Sinh sản là phương thức duy trì nòi giống của mọi sinh vật. Mỗi loài sinh vật từ thực vật tới thực vật đều có phương thức sinh sản đặc trưng riêng. Hãy cùng so sánh sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính chuẩn nhất 2023 qua bài viết dưới đây.
1. Sinh sản vô tính là gì?
Sinh sản vô tính là sinh sản theo phương thức nhân văn cá thể đơn thuần, trong đó giao tử đực và cái không thống nhất và con cái được sinh ra y chang mẹ của chúng. phương thức sinh sản vô tính này không phụ thuộc vào quá trình giảm phân và bộ thể nhiễm sắc liên quan. Con cái F1 là bản sao chuẩn xác của mẹ chúng, không có sai lệch. Sinh sản vô tính xảy ra ở thực vật và hầu hết những sinh vật nhân sơ đều sử dụng phương thức sinh sản vô tính với sự di truyền gen dưới những phương thức trao đổi chất, tải nạp và tổ hợp. Một số cách sinh vật sinh sản vô tính là:
- sinh sản phân chia: phương thức sinh sản này có ở những thân thể luôn có sự xen kẽ của hai thế hệ như rêu, dương xỉ. Trong phương thức sinh sản bào tử, thân thể mới được phát triển từ bào tử, thân thể mới được phát triển từ bào tử, bào tử lại hình thành trong túi bào tử từ thể bào tử.
- sinh sản nảy chồi
- sinh sản sinh dưỡng: thân thể được hình thành từ một phòng ban (thân, lá, rễ) của thực vật.
- sự phân mảnh
Bạn đang xem bài: So sánh sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính chuẩn nhất 2023
2. Sinh sản hữu tính là gì?
Sinh sản hữu tính là quá trình phối hợp vật chất di truyền của hai sinh vật để tạo ra thế hệ F1 hay còn được hiểu kiểu sinh sản trong đó có sự thống nhất của giao tử đực và giao tử cái tạo nên hợp tử trở nên thân thể mới. Quá trình sinh sản hữu tính diễn ra trong thân thể cá thể đực và trong thân thể cá thể cái. Trên thực tế, sinh sản hữu tính phổ biến ở những sinh vật đa bào. Đây được gọi là sự tái tổ hợp di truyền và vật liệu di truyền cho sinh sản hữu tính là DNA. Ở thế hệ thứ hai, những gen từ hai cá thể khác nhau được phối hợp và những thể nhiễm sắc được sắp xếp theo trình tự tương đồng. Trong quá trình sinh sản, thông tin di truyền được trao đổi giữa những cá thể, chúng phối hợp lại thành những sinh vật mới. những sinh vật mới sở hữu những kiểu gen đột biến tổ hợp hoạt động trong quá trình lựa chọn lọc và tiến hóa để làm tăng vốn gen của loài. Sinh sản hữu tính là phương thức sinh sản được cho là của phần lớn những loài trên Trái Đất. Diễn biến của quá trình này hiện đang được giới khoa học nghiên cứu, chưa có câu trả lời cụ thể. Sinh sản hữu tính có những đặc trưng sau:
- Trong sinh sản hữu tính luôn có quá trình thống nhất giao tử đực và cái, luôn có sự trao đổi, tái tổ hợp của hai bộ gen.
- Sinh sản hữu tính luôn gắn liền với giảm phân để tạo giao tử
- Sinh sản hữu tính ưu việt hơn so với sinh sản vô tính
- Tăng khả năng thích ứng của thế hệ sau đối với môi trường sống luôn biến đổi
- Tạo sự đa dạng di truyền cung ứng nguồn vật liệu phong phú cho lựa chọn lọc tự nhiên và tiến hóa.
Bạn đang xem bài: So sánh sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính chuẩn nhất 2023
3. So sánh sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính chuẩn nhất 2023:
| Tiêu chí | Sinh sản vô tính | Sinh sản hữu tính |
| Khái niệm | Sinh sản vô tính là phương thức sinh sản trong đó giao tử đực và giao tử cái không thống nhất (còn gọi là sinh sản vô tính, sự tạo ra những sinh vật mới trong đó tinh trùng và trứng không thống nhất). Đặc biệt là những đứa trẻ được sinh ra giống nhau và giống bố mẹ chúng. Có hai phương thức sinh sản vô tính: sinh sản bằng bào tử và sinh sản sinh dưỡng không phân bào. | Sinh sản hữu tính là quá trình thống nhất những giao tử đực và cái thành hợp tử (2n) để tạo ra một cá thể mới (hay còn gọi là sinh sản hữu tính là sự phối hợp của những giao tử đơn bội; thành tế bào lưỡng bội, hợp tử con). Đặc biệt, động vật phát triển từ trứng được thụ tinh sẽ tạo ra giao tử thông qua quá trình giảm phân. |
| Cơ sở tế bào học | Nguyên phân | Nguyên phân, giảm phân, thụ tinh |
