thì ta tác động ngay.
+ Luận cứ 2: Khi tới trường, đi học, tiếp xúc với những bạn mà chưa chắc tốt. rủ rê chơi bời.
+ Luận cứ 3: Ra ngòai xã hội, những trò ăn chơi, những cạm bẫy khiến ta sa đà. Thử hỏi như thế thì làm sao ta có thể tốt được. Khi đã dính vào nó thì khó từ bỏ và xóa đi được. Ngày xưa, mẹ của Mạnh Tử đã từng chuyển nhà 3 lần để dạy con, bà nhận thấy rõ: “sống trong môi trường xấu sẽ làm ta trở thành người xấu-là gánh nặng của xã hội”
– trái lại với “mực” là “đèn”-ngừoi bạn tốt, môi trường tốt. Khi sống trong môi trường tốt, chơi với những người bạn tốt thì đương nhiên, ta sẽ có đạo đức và là người có ích cho xã hội. Bởi vậy ông cha ta có câu: “Ở chọn lựa nơi, chơi chọn lựa bạn”
– Liên hệ một số câu ca dao, tục ngữ có nội dung tương tự.
– Có những lúc sắp mực chưa chắc đen, sắp đèn chưa chắc rạng. Tất cả chỉ là do ta quyết định.
c. Kết bài:
– Chúng ta cần phải mang ngọn đèn chân lý để soi sáng cho những giọt mực lỗi lầm, cũng nên bắt chước những ngọn đèn tốt để con người ta hoàn thiện hơn, là công dân có ích cho xã hội”
– Ý nghĩa chung của câu tục ngữ đói với em và moi người.
Đề 4: Chứng minh đời sống của chúng ta sẽ bị tổn hại lớn nếu như mỗi người không có ý thức bảo vệ môi trường.
a/ Mở bài: Thiên nhiên bao giờ cũng gắn bó và có vai trò rất quan trọng đối với con người. do vậy, ta cần phải bảo vệ môi trường thiên nhiên.
b/ Thân bài:
– Thiên nhiên đem tới cho con người nhiều lợi ích, vì vậy bảo vệ thiên nhiên là bảo vệ cuộc sống con người.
– Thiên nhiên phân phối điều kiện sống và phát triển của con người.
– Thiên nhiên đẹp gợi nhiều xúc cảm lành mạnh trong toàn cầu ý thức của con người.
– Con người phải bảo vệ thiên nhiên.
c/ Kết bài: tất cả mọi người phải có ý thức để thực hiện tốt việc bảo vệ thiên nhiên.
2. Tìm hiểu chung về phép lập luận giảng giải. Cách làm bài văn lập luận giảng giải
Đề 1: Nhân dân ta có câu tục ngữ: Đi một ngày đàng, học một sàng khôn. Hãy giảng giải nội dung câu tục ngữ đó – SGK/ 84
1. Mở bài: Giới thiệu câu tục ngữ
Mẫu: Ông cha ta từ xa xưa đã nhận thức được rõ ý nghĩa của sự tìm tòi, khám phá và tham khảo, để rồi đúc rút ra câu tục ngữ “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn”, câu tục ngữ đã đánh thức mỗi con người sự tự giác tham khảo, mở rộng tầm nhìn và hiểu biết của mình, học tập không ngừng và có thái độ tích cực trong học tập.
2. Thân bài
a. giảng giải
- Nghĩa hẹp: đơn thuần có thể hiểu câu nói này là đi một ngày đường, sẽ học được rất nhiều điều hữu dụng, càng đi nhiều sẽ càng tham khảo được rất nhiều, chỉ cần bước ra ngoài xã hội tham khảo chắc chắn sẽ thu được những tri thức mới mẻ, đó chính là thành tựu của quá trình học tập
- Nghĩa rộng: Câu tục ngữ là lời động viên, khích lệ ý thức tham khảo, khám phá của con người. Nên đi tới những chân trời tri thức mới để mở rộng tri thức, mở rộng tầm mắt và thu nhặt cho mình những tri thức của nhân loại.
→ Ý nghĩa câu tục ngữ: Con người phải có tư duy tích cực, phải nhận thức được tri thức loài người là vô tận, còn rất nhiều điều phải học tập và khám phá, chỉ có siêng năng tìm tòi, tham khảo mới thu nhận được tri thức đó, chỉ có tri thức mới giúp chúng ta vững bước trên phố đời, góp phần xây dựng và phát triển quốc gia.
b. Chứng minh
- Dẫn chứng bằng một câu chuyện về việc học khôn nhờ đi nhiều nơi mà em đã được biết (Ví dụ: Dế mèn phiêu lưu ký…)
- những chuyên gia trong nhiều ngành nghề sang những nước tiên tiến để tham khảo khoa học kỹ thuật để ứng dụng trong nước.
