Để nắm được những tri thức cơ bản về tác phẩm Phú sông Bạch Đằng, mời những em tham khảo hệ thống tri thức và sơ đồ tư duy Phú sông Bạch Đằng của Trương Hán Siêu do Trường Cao đẳng Tài nguyên và Môi trường miền Trung soạn. Hy vọng rằng tài liệu này giúp những em nắm nội dung bài học một cách khoa học và đầy đủ nhất.

******

Bạn đang xem bài: Sơ đồ tư duy Phú sông Bạch Đằng – Trương Hán Siêu

Sơ đồ tư duy Phú sông Bạch Đằng

Sơ đồ tư duy tìm hiểu bài Phú sông Bạch Đằng

Luận điểm 1: xúc cảm của nhân vật khách trước sông Bạch Đằng

Luận điểm 2:  những cố lão kể về những chiến tích trên sông Bạch Đằng và lời suy ngẫm, bình luận của những cố lão về những chiến công

Luận điểm 3: Suy ngẫm về hưng vong của quốc gia

Phú sông Bạch Đằng là một bài phú có bố cục chặt chẽ, tiết điệu thay đổi linh hoạt phóng khoáng, lời văn cô đọng, dồi dào xúc cảm, khi thì xót thương nuối tiếc, khi thì vui sướng tự hào. Tác giả lại rất giỏi phân thân thành những nhân vật khác nhau để vừa kể vừa phụ họa thêm… làm cho bài phú giàu chất thơ khiến người đọc xúc động tự hào về non sông quốc gia hùng vĩ, về chiến công lừng lẫy và đường lối giữ nước tài tình của quân dân nhà trần mà cũng là của dân tộc ta bảy thế kỉ trước.

Xem dàn ý chi tiết và những bài mẫu hay: tìm hiểu bài Bạch đằng giang phú

Sơ đồ tư duy tìm hiểu nhân vật khách trong Phú sông Bạch Đằng

Luận điểm 1: Hình tượng khách với những cuộc ngao du.

Luận điểm 2: Hình tượng khách qua những xúc cảm trước cảnh sông Bạch Đằng

Luận điểm 3: Hình tượng khách và niềm tự hào về những chiến công của quá khứ

Luận điểm 4: Hình tượng khách qua sự suy ngẫm về hưng vong của quốc gia

Nhân vật trữ tình hiện lên với hình ảnh của một tráng trí có tâm hồn phóng khoáng thích du ngoạn để thưởng thức vẻ đẹp thiên nhiên. nhịn nhường như với người khách nhàn tản ấy thì không gì bằng việc chơi vơi trên sống nước, mải miết nhặt ánh trăng vàng, thả hồn với thiên nhiên, thắng tích cùng một tâm hồn đong đầy hoa nguyệt. Thế nhưng cái thú tiêu diêu đối với khách không chỉ là để thưởng thức vẻ đẹp của quốc gia mà còn là nghiên cứu cảnh trí và bồi bổ tri thức. Người xưa có câu: “Nuốt tám chín cái đầm vân mộng vào bụng để đo chí làm trai”. Vậy mà du khách lại nói: “Đầm vân mộng chứa vài trăm trong dạ cũng nhiều / Mà tráng chí bốn phương vẫn còn tha thiết”. Có thể thấy rằng, nhân vật khách mang một khát vọng lớn lao, hoài bão cháy bỏng được đi nhiều nơi, trải nhiều điều. Tráng trí bốn phương, học vấn uyên thâm và ước vọng đó đồng thời cũng là của Trương Hán Siêu. Điều đó được gợi lên qua hai loại địa danh: loại đi qua bằng sách vở, trí tưởng tượng như Cửu Giang, Nguyên Tương, Vũ Huyệt… và loại đi qua bằng thực tế trải nghiệm như Đông Triều Bạch Đằng, Đại Than… Nhân vật khách học theo Tư Mã Thiên, coi những cuộc du ngoạn như để mở rộng trí thức cho bản thân và lịch sử nước nhà. Khách không chỉ tới thăm danh lam thắng cảnh mà còn đặt chân tới những nơi được coi là chứng tích lịch sử để rồi được cảm nhận lịch sử trong một ko gian thực tế, khoáng đạt. Đó chính là minh chứng cho tình yêu thiên nhiên, thích du ngoạn của khách. Giống như Tản Đà từng viết: “giang hồ mê chơi quên quê hương”. Hơn nữa những không gian mà khách nói tới là những nơi rất rộng lớn, mênh mông, tự do và khoáng đạt khiến họ giương buồm giong gió lướt bể chơi trăng mải miết mà vẫn chưa thỏa. Qua đây, tác giả càng làm vượt trội cốt cách thanh cao của kẻ sĩ: yêu thiên nhiên, sống tự do chan hòa, khinh thường địa vị tiền tài phù phiếm của đời người.

