Đề bài: tìm hiểu 3 khổ thơ cuối trong Bài thơ về tiểu đội xe không kính

Bạn đang xem bài: tìm hiểu 3 khổ thơ cuối trong Bài thơ về tiểu đội xe không kính

tìm hiểu 3 khổ thơ cuối trong Bài thơ về tiểu đội xe không kính
 

I. Dàn ý tìm hiểu 3 khổ thơ cuối trong Bài thơ về tiểu đội xe không kính (Chuẩn)

1. Mở bài:

– Giới thiệu về tác giả Phạm Tiến Duật và “Bài thơ về tiểu đội xe không kính”:
+ Phạm Tiến Duật là thi sĩ thuộc thế hệ trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ
+ Bài thơ Bài thơ về tiểu đội xe không kính của ông là một trong những tác phẩm để lại ấn tượng sâu sắc, đặc biệt là 3 khổ cuối.

2. Thân bài:

a. Khái quát chung về tác phẩm, 3 khổ cuối:
– Bài thơ được sáng tác năm 1969, in trong tập Vầng trăng quầng lửa của thi sĩ.
– Bài thơ khắc hoạ hình ảnh những người lính tài xế trên phố Trường Sơn trong kháng chiến chống Mỹ.
– Ba khổ cuối: khắc hoạ hình ảnh người lính tài xế với tình đồng chí, đồng đội thắm thiết cùng ý chí, quyết tâm đương đầu vì miền Nam.

b. tìm hiểu:

* Khổ 5, 6: Tình đồng chí, đồng đội của những người lính tài xế:
– Hình ảnh “những chiếc xe từ trong bom rơi”: gợi lên sự khốc liệt của chiến tranh cũng như sự gan góc, dũng cảm của những người lính.
– Trải qua quãng đường dài, những người lính tụ họp cùng nhau thành “tiểu đội”, vui vẻ, quây quần.
– Tình đồng chí, đồng đội được xây dựng lên từ những lần tụ họp như thế, từ những cái “bắt tay” nhau vội vã qua “cửa kính vỡ rồi”. (So sánh với thơ Chính Hữu).
– Tình cảm đồng chí đồng đội còn được xây dựng qua những phút giây ngơi nghỉ ngắn ngủi, cùng nhau quây quần bên “bếp Hoàng Cầm”, ngủ trên “võng mắc chông chênh”.
– Phạm Tiến Duật đã chỉ ra khái niệm gia đình thật đơn thuần “chung bát đũa tức là gia đình đó”: tình đồng chí đồng đội gắn bó keo sơn như anh em trong nhà.

– Câu thơ cuối “Lại đi, lại đi trời xanh thêm”:
+ “Lại đi, lại đi”: một hành động được lặp lại vô số lần.
+ “Trời xanh”: hình ảnh ẩn dụ cho bầu trời của hoà bình, tự do.
+ những người lính tiến cứ đều đặn tài xế về phía trước, với ý chí quyết tâm giành lại tự do, hoà bình cho dân tộc.

* Khổ cuối: Ý chí và quyết tâm đương đầu vì miền Nam:
– Những thiếu thốn vật chất càng tăng thêm so với khổ 1: “không có kính”, “không có đèn”, “không có mui xe”, “thùng xe có xước”.
– Vậy nhưng những người lính tài xế vẫn vượt qua mọi khó khăn để tiến về phía trước vì miền Nam vì “trong xe có một trái tim”.
– Hình ảnh “trái tim”: hình ảnh hoán dụ, tượng trưng cho những người lính tài xế.
– Hai từ “chỉ cần” ở đầu câu thơ cuối cho thấy thái độ ngang tàng, hiên ngang của những người lính tài xế.
– Nhịp thơ ở đây cũng dồn dập hơn, gấp gáp hơn, như nhịp hành quân vội vã.
– Câu thơ cuối là câu thơ đẹp nhất của bài thơ, thể hiện ý chí, sự quyết tâm của những người lính tài xế Trường Sơn.

c. Đánh giá nội dung, nghệ thuật:
– Nội dung: ba khổ cuối là những câu thơ về tình cảm đồng chí đồng đội thắm thiết, tình nghĩa của những người lính tài xế cùng ý chí quyết tâm đương đầu vì miền Nam ruột thịt.

– Nghệ thuật:
+ Chất liệu hiện thực cùng giọng thơ khỏe khoắn, vui tươi.
+ Nhịp thơ biến đổi linh hoạt
+ những giải pháp ẩn dụ, hoán dụ được sử dụng rất thành công.

