Hóa học 9 Bài 47: Chất béo được Trường Cao đẳng Tài nguyên và Môi trường miền Trung soạn hy vọng sẽ tà tà tài liệu hữu ích giúp những em nắm vững tri thức bài học và đạt kết quả tốt trong những bài thi, bài rà soát trên lớp.

Tóm tắt lý thuyết Hóa học 9 Bài 47

I. CHẤT BÉO CÓ Ở ĐÂU?

Chất béo có trong động vật và thực vật.

Bạn đang xem bài: Hóa học 9 Bài 47: Chất béo – Giải bài tập SGK Hóa học 9 Bài 47

– Trong thân thể động vật, chất béo tập trung nhiều ở mô mỡ.

– Trong thực vật, chất béo tập trung ở quả và hạt.

Hình 1: Thực phẩm chứa chất béo.

II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ

Chất béo nhẹ hơn nước, không tan trong nước, tan được trong benzen, dầu hỏa, xăng…

III. THÀNH PHẦN VÀ CẤU TẠO CỦA CHẤT BÉO

Chất béo là hỗn hợp nhiều este của glixerol với những axit béo

Công thức chung của chất béo là: (R-COO)₃C₃H₅.

– Glixerol (hay còn gọi là glixerin) có công thức cấu tạo sau: , viết gọn C₃H₅(OH)₃.

– Một số axit béo:

C₁₇H₃₅COOH : axit stearic;

C₁₇H₃₃COOH : axit oleic;

C₁₅H₃₁COOH : axit panmitic;…

IV. TÍNH CHẤT HÓA HỌC

– Đun nóng chất béo với nước, có axit làm xúc tác, chất béo tác dụng với nước tạo ra glixerol và những axit béo:

PTHH tổng quát:

Phản ứng trên gọi là phản ứng thủy phân.

– Khi đun chất béo với dung dịch kiềm, chất béo bị thủy phân tạo ra muối của những axit béo và glixerol.

Phản ứng này còn được gọi là phản ứng xà phòng hóa.

Xà phòng là hỗn hợp muối natri (hoặc kali) của axit béo.

V. ỨNG DỤNG

– Chất béo là thành phần cơ bản trong thức ăn của người và động vật.

– Trong công nghiệp, chất béo chủ yếu sử dụng để sản xuất xà phòng, glixerol.

Giải bài tập SGK Hóa học 9 Bài 47

Bài 1 (trang 147 SGK Hóa 9)

chọn lựa câu đúng nhất trong những câu sau:

A. Dầu ăn là este.

B. Dầu ăn là este của glixerol.

C. Dầu ăn là một este của glixerol và axit béo.

D. Dầu ăn là hỗn hợp nhiều este của glixerol và những axit béo.

Lời giải:

Đáp án: D.

Bài 2 (trang 147 SGK Hóa 9)

Hoàn thành những câu sau đây bằng cách đặt những từ thích hợp vào chỗ trống:

a) Chất béo … tan trong nước nhưng … trong benzen, dầu hỏa.

b) Phản ứng xà phòng hóa là phản ứng … este trong môi trường … tạo ra … và …

c) Phản ứng của chất béo với nước trong môi trường axit là phản ứng … nhưng không phải là phản ứng …

Lời giải:

a) Chất béo không tan trong nước nhưng tan trong benzen, dầu hỏa.

b) Phản ứng xà phòng hóa là phản ứng thủy phân este trong môi trường kiềm tạo ra gilxerol và những muối của axit béo.

c) Phản ứng của chất béo với nước trong môi trường axit là phản ứng thủy phân nhưng không phải là phản ứng xà phòng hóa.

Bài 3 (trang 147 SGK Hóa 9)

Hãy chọn lựa những phương pháp có thể làm sạch vết dần ăn dính vào quần áo.

a) giặt bằng nước.

b) giặt bằng xà phòng.

c) tẩy bằng cồn 96^o .

d) tẩy bằng giấm.

e) tẩy bằng xăng.

Lời giải:

những phương pháp đúng là b, c, e. Vì xà phòng, cồn 96^o, xăng hào tan được dầu ăn. Nước không hòa tan dầu ăn. Giấm tuy hòa tan dầu ăn nhưng phá hủy quần áo.

Bài 4 (trang 147 SGK Hóa 9)

Để thủy phân hoàn toàn 8,58kg một loại chất béo cần vừa đủ 1,2kg NaOH, thu được 0,92 kg glixerol và m kg hỗn hợp muối của những axit béo.

a) Tính m.

b) Tính khối lượng xà phòng bánh có thể thu được từ m kg hỗn hợp những muối trên. Biết ,muối của những axit béo chiếm 60% khối lượng của xà phòng.

