Soạn bài Tìm hiểu yếu tố tự sự và mô tả trong văn nghị luận chi tiết

những yếu tố tự sự và mô tả là những yếu tố được sử dụng phổ biến trong cả văn nói lẫn văn viết thường nhật trong đời sống mỗi chúng ta. Và sách giáo khoa lớp 8 tập 2 đã hướng dẫn tìm hiểu yếu tố tự sự và mô tả trong văn nghị luận tại trang số 113. Và sau đây sẽ là phần soạn bài Tìm hiểu yếu tố tự sự và mô tả tron văn nghị luận chi tiết cho những độc giả tham khảo.

Nghị luận là gì? Văn nghị luận là gì?

Nghị luận là một dạng văn bản, phương thức biểu hiện với nội dung chủ yếu gồm một tác phẩm văn học, đời sống, xã hội,… Tồn tại với mục đích cung ứng cho người đọc những lý lẽ, dẫn chứng của bản thân mang tính thuyết phục cao về vấn đề nghị luận. Đó còn có thể là những tâm huyết mà người viết, người nói muốn truyền tải tới mọi người về một vấn đề.

Văn nghị luận là dạng nghị luận dưới phương thức bài viết. Tác giả sẽ sử dụng những lý lẽ, lập luận, dẫn chứng để tạo thành những luận điểm để đưa tới những thông tin mang tính thuyết phục tới người nghe, người đọc thấy được những quan niệm của tác giả muốn hướng tới. Văn nghị luận thường được viết ra nhằm người nghe người đọc có thể hiểu được những vấn đề, tư tưởng quan niệm người viết muốn nói tới, từ đó tin tưởng, tán thành và đồng hành với người viết.

Bạn đang xem bài: Soạn bài Tìm hiểu yếu tố tự sự và mô tả trong văn nghị luận chi tiết

Soạn bài Tìm hiểu yếu tố tự sự và mô tả trong văn nghị luận

Câu 1

Chỉ ra những yếu tố tự sự và mô tả trong đoạn văn nghị luận (trang.116 – SGK). Cho biết tác dụng của chúng.

Đoạn văn:

Sắp trung thu. Trời xứ Bắc hẳn trong, trăng hẳn tròn và sáng. Đêm trước rằm trước tiên từ ngày bị giam giữ. Mười mấy ngày qua, trừ cái bực mình ban đầu khi bị bắt vô cớ, cái khẳng định mình vẫn là khách tự do, chỉ là một xâu những sự vật lỉnh kỉnh, lủng củng đáng lạ, đáng cười, đáng ghét của gương mặt nhà giam. Bỗng đêm nay trăng sáng quá đỗi. Trong suốt, mông mênh, huyền ảo, vỗ về. Ngay kế bên cửa sổ lồng trong bóng cây. Đêm nay rất đẹp. Trong lòng rộn rực bao nỗi niềm. Cầm lòng không đậu, người tù phải thốt lên:

“Đối thử lương tiêu nại nhược hà”

(Cảnh đẹp đêm nay, khó hững hờ)

… Vậy trước cảnh đẹp đêm nay, trước cái đẹp đêm lành này (đối thử lương tiêu), biết làm sao bây giờ (nại nhược hà)? Một nghi vấn hay một câu thán đều có nghĩa. Nó là tín hiệu của một tâm trạng dạt dào nên sinh băn khoăn. Hơn nữ, bối rối, xao xuyến. Nó ăm ắp tình tứ, nó rộn rực, nó muốn yêu, muốn thưởng thức, muốn chan hòa, muốn giãi bày, bộc lộ. Phải đi ra với đêm, phải tắm mình trong nguyệt, phải vui, phải làm thơ. Tâm trạng người tù tương tự nhưng người tù đành như phải làm lơ. Như đành để mặc cho đêm đẹp đêm lành, cho trăng mời trăng giục. tức là bao nhiêu dạt dào trước trăng trước đêm, trước cái đẹp cái lành, phải ẩn vào bên trong, vùi vào lặng im.

(Lê Trí Viễn, Một số bài giảng thơ văn chủ toạ Hồ Chí Minh)

Câu trả lời:

Những yếu tố tự sự, mô tả có trong đoạn văn trên là:

– Yếu tố tự sự:

Kể thời gian: sắp trung thu, mười mấy ngày qua, đêm nay rất đẹp, trong lòng rộn rực bao nỗi niềm
Kể sự việc, sự vật: trừ cái bực mình ban đầu khi bị bắt giữ vô cớ, cái khẳng định mình vẫn là khách tự do, chỉ là một xâu những sự vật lỉnh kỉnh, lủng củng đáng lạ, đáng cười, đáng ghét của gương mặt nhà giam

=> Qua yếu tố tự sự, thấy rõ được hoàn cảnh sáng tác bài thơ và tâm trạng của tác giả.

