Hoài Thanh là nhà nghiên cứu văn học xuất sắc tài hoa. Một thời đại trong thi ca là tiểu luận mở đầu cuốn “Thi nhân Việt Nam” – một dự án xuất sắc trong sự nghiệp văn học của Hoài Thanh. Sau đây, Luật Minh Khuê sẽ gửi tới độc giả những bài tìm hiểu Một thời đại trong thi ca chọn lựa lọc hay nhất.

1. tìm hiểu bài Một thời đại trong thi ca – Mẫu 1

Hoài Thanh được đánh giá là một trong những nhà nghiên cứu phê bình văn học xuất sắc nhất đương thời. Cuốn sách mang tên “Một thời đại trong thi ca” là tiểu luận mở đầu cho cuốn Thi nhân Việt Nam. Đây cũng chính là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất trong sự nghiệp văn học của ông và sẽ còn lưu lại mãi theo năm tháng cho những thế hệ sau.

Đoạn trích mà chúng ta đang nhắc tới nằm ở phần cuối của bài Một thời đại trong thi ca. Luận điểm chủ đạo của cả đoạn trích này là vấn đề “ý thức thơ mới”. Đây là một luận điểm độc đáo và kết tinh nhuần nhuyễn nhiều tinh hoa văn phê bình của Hoài Thanh. Luận điểm được tác giả triển khai thành ba nội dung chính. Một là “để thực sự hiểu hết hồn thơ, ý thức thơ cho đúng đắn thì phải so sánh bài hay với bài hay”. Ông nói đúng, thơ không hay thì làm sao có ý thức được, làm gì có cái gọi là ý thức. Hai là “muốn rõ đặc sắc mỗi thời phải nhìn vào đại thể”, tức là không nên căn cứ quá chi tiết ở bài thơ hay thi sĩ cụ thể, cá biệt nào. Điều này để nhìn thấy sự khác biệt trong ý thức chung của nền thơ ca hai thời đại. Vì vậy, một khi so sánh những bài thơ, thi sĩ cụ thể thì chắc chắn sẽ gặp phải những trường hợp không tiêu biểu, ranh giới giữa mới và cũ khó có thể phân biệt được một cách dễ dàng.

Bạn đang xem bài: tìm hiểu bài Một thời đại trong thi ca của Hoài Thanh chọn lựa lọc hay nhất

Qua hai luận điểm trên, người đọc nhận thấy nhà phê bình đã bám sát trật tự từ xa tới sắp, từ ngoài vào trong, từ cái chung tới cái riêng, từ mẫu mã tới diễn biến lịch sử. những giai đoạn lập luận với trình tự tương tự rất đảm bảo tính logic của tư duy. Vì vậy khả năng thuyết phục tới người khác là rất cao. Đây là một lợi thế to lớn trong cách hành văn nghị luận.

ý thức thơ mới bao trọn trong một chữ “tôi”. Cái tôi của thi sĩ là mới nhưng mà tất cả con người ta người nào cũng có. Tuy nhiên trong lịch sử bị hệ tư tưởng chính thống đương thời thống trị, ép buộc nên cái bản ngã ấy không được lộ ra, phải che giấu hay loại bỏ đi. thi sĩ phải nói tiếng nói của cái ta – đạo lí chung của thời cuộc. Chỉ khi cái tôi này được phóng thích thì thi sĩ mới có thể nói lên những sự từ thực sâu thẳm đáy lòng mình. Cái tôi này chính là khát vọng lương thiện, là lời khẳng định bản ngã của thi sĩ trước cuộc thế, là sự tự ý thức về cá tính của mình trong đời sống xã hội. Bản ngã ấy đã bị xã hội phong kiến đàn áp từ bao nhiêu thế kỷ trước, giờ đây trong bối cảnh mới của thời kỳ hiện đại nó đã được phóng thích và bùng nổ dữ dội. Và khi được phóng thích thì nó sẽ làm phong phú cho thi ca bằng những xúc cảm mới mẻ và những canh tân nghệ thuật vô cùng độc đáo, lôi cuốn người đọc.

Thơ xưa là tiếng nói của chính mình, gắn liền với đoàn thể, cộng đồng, dân tộc, quốc gia. Thơ mới là tiếng nói của cái tôi tới cái tuyệt đối, sắp với cái riêng, cái tư nhân, cá thể. Thủ pháp nghệ thuật so sánh, đối lập gắn bó chặt chẽ với một cách nhìn biện chứng, lịch sử, lên hệ : đưa cái tôi vào trong mối quan hệ để hiểu rõ hơn bên ngoài.

Từ tiếng nói tới cách trình bày, Hoài Thanh đã thể hiện rõ sự tinh tế và nghệ thuật trong việc trình bày tình cảm của một thời ký đã qua. Bài thơ này là một trong những tác phẩm lãng mạn và sâu sắc của văn học Việt Nam, gợi nhắc cho chúng ta về sự quý giá của những kỷ niệm và nỗi nhớ.

