Phép liên kết là gì? những phép liên kết và cho ví dụ? Chúng tôi sẽ trả lời thông qua nội dung sau:

1. Phép liên kết là gì?

Phép liên kết là sử dụng những từ, tổ hợp từ khác nhau nhưng cùng chỉ một đối tượng người, vật, hiện tượng….để thay thế cho nhau ở những câu khác nhau, từ đó tạo ra sự liên kết câu giữa chúng. 

Liên kết chính là sự kết nối những câu, những đoạn trong đoạn văn một cách tự nhiên hợp lý, llàmcho văn bản trở nên có nghĩa và dễ hiểu hơn. Lien kết có vai trò vô cùng quan trọng, nếu như muốn có một đoạn văn hay mà mạch lạc thì người viết phải thể hiện được sự thống nhất của từng câu từng đoạn trong bài văn đó, lúc đó mới có thể tạo ra xúc cảm cho bài viết. Phép liên kết tạo điều kiện cho chúng ta có thể dẫn dắc người đọc đi từ nội dung này sang nội dung khác một cách hợp lý.

Bạn đang xem bài: Phép liên kết là gì? những phép liên kết và Ví dụ phép liên kết

2. Liên kết nội dung

Liên kết nội dung ngày nay thì bao gồm liên kết chủ đề và liên kết logic. 

– Liên kết chủ đề tức là những đoạn văn phải phục vụ chủ đề chung của những văn bản, những câu trong đoạn cũng phải nói về chủ đề chung của đoạn văn

– Liên kết logic: những đoạn văn và những câu văn phải được sắp xếp theo một trình tự hợp lý. 

3. Liên kết phương thức

Phép lặp: Là cách sử dụng đi sử dụng lại một yếu tố tiếng nói để tạo ra sự liên kết giữa những câu, những đoạn chứa yếu tố đó.

 Lặp từ vựng: Là cách sử dụng đi sử dụng lại một từ ngữ nào đó trong những câu khác nhau.

Ví dụ: Trên mép ông, ông đã bao dự án mới cấy được từng ấy râu. Ông để râu cho khác hẳn với tụi huyện bọn trẻ nhãi. Nguyên là cái mặt ông nhỏ, mà có nhẽ vì ông béo quá, nên lỗ chân lông căng ra, căng thẳng quá, tới nỗi râu không có chỗ nào lách ra ngoài được.

(Đồng hào có ma – Nguyễn Công Hoan)

Lặp cấu trúc ngữ pháp: Là cách sử dụng đi sử dụng lại một kiểu kết cấu cú pháp nào đó.

Ví dụ: Con người Việt Nam có thể không có vóc dáng to hơn người Mỹ. Con người Việt Nam có thể không có nước da trắng như người Châu Âu. Nhưng con người Việt Nam tuy nhỏ bé nhưng lại thông minh, nhanh nhẹn.

Lập ngữ âm: Là hiện tượng hiệp vần và cắt nhịp độ đều đặn trong những câu của văn bản

ví dụ: 

Con quạ đứt đuôi.

Con ruồi đứt cánh.

Đòn gánh có mấu.

Củ ấu có sừng.

Bánh chưng có lá.

Con cá có vây.

Ông thầy có sách.

Ta thấy trong câu ca dao trên sử dụng phép lặp ngữ âm được in đậm và những âm đó có liên quan từ câu trước sang câu sau.

Phép nối: Phép nối hay phép liên kết nối là phép sử dụng hai nhiều câu nhờ quan hệ từ hay cụm từ có tác dụng chuyển tiếp để liên kết với nhau, thì những liên kết đó được gọi là phép nối hay phép nối để liên kết. Phép nối thường sử dụng một số phương tiện liên kết như sử dụng những quan hệ từ, từ nối, những trợ từ, phụ từ, tính từ, kết ngữ hoặc quan hệ về chức năng cú pháp trong câu. Tóm tắt lại là phép nối để liên kết câu.

– Phép nối tổ hợp từ: Phép nối tổ hợp từ là phép nối gồm có một kết từ phối hợp một đại từ hoặc phụ từ ( vì vậy, bởi vậy, do vậy, nếu như vậy, tuy vậy, với lại, thế thì, vả lại…) hoặc những tổ hợp từ có nội dung chỉ quan hệ liên kết ( tóm lại, nhìn chung, trái lại, tiếp theo, tức là, trên đây, một là…)

Ví dụ:  Sơn Tùng đã học hành siêng năng. Vì vậy, bạn ấy đã đạt thành tích cao trong kỳ thi cuối cấp.

– Phép nối quan hệ từ: Là cách sử dụng những từ hư thân thuộc sử dụng để chỉ quan hệ giữa những từ ngữ trong ngữ pháp câu, gồm những từ như: vì, nếu như, tuy, mà, nhưng, còn, với, thì, và..

ví dụ: Thanh sẽ được điểm mười. nếu như Thanh giải được bài tập này. 

– Phép nối trợ từ, phụ từ, tính từ: Đây là phép nối sử dụng một số trợ từ, phụ từ, tính từ mang ý nghĩa quan hệ được làm phương tiện liên kết và nối những phòng ban trong văn bản. 

ví dụ: Trong việc này người nào cũng có lỗi. Cả lãnh đạo và nhân viên.