Lời giải:

a) Phản ứng thủy phân chất béo bằng kiềm (phản ứng xà phòng hóa):

chất béo + Natri hiđroxit → Glixerol + Hỗn hợp muối natri.

vận dụng định luật bảo toàn khối lượng, ta có:

m_muối = m_{chất béo} + m_NaOH – m_glixerol = 8,58 + 1,2 – 0,92 = 8,86kg.

b) Khối lượng xà phòng bánh thu được:

Gọi khối lượng xà phòng thu được là x (kg), ta có muối của những axit béo chiếm 60% khối lượng xà phòng nên:

 → giải ra ta có x = 14,76kg.

Trắc nghiệm Hóa học 9 Bài 47 (có đáp án)

Câu 1: Phát biểu nào dưới đây không đúng?

A. Chất béo không tan trong nước.

B. những axit béo là axit hữu cơ, có công thức chung là RCOOH.

C. Dầu ăn và dầu mỏ có cùng thành phần nhân tố.

D. Chất béo tan được trong xăng, benzen…

Lời giải

Đáp án: D

Dầu ăn là chất béo thành phần nhân tố trong dầu ăn gồm C, H, O.

Dầu mỏ là hỗn hợp tự nhiên của nhiều loại hiđro cacbon nên thành phần nhân tố trong dầu mỏ là C và H.

Câu 2: Thủy phân chất béo trong môi trường kiềm thu được

A. glixerol và muối của một axit béo.

B. glixerol và axit béo.

C. glixerol và axit hữu cơ.

D. glixerol và muối của những axit béo

Lời giải

Đáp án: D

Câu 3: Chất nào sau đây không phải là axit béo?

A. C₁₇H₃₅COOH.

B. C₁₇H₃₃COOH.

C. C₁₅H₃₁COOH.

D. C₂H₅COOH.

Lời giải

Đáp án: D

Câu 4: Chất nào sau đây không phải là chất béo ?

A. (C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅.

B. (C₁₅H₃₁COO)₃C₃H₅.

C. (C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅.

D. (CH₃COO)₃C₃H₅.

Lời giải

Đáp án: D

Câu 5: Một chất béo có công thức (C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅ có phân tử khối là

A. 890 đvC.

B. 422 đvC.

C. 372 đvC.

D. 980 đvC.

Lời giải

Đáp án: A

M = (12.17 + 35 + 44).3 + 12.3 + 5 = 890 đvC.

Câu 6: Hợp chất không tan trong nước là

A. axit axetic.

B. rượu etylic.

C. đường glucozơ.

D. dầu vừng.

Lời giải

Đáp án: D

Dầu vừng là chất béo, không tan trong nước.

Câu 7: Đun 26,7 kg chất béo (C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅ với dung dịch NaOH dư (hiệu suất 100%), khối lượng glixerol thu được là

A. 1,2 kg.

B. 2,76 kg.

C. 3,6 kg.

D. 4,8 kg.

Lời giải

Đáp án: B

Câu 8: Khi để lâu trong không khí, chất béo sẽ

A. từ thể lỏng chuyển sang thể rắn.

B. thăng hoa.

C. bay tương đối.

D. có mùi ôi.

Lời giải

Đáp án: D.

Câu 9: Để làm sạch vết dầu ăn dính vào quần áo cần

A. Giặt quần áo bằng nước lạnh.

B. Giặt kỹ quần áo bằng xà phòng.

C. sử dụng axit mạnh để tẩy.

D. Giặt quần áo bằng nước muối.

Lời giải

Đáp án: B

Câu 10: Thủy phân hoàn toàn 17,16 kg một loại chất béo cần vừa đủ 2,4 kg NaOH, sản phẩm thu được gồm 1,84 kg glixerol và hỗn hợp muối của những axit béo. Khối lượng hỗn hợp những muối là

A. 17,72 kg.

B. 19,44 kg.

C. 11,92 kg.

D. 12,77 kg.

Lời giải

Đáp án: A

PTHH tổng quát:

Bảo toàn khối lượng có:

m_{chất béo} + m_NaOH = m_glixerol + m_muối → m_muối = 17,16 + 2,4 – 1,84 = 17,72 kg.

******************

Trên đây là nội dung bài học Hóa học 9 Bài 47: Chất béo do Trường Cao đẳng Tài nguyên và Môi trường miền Trung soạn bao gồm phần lý thuyết, giải bài tập và những nghi vấn trắc nghiệm có đáp án đầy đủ. Hy vọng những em sẽ nắm vững tri thức về Chất béo. Chúc những em học tập thật tốt và luôn đạt điểm cao trong những bài thi bài rà soát trên lớp.

soạn bởi: Trường Trường Cao đẳng Tài nguyên và Môi trường miền Trung

Chuyên mục: Hoá học 9

Bản quyền bài viết thuộc THPTSocTrang.Edu.Vn. Mọi hành vi sao chép đều là gian lận!

Nguồn chia sẻ: cmm.edu.vn