Truyện Bắt sấu ở rừng U Minh kể lại chuyện ông Năm Hên bắt sấu ở ngọn rạch Cái Tàu tại địa phận làng Khánh Lâm, từ đó ngợi ca những phẩm chất như chất phác, dũng cảm, tài tử và trọng nghĩa khinh tài của người nông dân Nam Bộ. Dưới đây là bài văn tìm hiểu truyện Bắt sấu ở rừng U Minh hay nhất do Luật Minh Khuê biên tập. Kính mời những quý độc giả tham khảo.
I. Dàn ý tìm hiểu truyện Bắt sấu ở rừng U Minh Hạ
1. Mở bài
– Trong những năm kháng chiến chống Pháp, Sơn Nam công việc văn nghệ tại khu IX Nam Bộ, do vậy có rất nhiều điều kiện hiểu biết về thiên nhiên, lịch sử và con người vùng đất mũi Cà Mau – vùng đất trái đất cực nam tổ quốc. Hướng về mảnh đất mũi Cà Mau, về Nam Bộ, Sơn Nam đã có rất nhiều sáng tác và khảo cứu đầy tâm huyết. Tác phẩm “Bắt sấu rừng U Minh Hạ” là một truyện ngắn đăng trên tuần báo Nhân loại (1957), sau đó in trong tập truyện Hương rừng Cà Mau (1962).
– Vốn dĩ đã gắn bó thân thuộc với mảnh đất rừng phương Nam, thông qua truyện ngắn Bắt sấu rừng U Minh Hạ, tác giả đem tới cho người đọc một bức tranh độc đáo về thiên nhiên và con người vùng U Minh Hạ.
Bạn đang xem bài: tìm hiểu truyện Bắt sấu ở rừng U Minh Hạ lựa chọn lọc hay nhất
2. Thân bài
*Vẻ đẹp thiên nhiên và con người U Minh Hạ
Qua truyện ngắn Bắt sấu rừng U Minh Hạ, vùng đất U Minh Hạ có rừng tràm xanh biếc, những cây cỏ hoang dại như mốp, cóc kèn, lau sậy, …. và thật lạ thường, ở ngọn rạch Cái Tàu có cái ao sấu nhiều như trái mù u chín rụng. Những con người sống trên vùng đất dữ dội, hoang vu đó thật mưu trí, gan góc, can trường, chuyên cần, có sức sống mãnh liệt, giàu tình nặng nghĩa. Họ đau xót, tiếc thương những bà con xóm giềng bị hùm tha sấu bắt, họ vượt lên nghiêm trọng, gian lao bằng chính sức mạnh và tài trí của mình. Người thì câu sấu bằng lưỡi sắt, lấy con vịt sống để móc mồi, ông Năm Hên thì bắt cá sấu bằng tay không, lại có người như Tư Hoạch một tay ăn ong rất rành địa thế vùng Cái Tàu, rồi có những người trai vạm vỡ đã từng gài bẫy để săn heo rừng, bẫy cọp, …. Có thể nói chính họ đã mang lại sức sống cho vùng rừng hoang vu nơi đất mũi Cà Mau.
*Nhân vật trung tâm truyện ngắn: Ông Năm Hên
Với điểm nhìn của người tường thuật, Sơn Nam có lối mô tả rất thô mộc, tự nhiên, gọn ghẽ mà rõ ràng, sáng rõ. Nhân vật trung tâm ông Năm Hên được thể hiện bằng một số nét đơn sơ nhưng đã khắc họa sâu đậm dáng vóc con người với những nét tính cách tiêu biểu.
– Khiêm tốn, giản dị, trọng nghĩa khinh tài
Ở Kiên Giang Năm Hên được biết tới là người thợ già chuyên bắt sấu. Nghe đồn đại rằng về cái ao sấu ở ngọn rạch Cái Tàu, ông đã bơi xuồng tới đó với vỏn vẹn một lọn nhang trần và một hũ rượu. Lọn nhang trầm sử dụng để tưởng vọng những người xấu số đã bị cá sấu bắt và còn hũ rượu để tăng thêm sự dũng cảm khi bắt làm thịt cá sấu, trừ họa cho dân lành. Ngoài ra, ông còn là một người trọng nghĩa khinh tài: “Nghề bắt sấu có thể làm giàu được, ngặt tôi không màng thứ phú quý đó”.
– Ông có người mưu trí dũng cảm, can trường
Năm Hên chuyên bắt sấu không cần lưỡi câu và ở trên khô. Bằng sự mưu trí của mình ông đã bắt sấu bằng cách ông đào sẵn đường thoát, đốt cháy sậy đế, cóc kèn, sấu bị nung nóng, cay mắt, ngộp thở bò lên, bị ông đút vô mồm một khúc mốp dính chặt hai hàm răng. Cuối cùng ông sử dụng mắc xắn lưng sấu, cắt sắp đuôi, trói hai chân sau, bắt sấu về.