3. Kết bài:

Khẳng định lại trị giá của bài thơ và 3 khổ cuối bài thơ.

II. Bài văn mẫu tìm hiểu 3 khổ thơ cuối trong Bài thơ về tiểu đội xe không kính (Chuẩn)

Phạm Tiến Duật là thi sĩ thuộc thế hệ trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước. những tác phẩm của ông đa phần đều viết về hình tượng của người lính và những người con gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn máu lửa. Bài thơ Bài thơ về tiểu đội xe không kính của ông là một trong những tác phẩm để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng độc giả, đặc biệt là ba khổ cuối của bài thơ.

Thi phẩm “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” được thi sĩ Phạm Tiến Duật sáng tác năm 1969 nằm trong tập Vầng trăng quầng lửa của ông. Với giọng điệu sôi nổi, tươi trẻ cùng hình tượng độc đáo, bài thơ đã khắc họa sống động hình ảnh của những người lính tài xế trên phố Trường Sơn trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ. Họ là những chàng thanh niên trẻ tràn trề sức sống, luôn hiên ngang, lạc quan, dũng cảm, bất chấp mọi khó khăn, hướng một lòng về miền Nam yêu quý. Ba khổ thơ cuối của bài thơ đã khắc họa rất thành công hình ảnh của những người lính tài xế với tình đồng chí đồng đội thắm thiết cùng tình thần, ý chí quyết tâm vì miền Nam ruột thịt.

Sau những chặng đường đầy gian khổ với những trận mưa bom, bão đạn, bụi đất, mưa tuôn “xối như ngoài trời”, những người lính tài xế được trở về trong phút giây bình yên hiếm hoi giữa nơi chiến trường khói lửa này. Và trong những giây phút đó, ý thức đồng chí đồng đội của họ hiện lên rạng ngời hơn bao giờ hết:

“Những chiếc xe từ trong bom rơi
Đã về đây họp thành tiểu đội
Gặp bè bạn suốt dọc đường đi tới
Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi
Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
Chung bát đũa tức là gia đình đó
Võng mắc chông chênh đường xe chạy
Lại đi, lại đi trời xanh thêm”

Hình ảnh “những chiếc xe từ trong bom rơi” đã gợi lên cho chúng ta thấy không chỉ là sự khốc liệt của chiến tranh mà còn là sự gan góc, kiên cường của những người lính tài xế. Trải qua quãng đường dài với những “bom giật bom rung”, những chiếc xe của những người lính tài xế giờ đây quây quần bên nhau thành một “tiểu đội”. Những cái “bắt tay” vội vã “qua cửa kính vỡ rồi” đã thể hiện được tình đồng đội, đồng chí thắm thiết, sắp gũi. Cái bắt tay không chỉ là lời chào hỏi mà còn là sự sẻ chia, lời động viên lẫn nhau của những người lính.

Không chỉ sẻ chia những trở ngại trong công việc, những người lính tài xế còn cùng nhau những trở ngại, ngọt bùi trong cuộc sống sinh hoạt:

“Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
Chung bát đũa tức là gia đình đó
Võng mắc chông chênh đường xe chạy
Lại đi, lại đi trời xanh thêm”

Bếp Hoàng Cầm là loại dã chiến được sử dụng trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ. Bếp Hoàng Cầm xuất hiện trong khổ thơ không chỉ gợi liên tưởng tới những giờ giải lao hiếm hoi, những bữa ăn chớp nhoáng của người lính tài xế mà còn là “phương tiện” gắn kết tình cảm đồng đội, đồng chí giữa những người lính. Họ quây quần bên nhau, cùng chung bát đũa, thân thiết giống như những người thân trong gia đình. Chính tình cảm chân tình của tình đồng chí đồng đội, ý thức yêu nước đã trở thành nguồn động lực, sức mạnh to lớn để những người lính vượt qua những trở ngại của bom đạn và thắng lợi trước quân thù.

Sau những giờ ngơi nghỉ ít ỏi, cùng giấc ngủ chớp nhoáng trên những chiếc võng “mắc chông chênh trên phố xe chạy”, những người lính lại tiếp tục cuộc hành trình tăng viện cho miền Nam ruột thịt:

“Lại đi, lại đi trời xanh thêm”

“Lại đi, lại đi” gợi liên tưởng tới những chiếc xe không biết mỏi mệt, xuyên rừng, xuyên núi, vượt mưa bom bão đạn để về với miền Nam, cùng với đó là ý thức mạnh mẽ, kiên cường, không chịu khuất phục trước hoàn cảnh của những người lính tài xế. Hình ảnh “trời xanh” là một nét vẽ, một ẩn dụ vô cùng đẹp đẽ của thi sĩ Phạm Tiến Duật. Bầu trời xanh ấy không chỉ tượng trưng cho sự sống mà còn là màu của tự do, hoà bình và độc lập. những người lính tài xế dành hết mọi sức lực để tiến về phía “trời xanh” ấy, họ đương đầu để giành lại bầu “trời xanh” hoà bình cho dân tộc Việt Nam.

