HAI CÂY PHONG

(Trích truyện Người thầy trước tiên – người nào-ma-tốp)

Bạn đang xem bài: Soạn bài Hai cây phong – trích – Soạn văn 8

I. TÁC GIẢ – TÁC PHẨM

1. Tác giả:

người nào-ma-tốp là nhà văn nước Cộng hoà Cư-rơ-gư-xtan, một nước cộng hoà ở vùng Trung á, thuộc Liên Xô trước đây. Hoạt động văn học của người nào-ma-tốp khởi đầu từ năm 1952, khi ông là sinh viên Trường Đại học Nông nghiệp Cư-rơ-gư-xtan. Từ năm 1956 tới năm 1958 ông học Trường viết văn M. Goóc-ki ở Mát-xcơ-va. Sau khi tốt nghiệp (1959), người nào-ma-tốp làm phóng viên báo sự thực thường trú tại Cư-rơ-gư-xtan. Tác phẩm trước tiên khiến người nào-ma-tốp nổi tiếng là tập truyện Núi đồi và thảo nguyên (được tặng giải thưởng Lê-nin về văn học năm 1963). những tác phẩm chủ yếu tiếp theo là: Cánh đồng mẹ(1963), Vĩnh biệt Gun-xa-rư (1967), Con tàu trắng (1970),… Đề tài chủ yếu trong những truyện ngắn của người nào-ma-tốp là cuộc sống khắc nghiệt nhưng cũng đầy chất lãng mạn của người dân vùng đồi núi Kưr-gư-xtan, tình yêu, tình bạn, ý thức dũng cảm vượt qua những thử thách hi sinh tiền chiến tranh, thái độ tích cực đấu tranh của tầng lớp thanh niên, trước hết là nữ thanh niên để thoát khỏi sự ràng buộc của những tập tục lạc hậu.

Nhiều tác phẩm của ông từ lâu đã rất thân thuộc với độc giả Việt Nam như Cây phong non trùm khăn đỏ, Người thầy trước tiên, Con tàu trắng,…

2. Tác phẩm:

Tóm tắt:

Đoạn trích thể hiện tình yêu quê hương quốc gia thông qua những xúc cảm bổi hổi của người kể về hai cây phong từng gắn bó với tuổi học trò trong kí ức và trong hiện tại.

II. TRẢ  LỜI nghi vấn

Câu 1:

– Trong bài văn, người kể chuyện khi thì xưng “tôi”, khi thì xưng “chúng tôi”. Người kể chuyện xưng “chúng tôi” khởi đầu từ “Vào niên học cuối cùng…” cho tới “lấn sau chân trời xa thẳm biêng biếc kia”. Phần còn lại từ đầu bài văn cho tới “chiếc gương thần xanh” và từ “Tôi lắng tai…” cho tới hết, người kể chuyện xưng “tôi”. do vậy, bài Hai Cây Phong gồm hai mạch kể ít nhiều phân biệt và lồng vào nhau.

– Trong mạch kể xưng “tôi”, “tôi” là người kể chuyện, người ấy tự giới thiệu mình còn là họa sĩ. Nhưng không nhất thiết bao giờ người kể chuyện ở dạng này cũng chính là tác giả. Trong mạch kể xưng “chúng tôi”, vẫn là người kể chuyện trên, nhưng lại lể nhân danh cả “bọn con trai” ngày trước và hồi ấy, người kể chuyện cũng là một đứa trẻ trong bọn.

– “Tôi” có cả ở hai mạch kể, để từ đó rút ra nhận xét mạch kể của người kể chuyện xưng “tôi” trong bài văn là quan trọng hơn.

Câu 2:

– Trong mạch kể của người kể chuyện xưng “chúng tôi”, có hai đoạn: đoạn trên liên quan tới hai cây phong trên đồi cao vào niên học cuối cùng, trước kì nghỉ hè, bọn trẻ chạy ào lên phá tô chim; đoạn dưới liên quan tới “toàn cầu đẹp đẽ vô ngần của không gian bát ngát và ánh sáng” mở ra trước mặt bọn trẻ khi ngồi trên những cành cây cao. Tuy hai cây phong để lại cho người kể chuyện ấn tượng khó quyên về một thời thơ ấu, nhưng đoạn văn sau mới thực sự làm cho cả người kể chuyện lẫn bọn trẻ ngây ngất.