2. tìm hiểu bài Một thời đại trong thi ca – Mẫu 2

Hoài Thanh tên khai sinh là Nguyễn Đức Nguyên, xuất thân trong một gia đình nhà nho nghèo tại tỉnh Nghệ An. Ông khởi đầu sự nghiệp viết từ những năm 30 của thế kỉ XX khi mới ngoài 20 tuổi. Với những cống hiến hết mình, ông được đánh giá là nhà nghiên cứu, phê bình văn học xuất sắc nhất của thời đại. Tác phẩm “Một thời đại trong thi ca” của Hoài Thanh là một tác phẩm văn học thể hiện nỗi nhớ về một thời kỳ của tác giả qua việc trình bày chi tiết, cụ thể những hình ảnh và tình cảm trong quá khứ.

Nội dung của cuốn sách cập nhật tới rất nhiều vấn đề như bản gốc của thơ mới, tranh luận và so sánh giữa thơ mới – thơ cũ, vài nét về tuyến đường phát triển thơ mới, đặc điểm về phương thức thể loại và phát triển trước mắt của thơ mới, thực chất ý thức của thơ mới và không những thế là hình ảnh cái tôi hiện lên trong mỗi tác phẩm. Ở mỗi vấn đề đặt ra, tác giả lại có những đánh giá với những khía cạnh đặc trưng và những ý kiến sắc sảo và tinh tế.

Mở đầu đoạn trích Hoài Thanh đã đưa ra luôn nhận định để xác định thơ mới. Theo tác giả muốn hiểu được thời đại thi ca, muốn hiểu được ý thức thơ ca phải so sánh chúng với nhau. Cách xác định của tác giả mang tính khoa học bởi vì có thể chỉ những câu hay mới trở thành thước đo để tính trị giá sản phẩm. Thứ hai, xét trên đại thể “tất cả ý thức thời xưa – hay thơ cũ – và thời nay – hay thơ mới – có thể tựu chung lại trong hai chữ tôi và ta. Ngày trước là thời đại của chữ ta còn bây giờ là thời đại của chữ tôi. 

ý thức thơ mới là sự nhấn mạnh của cái tôi. Để khẳng định ý thức thơ mới tác giả đã đưa ra những biện luận cụ thể về nội dung của chữ “tôi” trong việc phân biệt với chữ “ta”. Đặc điểm chung của thơ cũ là nghiêng về cái “ta”, nghiêng về ý thức cộng đồng. Để làm rõ nhận thức này, Hoài Thanh chuyển sang nhìn vào lối sống nói chung và nhìn trong văn học nói riêng. Từ xưa tới nay, xã hội Việt Nam không có tư nhân, chỉ có đoàn thể lớn là quốc gia và nhỏ thìa là gia đình. 

Thứ ba là nội dung và ý nghĩa của cái tôi. Bản ngã với “nghĩa tuyệt đối”, được sử dụng để hiểu chính mình, hay – thì cũng thế – với tất cả mọi người. tức là cái tôi ý thức về sự tồn tại của mình trên đời với tư cách một tư nhân cá thể, trị giá của tôi thế nào đều chỉ phụ thuộc vào chính bản thân mình mà thôi. Tác giả khẳng định rằng xã hội Việt Nam xưa không có tư nhân, chỉ có đoàn thể.

Cách dẫn dắt, lập luận của tác giả trở nên mạch lạc hơn khi đưa ra những ví dụ cụ thể, so sánh và hơn hết là đưa chúng ta tới những câu chuyện của Cao Bá Nha, của cô Phụ trên bến Cầm Dương có tính chất đòn bẩy mạnh mẽ để biết được nỗi buồn không nơi nương tựa của những thi sĩ mới. Vậy đó, nỗi buồn của thơ mới được biểu hiện như một thảm kịch ẩn giấu, diễn ra một cách ngấm ngầm. Nhưng chính trong nỗi buồn, sự đơn chiếc ấy lại mang tới cho người đọc rất nhiều ý nghĩa và những phong cách thơ đặc trưng của từng người.

Bài tiểu luận ói trên có tính chất chặt chẽ, những căn cứ vô cùng khoa học, lời văn của tác giả vừa tinh tế lại vừa sắc sảo với giọng văn của người trong cuộc cùng những chia sẻ đúng như quan niệm của tác giả là lấy hồn tôi để hiểu hồn người. Đặc biệt những khái niệm vốn không bay bổng, qua những trình bày, giảng giải của tác giả đã được chuyển thành những hình ảnh có thể hiểu được.

những câu văn được căn chỉnh hợp lí với giọng văn nhẹ nhõm lôi cuốn người đọc. Cách dẫn dắt đoạn văn vô cùng hợp lí, có sự liên kết với nhau, tiếng nói đặc sắc, dung dị mà dễ hiểu nhưng vẫn rất súc tích là một trong những điều mà hiếm bài phê bình nào có thể làm được. từ đó, ta cũng có thể nhìn thấy quan niệm trân trọng của tác giả cho sự xuất hiện ý thức tư nhân trong thơ ca và tấm lòng của thi sĩ mới đối với toàn thể dân tộc. Người ta quan niệm rằng phê bình là người đại diện ý thức của những xu thế, những trường phái văn học; Hoài Thanh rất xứng đáng là người đại diện cho hệ tư tưởng của phong trào Thơ mới.

Trên đây là những bài tìm hiểu Một thời đại trong thi ca của Hoài Thanh chọn lựa lọc hay nhất. Cảm ơn quý độc giả đã quan tâm theo dõi. Chúc những bạn học tốt !

Trích nguồn: Cao đẳng Tài nguyên và Môi trường miền Trung
Danh mục: Tổng hợp