*tình nghĩa với người xưa với người đời ân tình
– Mục đích cao đẹp của Năm Hên: Bắt sấu để giúp dân làng Khánh Lâm an tâm lao động sản xuất
– Ngoài ra, ông Năm Hên còn tưởng vọng người xưa. Bài hát của ông tưởng nhớ vong linh những người đã bị cá sấu bắt, bị chết một cách oan ức, trong những người đó có người anh trai ruột của ông. Lời bài hát gợi lên cho ta bao cảm tưởng về cuộc sống khắc nghiệt ở vùng đất U Minh, nơi nhiều người phải thiệt mạng nơi đầu bãi cuối gành vì miếng cơm manh áo, đồng thời cũng cho ta thấy tấm lòng sâu nặng tình nghĩa đồng loại, đồng bào của Năm Hên. Ông hát để tỏ lòng tiếc thương, đau xót những người xấu số và bằng hành động mưu trí bắt đàn sấu dữ, rồi đã “lập đàn tẩy oan” cho người xưa:
Hồn ở đâu đây?
Hồn ơi! Hồn ơi!
Xa cây xa cối,
Xa cội xa nhành,
Đầu bãi cuối gành
Hùm tha, sấu bắt,
Bởi vì thắt ngặt,
Manh áo chén cơm,
U Minh đỏ ngòm,
Rừng tràm xanh biếc!
Ta thương ta tiếc,
Lập đàn tẩy oan….
Bài hát mang lại cho con người ta một không khí bí hiểm và có phần rùng rợn, tràn đầy xúc cảm, tựa như lời gọi hồn hay bài kinh cầu siêu, tẩy oan cho những vong linh bị hùm tha, sấu bắt ….
*Đánh giá nghệ thuật:
– Truyện ngắn “Bắt sấu rừng U Minh Hạ” đã thu hút, hấp dẫn người đọc bằng cách dựng truyện ly kỳ cùng với những chi tiết gợi cảm, nhân vật giàu chất sống, tiếng nói đậm màu sắc Nam Bộ.
– Tác giả đã dẫn dắt người đọc đi từ bất thần này tới bất thần khác, liên tục khơi gợi sự chờ đợi hồi hộp:
+bất thần thứ nhất là sấu tập trung ở trên rừng chứ không phải ở dưới sông như thường thấy
+ tới bất thần thứ hai là ông Năm Hên xuất hiện, tuyên bố bắt sấu bằng … hai tay không thật là siêu phàm
+ bất thần thứ ba là ông Tư Hoạch lái xuồng đưa một đàn sấu về bơi theo xuồng nhẹ nhõm như một chiếc bè quái dị, trước bao nhiêu con mắt ngạc nhiên của dân làng
+ bất thần thứ tư: Tư Hoạch đã giảng giải cho dân làng nghe cách bắt sấu hết sức đơn thuần nhẹ nhõm mà rất hiệu quả của ông Năm Hên
3. Kết bài
Sau khi đọc truyện ngắn “Bắt sấu rừng U Minh”, ta vừa như được thám hiểm những vùng đất xa lạ với biết bao điều bí hiểm của thiên nhiên và con người. Có chút xa lạ nhưng rất đỗi thân thuộc, đó vẫn là quê hương ta giàu có mà khắc nghiệt, vốn là những con người Việt Nam chuyên cần, dũng cảm, lạc quan và tài trí trong cuộc đấu tranh sinh tồn để mở rộng, xây dựng quốc gia. Từ đó, người Thông tin thêm quý thêm vùng đất và con người miền cực nam Tổ quốc, yêu quý nhân dân, quốc gia mình.
II. Bài văn tìm hiểu truyện Bắt sấu ở rừng U Minh Hạ lựa chọn lọc hay nhất
Nhờ có những năm tháng kháng chiến chống Pháp, nhà văn Sơn Nam đã có khoảng thời gian sống và gắn bó với mảnh đất Nam Bộ từ đó có sự thấu hiểu về thiên nhiên, lịch sử và con người nơi đất mũi Cà Mau, mang những cảm nhận của mình tới với mọi người ông đã viết nên truyện ngắn “Bắt sấu ở rừng U Minh Hạ” được in trong tập truyện “Hương rừng Cà Mau”. Tác phẩm viết về thiên nhiên và con người rừng U Minh Hạ, từ đó ngợi ca những con người lao động chuyên cần, tình nghĩa, ngợi ca vẻ đẹp thiên nhiên nơi vùng đất trái đất cực Nam của Tổ quốc.
