Người ta chỉ thường nghe tới cạnh tranh trong sản xuất và lưu thông hàng hóa nhưng không mấy người nào biết nguyên nhân dẫn tới hiện tượng này là gì. Thông qua bài viết dưới đây, Luật Minh Khuê sẽ cùng độc giả đi tìm nguyên nhân của hiện tượng.
1. Cạnh tranh là gì? Đặc điểm của cạnh tranh
Có thể thấy rằng, cạnh tranh là sản phẩm thế tất của sự phát triển nền kinh tế xã hội. Trong mọi phương diện của cuộc sống ý thức vươn lên luôn là yếu tố chủ đạo hướng suy nghĩ và hành động của con người. Cạnh tranh đóng một vai trò hết sức quan trọng trong nền kinh tế thị trường. nếu như quan hệ cung – cầu là hạ tầng và giá cả là động lực thì cạnh tranh được coi là vong hồn của thị trường.
Cạnh tranh là khái niệm rất rộng, xuất hiện trong hầu hết những ngành khác nhau của đời sống xã hội, từ cuộc sống sinh hoạt hằng ngày tới những ngành kinh tế, chính trị, văn hóa, thể thao,… và có tương đối nhiều khái niệm, cách hiểu khác nhau về cạnh tranh.
Bạn đang xem bài: Nguyên nhân dẫn tới cạnh tranh trong sản xuất và lưu thông hàng hóa xuất phát từ đâu?
Theo cách hiểu phổ thông thể hiện trong tự điển tiếng nói Anh, “competiton” (cạnh tranh) là “một sự kiện hoặc một cuộc đua, theo đó những đối thủ tị đua dành phần hơn hay ưu thế tuyệt đối về phía mình”. Theo tự điển tiếng Việt, “cạnh tranh” là “quyết tâm dành phần hơn, phần thắng về mình giữa những người, những tổ chức hoạt động nhằm những lợi ích như nhau”.
Theo tự điển kinh doanh, xuất bản ở Anh năm 1992 thì “cạnh tranh” được hiểu là “sự tị đua, sự tình địch giữa những nhà kinh doanh trên thị trường nhằm tranh giành cùng một loại tài nguyên sản xuất hoặc cùng một loại khách hàng về phía mình”. tự điển tiếng Việt Bách khoa tri thức phổ thông cũng giảng giải cạnh tranh theo nghĩa kinh tế là: Hoạt động tị đua giữa những người sản xuất hàng hóa, giữa những thương nhân, những nhà kinh doanh trong nền kinh tế nhằm giành những điều kiện sản xuất, tiêu thụ và thị trường có lợi nhất.
Trong khoa học kinh tế, tới nay, những nhà khoa học nhịn nhường như chưa thỏa mãn với bất cứ khái niệm nào về cạnh tranh. Bởi lẽ, cạnh tranh là hiện tượng kinh tế chỉ xuất hiện và tồn tại trong nền kinh tế thị trường, ở mọi ngành, mọi giai đoạn của quá trình kinh doanh và gắn với chủ thể kinh doanh đang hoạt động trên thị trường. do vậy, cạnh tranh được nhìn nhận ở nhiều góc độ khác nhau tùy thuộc vào ý định và hướng tiếp cận nghiên cứu của nhà khoa học. tương tự, có thể hiểu đơn thuần cạnh tranh chính là sự tranh giành lợi ích kinh tế giữa những bên tham gia vào thị trường với mục tiêu “mua rẻ-bán đắt”, là một phương thức vận động của thị trường và quy luật cạnh tranh là một trong những quy luật quan trọng nhất chi phối sự hoạt động của thị trường.
2. Nguyên nhân dẫn tới cạnh tranh trong sản xuất và lưu thông hàng hóa
Thị trường là sự trao đổi giữa người mua và người bán cùng một loại hàng hoá hay dịch vụ. Giữa nhà sản xuất và khách hàng nhân tiện hiện nhu cầu, lợi ích khác nhau.
Khách hàng luôn mong muốn mua những sản phẩm đáp ứng nhu cầu nhất với kinh phí thấp nhất có thể. nhà sản xuất thì chỉ mong bán được hàng nhanh chóng để thu về thêm lợi nhuận và có thể mở rộng sản xuất. Chính từ nhu cầu, lợi ích khác nhau giữa khách hàng và nhà sản xuất mới là nguyên nhân gây nên hành vi cạnh tranh, tranh giành giữa những chủ thể kinh doanh trên thị trường với mục tiêu chiếm lĩnh thị trường, thu hút khách hàng về phía mình.
những chủ thể kinh doanh phải sử dụng nhiều phương thức, thủ đoạn kinh doanh, thường gọi là hành vi cạnh tranh của mình nhằm tị đua với nhau. Trong quá trình cạnh tranh, mỗi chủ thể kinh doanh buộc phải khai thác những nguồn lực của mình một cách tốt nhất. Mỗi chủ thể có điều kiện sản xuất khác nhau, năng suất và chất lượng cũng khác nhau, dẫn tới việc cạnh tranh nhau về giá thành.
Kết quả cuộc cạnh tranh là có người thắng và kẻ thua. Người thắng sẽ mở rộng được thị trường, gia tăng doanh thu, lợi nhuận và có số lượng khách hàng cố định. trái lại, kẻ thua mất vài xu và có thể phải rút khỏi thị trường đó.
