Câu 1: Bài thơ là lời của nhân vật nào, nói về người nào và điều gì?

Dựa vào mạch tâm trạng của nhân vật trữ tình, em hãy nêu bố cục của bài thơ.

– Bài thơ là lời của người cháu nói về bà, nói về tình yêu thương tha thiết mà bà đã dành cho cháu trong những tháng ngày gian khổ.

– Bố cục:

Bạn đang xem bài: Soạn bài Bếp lửa – Bằng Việt – Soạn văn 9

+ Ba dòng đầu: Hình ảnh bếp lửa khơi nguồn cho dòng xúc cảm về bà.

+ Bốn khổ thơ tiếp theo (“Lên bốn tuổi… chứa niềm tin dằng dai”): hồi ức những kỉ niệm tuổi thơ sống bên bà  

và hình ảnh bà gắn liền với hình ảnh bếp lửa.

+ Hai khổ thơ tiếp theo (từ long đong đời bà tới thiêng liên – bếp lửa): Suy ngẫm về bà và thế cục bà.

+ Khổ cuối: Cháu đã trưởng thành, đã đi xa nhưng không nguôi nhớ về bà.

Câu 2: Trong hồi ức của người cháu, những kỉ niệm nào về bà và tình bà cháu đã được gợi lại? Em hãy chỉ ra sự phối hợp giữa biểu cảm với trình bày, tự sự, bình luận trong bài thơ và tác dụng của sự phối hợp ấy?

Trong hồi ức của người cháu biết bao kỷ niệm thân yêu đã được gợi lại:

– Năm lên bốn tuổi là năm đói kém, nhọc nhằn (1945). Nạn đói năm ấy đã trở thành bóng đen rùng rợn khiếp sợ cháu.

– Tám năm ở cùng bà khi che mẹ bận công việc, bà dạy cháu học, dạy cháu làm, bà kể chuyện cháu nghe, chia sẻ với cháu nỗi vắng mẹ, hùi hụi nhóm lửa, nuôi nấng cháu.

– Năm giặc đốt làng, đốt nhà, bà vẫn vững lòng dặn cháu giữ kín chuyện để bố mẹ yên tâm công việc, bà vẫn sớm chiều nhen nhóm ngọn lửa ủ ấm lòng cháu. Kỷ niệm nào về bà cũng thấm đậm yêu thương.

– Bài thơ đan xen giữa kể là những đoạn tả sinh động, tả cảnh bếp lửa lẩn vẩn trong sương sớm, tả cảnh đói mòn đói mỏi, cảnh làng cháy, đặc biệt là hình ảnh hùi hụi, tảo tần sớm hôm của bà… Lời kể và tả chứa chan tình yêu thương, lòng yêu ơn của người cháu nơi xa đối với bà.

Câu 3: tìm hiểu hình ảnh bếp lửa trong bài thơ. Hình ảnh bếp lửa được nhắc tới bao nhiêu lần? vì sao khi nhắc tới bếp lửa là người cháu lại nhớ tới bà, và trái lại, khi nhớ về bà là nhớ ngay tới hình ảnh bếp lửa? Hình ảnh ấy mang ý nghĩa gì trong bài thơ này? Vì sao tác giả lại viết “Ôi kì lạ và thiêng liêng bếp lửa”?

– Hình ảnh bếp lửa có suốt trong những vần thơ của bài thơ . Hình ảnh bếp lửa được nhắc tới 10 lần.

– Vì hình ảnh bếp lửa đã trở thành biểu tượng do hằng ngày bà luôn nhóm lửa nấu vào mỗi sáng . Bà là người đã thắp sáng tình cảm, tình yêu thương khi nhóm bếp lửa lên, tác giả đã dựa vào đó để gửi gắm tình cảm xúc cảm của mình là tình cảm thiêng liêng giữa bà và cháu.

Câu 4: Vì sao ở hai câu dưới tác giả sử dụng từ “ngọn lửa” mà không nhắc lại “bếp lửa”? Ngọn lửa ở đây có ý nghĩa gì? Em hiểu những câu thơ trên thế nào?

– Ở hai câu dưới, tác giả sử dụng từ “ngọn lửa” mà không nhắc lại “bếp lửa”. Vì nói tới “bếp lửa” là nói tới một vật hữu hình, cụ thể của mỗi gia đình. Còn hình ảnh “ngọn lửa” mang ý nghĩa khái quát, rộng lớn hơn.

– Mỗi lần nhóm bếp lửa, ngọn lửa cháy sáng lên mang nhiều ý nghĩa tượng trưng. Đó là ngọn lửa được nhóm từ lòng bà – ngọn lửa của sức sống, yêu thương, niềm tin, tình yêu của bà với kháng chiến, với Đảng. Bà không chỉ là người nhóm lửa, giữ lửa mà còn là người truyền lửa – truyền cho cháu những kỉ niệm ấm lòng, những niềm tin thiêng liêng, kì diệu nâng bước cháu trên suốt hành trình dài rộng của thế cục.

Câu 5: Cảm nhận của em về tình cảm bà cháu được thể hiện trong bài thơ. Tình cảm ấy được gắn liền với những tình cảm nào khác?

– Tình cảm bà cháu trong bài thơ rất sâu nặng. Đây là lời yêu thương tha thiết của người cháu nơi xa đối với bà:

“Giờ cháu đã đi xa. Có ngọn khói trăm tàu

Có lửa trăm nhà, niềm vui trăm ngả

Nhưng vẫn chẳng lức nào quên nhắc nhở:

– Sớm mai này, bà nhóm bếp lên chưa?…”

– Tình cảm ấy vượt qua chiều dài của thời gian, chiều rộng của không gian, neo đậu mãi trong trái tim cháu. Tuổi thơ của cháu đã đi qua theo năm tháng, khoảng cách giữa bà và cháu cũng đã xa vời vợi nhưng cháu chẳng lúc nào quên nhắc nhở về bà. Tình yêu, lòng hàm ân của cháu đối với người bà cũng chính là lòng hàm ân đối với gia đình, quê hương, quốc gia.

Bản quyền bài viết thuộc Trường Cao đẳng Tài nguyên và Môi trường miền Trung. Mọi hành vi sao chép đều là gian lận!

Nguồn chia sẻ: https://cmm.edu.vn

https://cmm.edu.vn/soan-bai-bep-lua-bang-viet-soan-van-9/