| Ý nghĩa | Tạo ra những cá thể thích ứng với điều kiện sống ổn định | Tạo ra những cá thể thích ứng tốt hơn với điều kiện sống thay đổi |
| Đặc điểm di truyền |
– Không thấy sự giảm phân để hình thành giao tử, không có sự thụ tinh. |
– Có sự phân ly độc lập và tổ hợp tự do của những cặp gen trong quá trình phát sinh giao tử, tạo ra nhiều loại giao tử khác nhau. – những loại giao tử này tổ hợp lại với nhau trong quá trình thụ tinh làm phát sinh nhiều tổ hợp khác nhau và nhiều biến dị tổ hợp. – Có sự đa dạng di truyền. |
| Ưu điểm | – Cá thể con được sinh ra y chang mẹ về mặt di truyền. – Chỉ cần là phần thân rễ hay còn được gọi là thân thể gốc. – Ngay cả những cá thể sống độc lập cũng có thể để lại con cái. Điều này thuận lợi cho mật độ dân số thấp. – Tạo ra một số lượng lớn con cái y chang nhau trong một thời gian ngắn. – Tăng hiệu quả sinh sản do không tốn năng lượng cho quá trình hình thành giao tử và thụ tinh. – Tạo ra quần thể mới thích ứng tốt với môi trường sống ổn định, ít bị biến động khi quần thể tăng nhanh |
Tiến hóa hơn so với sinh sản vô tình: Tạo ra những cá thể mới rất đa dạng về những đặc điểm di truyền, vì vậy động vật có thể thích ứng và phát triển trong điều kiện sống thay đổi. Đồng thời hợp tử được nuôi dưỡng tốt hơn và con non khi sinh ra cũng có tỷ lệ sống sót và phát triển cao hơn. |
| Nhược điểm | – Không đa dạng di truyền – Khi thay đổi điều kiện sống dễ chết hàng loạt, thậm chí cả quần thể bị xoá sổ |
– Không có lợi trường hợp mật độ quần thể thấp. – Không có lợi trường hợp mật độ quần thể thấp |
| Ưu thế | Sinh sản vô tính là phương thức sinh sản trong đó giao tử đực và giao tử cái không thống nhất, và chúng y chang bố mẹ. Vì vậy sẽ không chiếm ưu thế bằng sinh sản hữu tính. | Sinh sản hữu tính có sự phối hợp giữa hai tế bào đực và cái, thụ tinh trong nên hợp tử sẽ được phát triển trong trứng. vì vậy hợp tử được nuôi dưỡng và bảo vệ tốt để phát triển cho tới khi sinh ra con non cũng có sức sống cao, khả năng thích ứng tốt đối với môi trường sống. |
Bạn đang xem bài: So sánh sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính chuẩn nhất 2023
4. Một số nghi vấn thường gặp:
Câu 1: Sinh sản hữu tính ở thực vật là
A, Sự phối hợp có lựa chọn lọc của hai giao tử đực và giao tử cái tạo nên hợp tử trở nên thân thể mới.
B. Sự phối hợp ngẫu nhiên giữa hai giao tử đực và giao tử cái tạo nên hợp tử trở nên thân thể mới.
C. Sự phối hợp có lựa chọn lọc của giao tử cái và nhiều giao tử đực tạo nên hợp tử trở nên thân thể mới.
D. Sự phối hợp của nhiều giao tử đực với một giao tử cái tạo nên hợp tử trở nên thân thể mới.
Câu 2: Thụ tinh ở thực vật có hoa là
A. Sự phối hợp hai bộ thể nhiễm sắc đơn bội của hai giao tử đực và cái (trứng) trong túi phôi tạo thành hợp tử có bộ thể nhiễm sắc lưỡng bội.
B. Sự kết nhân của hai giao tử đực và cái (trứng) trong túi phôi tạo thành hợp tử.
C. Sự kết hai nhân giao tử đực với nhân của trứng và nhân cực trong túi phôi tạo thành hợp tử.
D. Sự phối hợp của hai tinh tử với trứng trong túi phôi.
Câu 3: Sinh sản bào tử là
A. Tạo ra thế hệ mới từ bào tử được phát sinh ở những thực vật có xen kẽ thế hệ thể bào tử và giao tử thể.
B. Tạo ra thế hệ mới từ bào tử được phát sinh do nguyên phân ở những thực vật có xen kẽ thế hệ thể bào tử và giao tử thể.
C. Tạo ra thế hệ mới từ bào tử được phát sinh do giảm phân ở pha giao tử thể của những thực vật có xen kẽ thế hệ thể bào tử và thể giao tử.
D. Tạo ra thế hệ mới từ hợp tử được phát sinh ở những thực vật có xen kẽ thế hệ thể bào tử và giao tử thể.
Câu 4: Bộ thể nhiễm sắc có mặt trong sự hình thành túi phôi ở thực vật có hoa thế nào?
A. Tế bào mẹ, đại bào tử mang 2n, tế bào đối cực, tế bào kèm, tế bào trứng, nhân cực đều mang n.
B. Tế bào mẹ, đại bào tử mang, tế bào đối cực đều mang 2n; tế bào kèm, tế bào trứng, nhân cực đều mang n.
C. Tế bào mẹ mang 2n, đại bào tử, tế bào đối cực, tế bào kèm, tế bào trứng, nhân cực đều mang n.
D. Tế bào mẹ, đại bào tử, tế bào đối cực, tế bào kèm đều mang 2n; tế bào trứng, nhân cực đều mang n.
Trích nguồn: Cao đẳng Tài nguyên và Môi trường miền Trung
Danh mục: Tổng hợp