Ngoài ra, do nền kinh tế tồn tại nhiều chủ sở hữu, là những tổ chức kinh tế tư nhân, tự do sản xuất và kinh doanh khiến nguồn cầu trong thị trường tăng lên dẫn tới buộc những chủ thể kinh doanh phải cạnh tranh tìm cho được những ưu thế để có chỗ đứng trong thị trường. Nhằm nắm lấy những yếu tố này để hạn chế những rủi ro, bất lợi đối với sản xuất và lưu thông hàng hoá, dịch vụ thì cạnh tranh giữa những chủ thể kinh tế là điều đương nhiên.
Xem thêm: Thị trường cạnh tranh xuất sắc là gì? Lấy ví dụ và tìm hiểu đặc điểm
3. Cạnh tranh đóng vai trò thế nào trong sản xuất và lưu thông hàng hóa?
Xét về những tác động tích cực thì cạnh tranh đóng vai trò là một động lực tạo điều kiện cho những nhà kinh doanh, những doanh nghiệp phát triển, từ đó tạo nên động lực xúc tiến phát triển kinh tế.
Sự cạnh tranh tạo điều kiện cho những doanh nghiệp luôn phải có sự phát triển, tìm ra những chiến lược kinh doanh mới, sử dụng những công nghệ hiện đại để tối ưu hóa sản xuất, đưa tới cho thị trường những sản phẩm dịch vụ tốt nhất, từ đó có thể mở rộng thị trường kinh doanh của mình. Đây là động lực để xúc tiến việc kinh doanh tốt hơn. trái lại nếu như trong sản xuất, kinh doanh không có sự cạnh tranh thì những doanh nghiệp ngày càng ì ạch, không có sự đổi mới sáng tạo, bứt phá, đưa ra những chiến lược thích hợp cũng như những sản phẩm chất lượng.
Tuy nhiên, cạnh tranh chỉ tồn tại trường hợp có quyền tự do hành xử trên thị trường, tự chịu trách nhiệm tiến hành những cuộc cạnh tranh giành thời cơ phát triển trên thị trường.
4. Làm thế nào để hạn chế cạnh tranh trong sản xuất và lưu thông hàng hóa?
Mặc dù cạnh tranh là yếu tố thế tất, đem lại những hiệu quả kinh tế nhất định cho doanh nghiệp, cho nhà kinh doanh, xúc tiến sự phát triển của nền kinh tế thị trường nhưng cái gì cũng có tính hai mặt, những rủi ro mà cạnh tranh đem lại cũng vô cùng lớn. Vì vậy, Luật cạnh tranh cũng đã có những quy định về thỏa thuận hạn chế cạnh tranh trong kinh doanh. Theo đó, thỏa thuận hạn chế cạnh tranh là hành vi thỏa thuận giữa những bên dưới mọi phương thức gây tác động hoặc có khả năng gây tác động hạn chế cạnh tranh.
những hành vi thỏa thuận hạn chế cạnh tranh bao gồm: Thỏa thuận ấn định giá hàng hóa, dịch vụ một cách trực tiếp hoặc gián tiếp; Thỏa thuận phân chia khách hàng, phân chia thị trường tiêu thụ, nguồn phân phối hàng hóa, cung ứng dịch vụ; Thỏa thuận hạn chế hoặc kiểm soát số lượng, khối lượng sản xuất, mua, bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ; Thỏa thuận để một hoặc những bên tham gia thỏa thuận thắng thầu khi tham gia đấu thầu trong việc phân phối hàng hóa, cung ứng dịch vụ; Thỏa thuận ngăn cản, kìm hãm, không cho doanh nghiệp khác tham gia thị trường hoặc phát triển kinh doanh; Thỏa thuận loại bỏ khỏi thị trường những doanh nghiệp không phải là những bên tham gia thỏa thuận; Thỏa thuận hạn chế phát triển kỹ thuật, công nghệ, hạn chế đầu tư; Thỏa thuận áp đặt hoặc ấn định điều kiện ký phối hợp đồng mua, bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ cho doanh nghiệp khác hoặc thỏa thuận buộc doanh nghiệp khác chấp nhận những nghĩa vụ không liên quan trực tiếp tới đối tượng của hợp đồng; Thỏa thuận không giao dịch với những bên không tham gia thỏa thuận; Thỏa thuận hạn chế thị trường tiêu thụ sản phẩm, nguồn phân phối hàng hóa, cung ứng dịch vụ của những bên không tham gia thỏa thuận; Thỏa thuận khác gây tác động hoặc có khả năng gây tác động hạn chế cạnh tranh.
Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn về chủ đề nguyên nhân dẫn tới cạnh tranh trong sản xuất và lưu thông hàng hóa mà Luật Minh Khuê muốn gửi tới quý độc giả. Ngoài ra, quý độc giả có thể tham khảo thêm bài viết về chủ đề Vai trò, ý nghĩa của cạnh tranh? Chính sách cạnh tranh của Luật Minh Khuê. Còn bất kỳ thắc mắc nào, quý khách vui lòng liên hệ hotline: 1900.6162 hoặc thông qua email: [email protected] để được hỗ trợ. Trân trọng./.
Trích nguồn: Cmm.Edu.Vn
Danh mục: Tổng hợp