– Yếu tố mô tả:

mô tả ánh trăng: trời trong, trăng tròn và sáng, mông mênh, huyền ảo, vỗ về bên cửa sổ, lồng bóng cây
mô tả tâm trạng: tâm trạng dạt dào nên sinh băn khoăn, bối rối, xao xuyến, ăm ắp, tình tứ, rộn rực, muốn yêu, muốn thưởng thức, muốn chan hòa, giãi bày, bộc lộ

=> Cảm nhận được rõ hơn những chiều sâu tâm tư tình cảm dạt dào của chưng trước vầng trăng và gợi lên nhiều sự đồng cảm, liên tưởng,…

Những yếu tố mô tả về trăng cũng như phối hợp với biểu cảm tâm trạng tạo điều kiện cho người đọc hiểu hơn, cảm nhận được những gì mà tâm hồn thi nhân cảm nhận được. Đó là quang cảnh đêm trăng đẹp, đêm trăng lành, đó là tâm hồn phơi phới của chưng, nhưng cũng là những nỗi lo cho quê hương quốc gia, khi mình bị vướng vào cảnh ngục tù. những yếu tố tự sự và mô tả này giúp ta hiểu hơn tình yêu chưng dành cho thiên nhiên, cho ánh trăng nhiều thế nào.

Câu 2

nếu như viết bài tập làm văn theo đề bài “Nêu ý kiến của em về vẻ đẹp của bài ca dao Trong đầm gì đẹp bằng sen” thì em có cần vận dụng những yếu tố tự sự mô tả vào bài làm không? Vì sao?

Câu trả lời:

Câu trả lời là CÓ. Rất cần những yếu tố tự sự và mô tả , đặc biệt là yếu tố miêu khi làm rõ vẻ đẹp cũng như trị giá của hoa sen trong bài văn theo đề bài.

Vì khi làm đề văn nghị luận này cần lột tả được những điểm vượt bậc của sen như lá sen, bông sen, nhụy vàng. mô tả không chỉ từ màu sắc, hương thơm mà còn là cảnh đẹp của cả một đầm sen. Không chỉ tả mà còn cần tự sự về lý do ra đời của bài ca dao, những kỷ niệm, câu chuyện gắn với sen lưu truyền trong dân gian hay những bài ca dao, tục ngữ, hò vè khác của Việt Nam chúng ta.

Mục tiêu bài học Tìm hiểu yếu tố tự sự, mô tả trong văn nghị luận

– Về tri thức trong bài học:

Người học phải thấy được, nắm vững vai trò của những yếu tố tự sự và mô tả trong một bài văn nghị luận; hiểu được những yêu cầu cần thiết về việc đưa những yếu tố tự sự mô tả vào bài văn nghị luận.

-Về kĩ năng:

Người học phải hiểu và biết cách đưa những yếu tố tự sự và mô tả vào bài văn nghị luận một cách hợp lý.

tri thức cơ bản cần nắm vững về yếu tố tự sự, mô tả trong văn nghị luận

Văn nghị luận không chỉ có những yếu tố biểu cảm mà còn cần sự bổ trợ của những yếu tố khác là tự sự và mô tả.

Yếu tố tự sự là yếu tố sử dụng chủ yếu trong việc trình bày một hoặc một chuỗi những sự việc để dẫn tới kết quả. Còn yếu tố mô tả là yếu tố sử dụng trong việc giúp người nghe, người đọc hình dung, hiểu được những đặc điểm, tính chất, tâm trạng của một vật một người hoặc cảnh vật,… Làm cho chúng hiện lên trước mắt người đọc qua sự liên tưởng, trí tưởng tượng. Từ đó cùng với yếu tố biểu cảm đóng vai trò quan trọng trong một bài văn nghị luận, tạo điều kiện cho bài văn trở nên cụ thể, truyền cảm và có sức thuyết phục hơn.

Tuy nhiên trong văn bản nghị luận, yếu tố tự sự và yếu tố mô tả là những yếu tố phụ. Vậy nên, cần phải thông minh và sáng suốt trong việc sử dụng. Cần sử dụng đúng lúc, đúng chỗ, đúng định hướng tương tự mới tăng được tính thuyết phục, tăng, phát huy hết được chức năng của hai yếu tố mà không làm câu văn lủng củng, làm vỡ mạch lập luận của bài văn nghị luận.

Vai trò của yếu tố tự sự và mô tả trong văn nghị luận

– Văn nghị luận cần phải có yếu tố tự sự và yếu tố mô tả

– Hai yếu tố tự sự và mô tả có vai trò tạo điều kiện cho việc trình bày luận cứ trong văn nghị luận được rõ ràng, sinh động và tính thuyết phục được tăng và mạnh mẽ hơn.

– những yếu tố này sẽ được sử dụng trong luận cứ để làm rõ luận điểm và làm mạch lạc câu văn trong bài văn nghị luận

– Cần bổ sung yếu tố mô tả và tự sự để bổ trợ bổ sung những luận điểm. Tuy nhiên không được lạm dụng vì đây không phải đích của văn nghị luận.