Trên mảnh đất hình chữ S xinh đẹp của Việt Nam có biết bao nhiêu cảnh đẹp, thiên nhiên hùng vĩ, mỗi vùng đất lại có những cảnh đẹp khác nhau, riêng biệt, nhà văn Sơn Nam đã mang tới cho những con người chưa từng đặt chân tới Cà Mau một bức tranh thiên nhiên của vùng U Minh Hạ. Thiên nhiên ấy vừa đẹp ở chỗ “rừng tràm xanh biếc” với những cánh rừng tràm rậm rạp và xanh biếc, vẻ hoang dại bao trùm không gian xanh với những cây cỏ như lau sậy, mốp, cóc kèn, … nhưng cũng nguy hiểm bởi ở ngọn rạch Cái Tàu có cái ao mà trong đó cá sấu “nhiều như trái mù u chín rụng”. Tuy nhiên, ở cái vùng đất hoang hóa, dữ dội lại có những con người yêu lao động, siêng năng, chuyên cần và siêng năng làm lụng mới cải tạo được như ngày ngày hôm nay. Họ không những biết cải tạo thiên nhiên mà còn biết biến đổi nghịch cảnh, vượt lên khó khăn, gian khổ, họ là những con người thật gan góc, mưu trí và có sức sống mãnh liệt như những cây tràm. Nhiều người câu cá sấu bằng lưỡi sắt, móc mồi bằng con vịt sống nhưng cũng có người câu bằng tay không như ông Năm Hên, hay đi săn, đi “gài bẫy cọp, săn heo rừng”. Người dân ở phương Nam vốn rất coi trọng tình nghĩa, họ sống với nhau thực thà, chất phác, đùm bọc và kết đoàn với nhau, tiếc thương cho nhau khi những bà con láng giềng bị “hùm tha sấu bắt”. Con người đã tới vùng U Minh, làm thay đổi và mang sức sống mới tươi, tốt hơn cho mảnh đất hoang hóa này.
Nhà văn đã đi sâu vào trong cảm nhận về những con người vùng U Minh Hạ bằng cách kể về nhân vật ông Năm Hên, chỉ qua những nét mô tả đơn sơ, ngắn gọn nhưng người đọc có thể hình dung ra phết vẻ và ấn tượng với tính cách, tài nghệ của ông Năm Hên. Năm Hên được biết tới là “người thợ già chuyên bắt sấu ở Kiên Giang đạo”, khi nghe qua về cái ao sấu ông liên khá xuồng tới ngọn rạch Cái Tàu với đồ nghề vô cùng đơn sơ, giản dị “vỏn vẹn một lọ nhang trần và một hũ rượu”, lọ nhang trần thì để thắp hương cho những người đã bị cá sấu bắt còn rượu là để giúp ông có thêm sức mạnh, khôn ngoan và tài trí để bắt làm thịt cá sấu trừ hại cho dân làng. Người ta thì sử dụng lưỡi câu sắt và mồi để cây bắt cá sấu dưới nước còn ông lại “chuyện bắt sấu trên bờ, không cần lưỡi”, ông rất mưu trí, bày binh bố trận để bắt sấu một cách xuất sắc. trước tiên đào sẵn đường thoát rồi đốt cháy sậy đế, cóc kèn, cá sấu bị nung nóng cay mắt phải bò lên, lúc đó ông lấy một khúc mút đút vào mồm cá sấu khiến nó “dính chặt hai hàm răng” rồi dụng mác xắn vào lưng, cắn gân đuôi, trói hai chân sau lại và bắt cá sấu về. Ông Năm Hên còn là một người trọng nghĩa khinh tài, ông hiểu rằng nghề bắt cá sấu có thể kiếm nhiều tiền nhưng ông không bắt cá sấu vì tiền, ông bắt cá sấu là để diệt trừ hậu họa cho dân làng, giúp người dân nơi đây có thể an tâm lao động sản xuất. Và cũng chính ông đã tự sáng tác một bài hát để tưởng vọng những người dân xấu số đã bị cá sấu bắt, trong đó có cả anh trai của ông, qua bài hát đó người nghe có thể cảm nhận được cuộc sống đầy khắc nghiệt và khó khăn ở vùng đất U Minh, cũng chỉ vì “manh áo chén cơm”. Với lòng thương người, tấm lòng tình nghĩa đồng bào sâu nặng ông Năm Hên hát để tỏ lòng tiếc thương cho những người bị cá sấu bắt “Tiếng như khóc lóc nài nỉ. Tiếng như phẫn nộ bi người nào”, ông còn lập đàn tẩy oan cho họ, cầu mong cho họ sớm được siêu thoát, siêu linh.
Truyện ngắn “Bắt sấu ở rừng U Minh Hạ” dưới ngòi bút của tác giả Sơn Nam đã cho người đọc cái nhìn sâu sắc về cuộc sống người dân nơi đây. Với cách kể chuyện li kì, tình tiết hấp dẫn cùng với tình huống truyện độc đáo đã khiến hình ảnh ông Năm Hên trong phân cảnh diệt trừ những loài cá sấu càng trở nên sâu sắc hơn trong lòng người đọc.
Trích nguồn: Cao đẳng Tài nguyên và Môi trường miền Trung
Danh mục: Tổng hợp