Tìm hiểu về Trương Hán Siêu và Phú Sông Bạch Đằng

I. Tác giả Trương Hán Siêu

– Trương Hán Siêu hiện chưa rõ năm sinh, mất năm 1354, tự là Thăng Phủ

– Quê quán: làng Phúc Am, huyện Yên Ninh (nay thuộc thành phố Ninh Bình)

– Ông là môn khách (khách trong nhà) của Trần Hưng Đạo, từng giữ nhiều chức vụ quan trọng: Hàn lâm học sĩ (dưới đời Trần Anh Tông), Tham tri chính sự. Khi mất, ông được vua tặng tước Thái bảo, Thái phó và được thờ ở Văn Miếu (Hà Nội).

– Trương Hán Siêu tính tình cương trực, học vấn uyên thâm, được những vua Trần tin cậy, nhân dân kính trọng.

– Sự nghiệp sáng tác: Tác phẩm của ông hiện còn lại không nhiều, trong đó có bài Phú sông Bạch Đằng.

>> Tham khảo thêm: Thuyết minh về tác giả Trương Hán Siêu và bài Bạch Đằng giang phú

II. Tác phẩm Phú sông Bạch Đằng

1. Hoàn cảnh sáng tác

– Bạch Đằng là một nhánh sông đổ ra Biển Đông, nằm giữa Quảng Ninh và Hải Phòng, nơi ghi dấu nhiều chiến công lịch sử giữ nước của dân tộc.

– “Phú sông Bạch Đằng” được viết từ cảm hứng hào hùng và bi tráng. Trương Hán Siêu trong một lần dạo chơi đã viết bài phú này. Chưa rõ bài phú được viết năm nào, có nhẽ khoảng 50 năm sau cuộc kháng chiến chống giặc Mông – Nguyên thắng lợi.

2. Thể phú

– Phú là một thể văn có vần hoặc xen lẫn văn vần và văn xuôi, sử dụng để tả cảnh vật, phong tục, kể sự việc, bàn chuyện đời…

– Một bài phú thường có bố cục 4 phần: đoạn mở, đoạn giảng giải, đoạn bình luận và đoạn kết.

– Phú được chia làm hai loại là phú cổ thể và phú đường luật.

3. Bố cục (4 phần)

– Phần 1 (từ đầu tới “luống còn lưu”): xúc cảm lịch sử của nhân vật khách trước cảnh sắc của sông Bạch Đằng.

– Phần 2 (tiếp đó tới “nghìn xưa truyền tụng”): Lời của những cố lão kể với khách về những chiến công lịch sử trên sông Bạch Đằng.

– Phần 3 (tiếp đó tới “chừ lệ chan”): Suy ngẫm, bình luận của những cố lão về những chiến công xưa.

– Phần 4 (còn lại): Lời ca khẳng định vai trò và đức độ của con người.

4. trị giá nội dung

Qua những hoài niệm về quá khứ, Phú sông Bạch Đằng đã thể hiện lòng yêu nước và niềm tự hào dân tộc trước chiến công trên sông Bạch Đằng, đồng thời ngợi ca truyền thống anh hùng quật cường, truyền thống đạo lí nhân nghĩa của dân tộc Việt Nam. Tác phẩm cũng chứa đựng tư tưởng nhân văn cao đẹp qua việc đề cao vai trò, vị trí của con người trong lịch sử.

5. trị giá nghệ thuật

– Cấu tứ đơn thuần, hấp dẫn với bố cục chặt chẽ.

– Lời văn linh hoạt.

– Hình tượng nghệ thuật sinh động, vừa có trị giá gợi hình vừa giàu ý nghĩa biểu tượng.

– Ngôn từ trọng thể, tráng lệ, lắng đọng và giàu suy tư.

– Điển cố được sử dụng chọn lựa lọc, giàu sức gợi.

Xem thêm tài liệu tham khảo về bài thơ Phú sông Bạch Đằng:

• Tuyển tập những đề văn về bài Phú sông Bạch Đằng của Trương Hán Siêu
• Soạn bài Phú sông Bạch Đằng

*******

Trên đây là sơ đồ tư duy Phú sông Bạch Đằng củaTrương Hán Siêu do Trường Cao đẳng Tài nguyên và Môi trường miền Trung soạn. Hy vọng đây sẽ là tài liệu hữu ích giúp những em học và ôn tập môn Văn tốt hơn. Đừng quên tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu 10 được cập nhật đầy đủ tại Trường Cao đẳng Tài nguyên và Môi trường miền Trung em nhé. Chúc những em luôn học tốt.

Sơ đồ tư duy Phú sông Bạch Đằng của Trương Hán Siêu, hệ thống tri thức về bài Phú sông Bạch Đằng bằng sơ đồ tư duy ngắn gọn, dễ hiểu.

Bản quyền bài viết thuộc THPTSocTrang.Edu.Vn. Mọi hành vi sao chép đều là gian lận!

Nguồn chia sẻ: cmm.edu.vn