Hai khổ thơ 5 và 6 đã cho chúng ta thấy được tình cảm đồng chí đồng đội hết sức gắn bó, chân tình của những người lính tài xế trên tuyến đường Trường Sơn. Họ chỉ là những con người xa lạ, gặp nhau, bắt tay nhau trong tiếng cười qua ô cửa kính xe đã vỡ nhưng chỉ từng đó cũng đủ để tạo cho họ một tình cảm sâu sắc, thiêng liêng mà không phải người nào cũng có được!

Trong khổ thơ cuối cùng, hình ảnh những chiếc xe không kính lại một lần nữa xuất hiện. nếu như như ở khổ thơ trước hết, thi sĩ chỉ nêu ra hình ảnh của những chiếc xe thiếu kính vì “bom giật bom rung”, thì ở khố cuối này, sự thiếu thốn ấy lại càng gia tăng gấp bội:

“Không có kính rồi xe không có đèn
Không có mui xe, thùng xe có xước
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước
Chỉ cần trong xe có một trái tim”

Những chiếc xe vốn đã méo mó, thiếu thốn nay càng trở nên biến dạng hơn dưới sức hủy diệt của bom đạn quân thù. Xe không kính, không đèn, không mui, thùng xe có xước gợi ra cái khốc liệt của cuộc chiến tranh, từ đó còn làm vượt bậc lên ý thức hiên ngang, dũng cảm của những người lính tài xế. Dẫu xe có bị tàn phá tới biến dạng, hoạt động tài xế cũng gặp muôn vàn những trở ngại, thế nhưng những người lính vẫn giữ vững một niềm tin “Chỉ cần trong xe có một trái tim”. Hai từ “chỉ cần” ở đầu câu thơ cho thấy một thái độ ngang tàng, hiên ngang của những người lính. Những chiếc xe kia có biến dạng ra sao thì chỉ cần một người lính với trái tim nhiệt huyết thì nó vẫn sẽ tiến lên, hướng về miền Nam thân yêu. Nhịp thơ ở đây đột nhiên dồn dập, gấp gáp lạ thường, bởi vì nó chứa đựng sự sục sôi, ý chí của thi sĩ Phạm Tiến Duật. có nhẽ đây là câu thơ hay nhất của cả bài thơ. Nó đã làm vượt bậc lên hình tượng, ý chí và lòng quyết tâm đương đầu của những người lính tài xế Trường Sơn trong những năm tháng ấy.

Với chất liệu hiện thực cùng một giọng thơ tươi vui, tự nhiên, khoẻ khoắn, bài thơ đã khắc hoạ vô cùng thành công hình ảnh của những người lính tài xế ngàng tàng mà trẻ trung, lạc quan, yêu đời. Nhịp thơ biến hoá linh hoạt, lúc nhanh, dồn dập, khi lại chậm rãi, yên bình, thích hợp với nhịp tiến hành quân của đoàn xe “không kính”. Những hình ảnh ẩn dụ, hoán dụ cũng góp phần khắc hoạ thành công hình tượng của những người tài xế Trường Sơn năm xưa.

——————-HẾT—————–

Bài thơ Bài thơ về tiểu đội xe không kính đã tái tạo trung thực và sống động hình tượng của những người lính tài xế Trường Sơn năm nào. Để hiểu rõ hơn về hình tượng những người lính đó cũng như về bài thơ này của Phạm Tiến Duật, hãy cùng tham khảo những bài viết rất hay khác như: tìm hiểu hình ảnh người lính tài xế trong Bài thơ về tiểu đội xe không kính, tìm hiểu khổ cuối Bài thơ về tiểu đội xe không kính, Đóng vai người lính tài xế kể lại Bài thơ về tiểu đội xe không kính, tìm hiểu khổ 1 2 Bài thơ về tiểu đội xe không kính.

Bản quyền bài viết thuộc trường Trường Cao đẳng Tài nguyên và Môi trường miền Trung. Mọi hành vi sao chép đều là gian lận!

Nguồn chia sẻ: Trường Cao đẳng Tài nguyên và Môi trường miền Trung (cmm.edu.vn)