– Trong mạch kể xen lẫn tả này, hai cây phong tuy chỉ được phác đôi ba nét, nhưng đúng là những nét phác thảo của một họa sĩ: hai cây phong “không lồ” với những “mắt mấu”, những “cành cây cao ngất”, cao tới ngang tầm cánh chim bay”, với “bóng râm mát rượu”, với động tác “nghiên ngả đung đưa như muốn gửi lời chào”. Lại thêm có “hàng đàn chim… chao đi chao lại” bên trên tô điểm cho bức phác họa ấy.

– Chất họa sĩ ở người kể chuyện càng thể hiện rõ ở đoạn sau. Bức tranh thiên nhiên như hiển hiện trước mắt với “chân trời xa thẳm”, “thảo nguyên hoang vu”, “dòng sông óng ánh”, “làn sương mờ đục”, và lọt thỏm giữa không gian bát ngát ấy là “chuồng ngựa của nông trang” trông bé tí teo. Bức tranh còn được tô màu: “nơi xa thẳm biêng biếc của thảo nguyên”, ” chân trời xa thẳm biêng biếc”, “làn sương mờ đục”, “những dòng sông óng ánh, như những sợi chỉ bạc”… càng làm tăng thêm chất “bí mật đầy sức quyến rũ” của những miền đất lạ.

Câu 3.

– Trong mạch kể của người kể chuyện xưng “tôi” , hai cây phong chiếm vị trí độc tôn lôi cuốn sự chú ý, làm cho “say sưa ngây ngất” và khơi nguồn cảm hứng cho người kể chuyện. Độ dài văn bản của mạch kể này cũng nói lên điều đó.

– Nguyên nhân một phần là do hai cây phong ấy gắn bó với những kỉ niệm xa xưa ở tuổi học trò: “tuổi xanh của tôi đã để lại nơi ấy, kế bên chúng như một mảnh vở của chiếc gương thần xanh…”

– Nhưng nguyên nhân sâu xa là ở chỗ hai cây phong là nhân chứng của câu chuyện hết sức xúc động về người thầy trước tiên Duy-sen và cô bé An-tư-nai sắp bốn mươi năm về trước mà người kể chuyện sắp nhất mới được biết. (Chính thầy Duy-sen đã đem hai cây phong về trồng trên đồi cao này cùng với cô bé An-tư-nai và thầy đã gửi gắm ở hai cây phong non ước mơ, hy vọng những đứa bé nghèo khổ, thất học như An-tư-nai sau này sẽ lớn lên ngày càng được mở rộng tri thức và trở thành những con người hữu ích).

– Hai cây phong trong đoạn kể xen lẫn tả này vẫn thể hiện rõ là được trình bày qua con mắt nhìn của họa sĩ nhưng “động” hơn: “nghiên ngả thân cây, lay động lá cành”, rồi “khi mây đen kéo tới, xô gãy cành, tỉa trụi lá…”…

– Tuy nhiên, trong “bức tranh” bằng ngôn từ ấy, chúng ta còn nghe thấy rất nhiều âm thanh chiếm vị trí khá lớn “tiếng lá reo”, “tiếng rì rào theo nhiều cung bậc”, “reo vù vù”… (ở mạch kể kia chúng cùng có âm thanh nhưng ít hơn). (Ở đây, hay cây phong còn được ta cả bằng trí tưởng tượng và bằng tâm hồn của người nghệ sĩ: người kể chuyện “cảm biết được chúng” tuy không nhìn thấy chúng, chúng “nổi tiếng nói riêng và hẵn phải có một tâm hồn riêng; có khi chúng như “thì thầm thiết tha nồng thắm”, có khi chúng “bỗng tim bặt một thoáng, rồi khắp lá cành lại đựng tiếng thở dài một lượt như tiếc thương người nào”). Hai cây phong được tư cách hóa cao độ, hết sức sinh động.

Bản quyền bài viết thuộc THPTSocTrang.Edu.Vn. Mọi hành vi sao chép đều là gian lận!

Nguồn chia sẻ: cmm.edu.vn