– Phép nối theo quan hệ chức năng, cú pháp: Trong nhiều dạng văn bản, đặc biệt là văn bản nghệ thuật, có những câu chỉ tương đương với một phòng ban nào đó hoặc một chức năng cú pháp nào đó của câu phụ cận sở quan. Đó là những câu dưới bậc hoặc trực thuộc.

ví dụ:  Sáng ngày hôm sau. Hắn thức dậy trên cái giường nhà hắn.

 Phép thế : Phép thế là cách thay những từ ngữ nhất định bằng những từ ngữ có ý nghĩa tương đương với mục đích giúp tạo tính liên kết giữa những phần văn bản chứa chúng. Hay nói một cách ngắn gọn thì phép thế là cách sử dụng ở câu xếp sau từ có tác dụng thay thế câu đứng trước.

– Phép thế từ đồng nghĩa: Là phương thức liên kết bằng cách sử dụng những từ liên kết ở đầu câu thứ hai và những từ ngữ liên kết đó đồng nghĩa với những từ ở câu thứ nhất.

Ví dụ: Tin thắng lợi của quân bạn làm cho anh em nức lòng phấn khởi. Cái hào hứng của những người đã góp cả sinh mạng mình vào thắng lợi.

– Phép thế đại từ: Là phép thế sử dụng những đại từ để thay thế cho một từ ngữ, một câu hay một ý gồm nhiều câu… nhằm tạo ra tính liên kết giữa những phần trong văn bản. những đại từ có thể là đại từ nhân xưng, đại từ phiếm chỉ hay đại từ chỉ định.

Ví dụ:  Lan là cô láng giềng nhà tôi. Nhà cô ấy có một vườn hoa rất đẹp.

4. Bài tập về liên kết 

1.  Em hãy đọc đoạn văn dưới đây và xác định những phép liên kết về mặt phương thức:

Một ông bố đang đọc tạp chí và cô con gái nhỏ của ông cứ làm ông phân tâm mãi.

Để làm cho cô bé bận rộn, ông xé một trang in bản đồ toàn cầu ra. Ông ta xé nó ra từng mảnh và yêu cầu cô con gái đi vào phòng và xếp chúng lại thành một bản đồ hoàn chỉnh.

Ông chắc mẩm rằng cô bé sẽ mất cả ngày để hoàn thành nó. Nhưng chỉ sau vài phút cô bé đã quay trở lại với tấm bản đồ tuyệt vời……

Khi ông bố ngạc nhiên hỏi vì sao cô bé có thể xếp nhanh tương tự, cô bé đáp, “ Oh …. Cha, có một khuôn mặt của một người đàn ông ở phía bên kia của tờ giấy….con chỉ việc xếp theo gương mặt đó và sau đó con có được bản đồ hoàn chỉnh ! ”

Hướng dẫn: Trong đoạn văn có sử dụng phép liên kết phép lặp và phép thay thế. Cụ thể như sau:

– Phép lặp: Lặp từ ” ông”  “cô bé”, ” bản đồ hoàn chỉnh “

– Phép thế:

+ ” ông “, ” ông ta “, ” cha ” thay thế cho ” ông bố “

+ ” cô bé ” thay thế cho ” cô con gái nhỏ “

+ ” nó “, ” chúng ” thay thế cho ” trang in bản đồ toàn cầu “.

Phép nối: ” nhưng”

2. Chỉ ra lỗi liên kết trong những đoạn văn sau và nêu cách sửa những lỗi ấy.

a) Từ xa xưa, nhân loại đã có ý thức bảo vệ môi trường. Nhưng trong những nền văn hoá thượng cổ, trong tôn giáo của những dân tộc và những tôn giáo trên toàn cầu đều chứa đựng ý thức đó. Họ đã biết tôn trọng và sống hoà hợp với thiên nhiên, coi trái đất như người mẹ đã tạo ra và nuôi dưỡng sự sống cũng như tạo ra những trị giá văn hoá ý thức của loài người. Ngày nay, nhân loại đã bước vào thế kỉ XXI – thời khắc mà tài nguyên đã bị khai thác cạn kiệt, môi trường thiên nhiên bị ô nhiễm, tàn phá nghiêm trọng. Bởi vì vấn đề bảo vệ môi trường ngày càng trở nên giận dữ và cấp thiết. Thế kỉ XXI được coi là thế kỉ môi trường, là thời cơ hành động của cả nhân loại.

b) Khu vườn không rộng. Cái sân nhỏ bé. Mỗi cây có một đời sống riêng, một tiếng nói riêng. Những con chim sâu ríu rít. Cây lan, cây huệ nói chuyện bằng hương, bằng hoa. Hoa hồng đẹp và thơm. Cây mơ, cây cải hói chuyện bằng lá. Cây bầu, cây bí nói bằng quả.

c) Dê Đen đi đằng này lụi. Dê Trắng đi đằng kia sang. Dê Đen và Dê Trắng cùng qua một chiếc cầu hẹp. Chúng húc nhau, cả hai đều rơi tõm xuống suôi. Con nào cũng muốn tranh sang trước, không con nào chịu nhường con nào.

Trên đây là toàn bộ nội dung mà chúng tôi muốn nêu cho những bạn có liên quan tới những phép liên kết. Mong rằng những nội dung chúng tôi phân phối đã giúp ích cho những bạn tìm hiểu thêm về những phép liên kết và vận dụng nó một cách khoa học hơn. 

Trích nguồn: Cao đẳng Tài nguyên và Môi trường miền Trung
Danh mục: Tổng hợp