- Học sinh tham gia những hoạt động thăm quan, du lịch những di tích lịch sử, viện bảo tồn, viện nghiên cứu để củng cố tri thức được học và tăng hiểu biết.
c. Bài học và liên hệ thực tiễn
- Nên đi nhiều nơi để tích lũy thêm tri thức.
- Không nên chỉ tìm kiếm tri thức trên sách vở mà phải biết kiểm chứng bằng cách trải nghiệm.
- Nên giao lưu, tương tác với những người xung quanh vì ta cũng có thể học được rất nhiều điều hữu dụng từ họ.
- Liên hệ thực tiễn: nhà chưng học Lênin đã có câu “Học, học nữa, học mãi” điều đó khẳng định việc học là không bao giờ là đủ, không bao giờ là thừa
3. Kết bài
Mẫu: Câu tục ngữ “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn” thực sự là một câu nói rất ý nghĩa, vừa là lời khuyên nhủ, nhắc nhở con người phải không ngừng học tập, khám phá những tri thức, những điều trong cuộc sống.
Đề 2: Một nhà văn có câu nói: Sách là ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ con người. Hãy giảng giải câu nói đó – SGK/84
Dàn ý
1. Mở bài
- Nhận xét khái quát về vai trò quan trọng của sách trong đời sống của con người
- Trích dẫn câu nói
2. Thân bài
a) giảng giải ý nghĩa câu nói
– Sách là gì?
- Là kho tàng tri thức
- Về toàn cầu tự nhiên
- Về đời sống con người
- Về kinh nghiệm sản xuất
- Là sản phẩm ý thức
- Sản phẩm của nền văn minh nhân loại
- Kết quả của quá trình lao động trí tuệ trong khoảng thời gian dài
- Hàng hóa có trị giá đặc biệt
- Là người bạn tâm tình sắp gũi
- Giúp ta hiểu điều hay lẽ phải trong đời
- Làm cho cuộc sống ý thức thêm phong phú
– vì sao sách là ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ con người
- Sách giúp ta hiểu biết về mọi ngành nghề
- Khoa học tự nhiên
- Khoa học xã hội
- Sách giúp ta vượt khoảng cách của không gian, thời gian
- Hiểu quá khứ, hiện tại, tương lai
- Hiểu tình hình trong nước, ngoài nước
b) Bình luận về tác dụng của sách
– Sách tốt
- mở rộng trí óc, tăng tầm hiểu biết
- Giúp con người khám phá trị giá của bản thân
- Chắp cánh cho ước mơ và khát vọng sáng tạo
– Sách xấu
- Tuyên truyền lối sống ích kỷ, thực dụng chủ nghĩa
- Gieo rắc những tư tưởng, tình cảm tiêu cực, tác động xấu tới việc hình thành tư cách
c) Thái độ đối với việc đọc sách
- Tạo thói quen và duy trì hứng thú đọc sách trong khoảng thời gian dài
- Cần chọn lựa sách tốt để đọc
- Phê phán và lên án sách có nội dung xấu
3. Kết bài
- Khẳng định lại tác dụng to lớn của sách
- Nêu phương hướng hành động của tư nhân mình.
Đề 3: Nhiễu điều phủ lấy giá gương
Người trong một nước phải thương nhau cùng
Em hiểu người xưa muốn nhắn nhủ điều gì qua câu ca dao ấy – SGK/88
ĐỀ VĂN VẬN DỤNG
I. ĐỌC HIỂU (6.0 điểm)
Đọc đoạn trích sau:
“ ngày nay có rất nhiều bạn trẻ đang sống vô cảm, không quan tâm tới những chuyện diễn ra xung quanh mình. Họ không hề mảy may trước những cảnh tượng bất bình, khổ cực, cũng như không biết chiêm ngưỡng, tán thưởng những điều mang lại cho mình những xúc cảm tích cực.
(…) Gia đình, nhà trường và xã hội có một vai trò hết sức quan trọng. Gia đình chính là môi trường đầu đời hình thành nên những xúc cảm yêu thương, lòng nhân ái, giáo dục và trang bị cho trẻ những chuẩn mực đạo đức, giúp họ học cách lắng tai, thấu hiểu và chia sẻ. Khi người lớn sống có trách nhiệm, quan tâm tới nhau, có những hành vi xử sự đẹp, mang tính nhân văn thì đó sẽ là tấm gương để giới trẻ noi theo. Cùng với gia đình, nhà trường nên trang bị cho thanh thiếu niên những kĩ năng sống thiết thực, biết viện trợ mọi người, biết khơi dậy ở họ lòng nhân ái và ý thức đấu tranh trước cái xấu, cái ác. Xã hội phải đề cao và tôn vinh những tấm gương sống cao đẹp, sống có trách nhiệm và tình nghĩa, sẵn sàng xả thân vì cộng đồng; tôn vinh và phát huy những trị giá truyền thống và đạo lý của dân tộc: “lá lành đùm lá rách”. “thương người như thể thương thân”.
(Theo http:/tuyengiao.bacgiang.gov.vn/, ngày 27/06/2018)
Lựa chọn lựa đáp án đúng:
Câu 1. Đoạn trích trên mang đặc trưng của kiểu văn bản nào?
A. Văn bản thông tin
B. Văn bản nghị luận
C. Văn bản tự sự, mô tả
D. Văn bản thuyết minh
Câu 2. Mở đầu đoạn trích người viết nêu lên thực trạng gì?
A. ngày nay có rất nhiều bạn trẻ đang sống vô cảm
B. ngày nay những bạn trẻ rất thông minh, năng động.
C. ngày nay có rất nhiều bạn trẻ sẵn sàng xả thân vì cộng đồng
D. ngày nay có rất nhiều bạn trẻ có hành vi xử sự đẹp..
Câu 3: Em hiểu thế nào về nghĩa của từ “vô cảm”?
A. Vô cảm là lạnh nhạt, không hề quan tâm, để ý tới, không hề có chút tình cảm gì.
B. Vô cảm là không có xúc cảm, không có tình cảm (trước những tình huống lẽ ra phải có).
C. Vô cảm là rung động mạnh mẽ trong long và trong thời gian tương đối ngắn, nhiều khi làm tê liệt nhận thức.
D. Vô cảm là phản ứng tâm lí theo hướng tích cực với sự kích thích của hiện thực khách quan
Câu 4. Để đẩy lùi lối sống vô cảm trong những bạn trẻ, theo em đó là trách nhiệm của người nào?
A. Trách nhiệm của gia đình.
B. Trách nhiệm của nhà trường.
C. Trách nhiệm của xã hội.
D. Trách nhiệm của gia đình, nhà trường, xã hội.
Câu 5: Theo em, khi người lớn sống có trách nhiệm, quan tâm tới nhau, có những hành vi xử sự đẹp, mang tính nhân văn sẽ tác động thế nào tới giới trẻ?
A. Sẽ là tấm gương cho giới trẻ noi theo.
B. Sẽ khiến cho giới trẻ ngưỡng mộ.
C. Sẽ khiến cho giới trẻ có lối sống đẹp.
D. Sẽ khiến giới trẻ sống có trách nhiệm.
Câu 6. Theo em, khi lối sống vô cảm trong xã hội, trong giới trẻ được đẩy lùi, xã hội sẽ thế nào?
A. Kinh tế sẽ phát triển vững mạnh.
B. quốc gia phát triển trong hòa bình, hữu nghị.
C. Xã hội phát triển trong sự hài hòa, nhân văn.
D. Môi trường lành mạnh, trong sáng.
Câu 7 . Nội dung chính mà đoạn trích muốn thể hiện là gì?
A. Đoạn trích nêu lên thực trạng vể hiện tượng vô cảm ở giới trẻ ngày nay.
B. Đoạn trích nêu lên vấn đề về thói vô cảm ở giới trẻ ngày nay.
C. Đoạn trích nêu lên thực trạng về thói vô cảm ở giới trẻ và đưa ra giải pháp để thay đổi thực trạng đó..
D. Đoạn trích nêu vấn đề vô cảm ở giới trẻ và đưa ra giải pháp để thay đổi thực trạng.
Câu 8. Tác dụng của việc sử dụng những phép liên kết trong đoạn trích trên là:
A. Tạo tính mạch lạc và liên kết trong những câu văn trong đoạn văn.
B. Thể hiện rõ liên kết về mặt chủ đề của đoạn văn.
C. Tạo sự liên kết logic về mặt nội dung cho đoạn văn.
D. Tạo sự mạch lạc hoặc liên kết về mặt
phương thức cho đoạn văn.
Câu 9. Từ bài viết em thấy rằng xã hội cần phải đề cao, trân trọng những con người thế nào?
Câu 10. Theo em học sinh cần có trách nhiệm thế nào để đầy lùi lối sống vô cảm trong giới trẻ (nêu ít nhất hai giải pháp/ việc làm).
II. LÀM VĂN (4.0 điểm)
Viết một bài văn thuyết minh về trò chơi dân gian
>> Xem thêm Thuyết minh về trò chơi dân gian kéo co chọn lựa lọc hay nhất
Trích nguồn: Cao đẳng Tài nguyên và Môi trường miền Trung
Danh mục: Tổng hợp
