Đề bài: tìm hiểu truyện ngắn Đồng hào có ma của Nguyễn Công Hoan

Bạn đang xem bài: tìm hiểu truyện ngắn Đồng hào có ma của Nguyễn Công Hoan

tìm hiểu truyện ngắn Đồng hào có ma của Nguyễn Công Hoan

I. Dàn ý tìm hiểu truyện ngắn Đồng hào có ma của Nguyễn Công Hoan (Chuẩn)

1. Mở bài:

– Giới thiệu về tác giả Nguyễn Công Hoan và tác phẩm Đồng hào có ma.

2. Thân bài:

a. Nội dung:
– Câu chuyện kể về “con mẹ Nuôi” đi trình mất trộm, phải đi vay một đồng hai hào để vào trình quan.
– Nhưng sau khi hối lộ cậu lính hai hào, vào công đường thì bà ta là rơi mớ tiền xuống đất.
– Tìm mãi những cũng chỉ được bốn đồng, bà ta đành lùi lũi đi về
– Sau khi bà ta đi khuất, quan huyện Hinh mới xê chân, nhặt đồng hào dưới đất, thổi cát rồi bỏ tọt vào túi.
– Cho thấy khuân mặt thối nát của bọn quan lại phong kiến tham ô, bóc lột người dân tới tận cùng.

b. Cảm nhận tác phẩm:

– Đặc sắc về cách tạo dựng tình huống truyện khi mở đầu:
+ Mở đầu bằng việc ăn uống, nhường nhịn như không có liên quan.
+ Dựa vào đó để làm vượt bậc lên sự thăm quan, nhận hối lộ của tên quan Huyện Hinh.
+ Qua tình huống của “con mẹ Nuôi” trong câu chuyện mà thấy rõ được khuân mặt thăm quan của tên huyện Hinh.
+ Hắn đã sử dụng cả những cách thức hèn mọn nhất để trộm cắp tiền tài nhân dân.

– Đặc sắc về cách trình bày nhân vật:
+ trình bày tên quan huyện bằng cách sử dụng nghệ thuật phóng đại.
+ Cách trình bày da mặt của tên quan Huyện Hinh làm người đọc thấy được cái tướng “ăn bẩn” cũng như khiến ta liên tưởng tới Mã Giám Sinh.

– Nghệ thuật xây dựng ngôn từ:
+ Sử dụng những ngôn từ hết sức dân dã, bình dị như “nói xỏ”, “lẹt đẹt”, “con mẹ”, …
+ Lời văn mang tính mỉa mai, châm biếm.

3. Kết bài:

– Khái quát chung về trị giá của tác phẩm: Đồng hào có ma phản ảnh lũ thăm quan dưới xã hội phong kiến đương thời, chỉ biết ăn tiền tài dân chứ không hề lo lắng, có trách nhiệm với người dân.

II. Bài văn mẫu tìm hiểu truyện ngắn Đồng hào có ma của Nguyễn Công Hoan (Chuẩn)

Là một nhà văn hiện thực trào phúng, Nguyễn Công Hoan đã để lại cho độc giả chúng ta những tác phẩm đặc sắc khi không chỉ mang tới tiếng cười sâu cay mà còn đả kích vào hiện thực xã hội phong kiến thối nát. Một trong số những tác phẩm vượt bậc của ông là truyện ngắn Đồng hào có ma, một câu chuyện nói về thói tham lam, hèn mọn của một tên quan chuyên ăn hối lộ, “ăn bẩn” và đục khoét cả những người dân nghèo khổ, tội nghiệp nhất.

Truyện ngắn kể về “con mẹ Nuôi” đi trình việc mất trộm lên quan. Trước khi lên quan, bà đã mượn được một đồng hai hào để “làm thông lệ trước khi gặp quan”. Ở cổng, bà ta nhét cho cậu lính hai hào để hắn vào bẩm lên quan. Vào công đường, bà ta lúng túng lấy “tiền trình diện”, nhưng do “lóng nhóng”, bà ta làm “món tiền rơi tiệt cả xuống gạch”. Những đồng hào đôi vương vãi khắp nơi khiến “con mẹ Nuôi” phải nhặt nhạnh. Nhưng bà ta chỉ tìm được đúng bốn đồng, “tìm mãi” cũng không thấy được đồng thứ năm. Không đủ “tiền trình quan”, bà ta thui thủi đi về. Sau khi thấy “con mẹ khốn nạn” đã đi khuất, huyện Hinh mới “dịch chiếc giầy ra một tý” “thò tay nhặt đồng hào đôi sáng nhoáng”, thổi cát rồi “bỏ tọt vào túi”.

Nội dung câu chuyện rất ngắn gọn thế nhưng lại phơi bày cho chúng ta thấy được khuân mặt thối nát tới tận cùng của bọn quan lại phong kiến đương thời, tạo cho chúng ta tiếng cười châm biếm rất đỗi sâu cay.

Về tác phẩm, người ta có thể thấy ngay cái đặc sắc nhất của truyện ngắn là cách mà Nguyễn Công Hoan tạo dựng tình huống truyện và mở đầu câu chuyện. Không phải là điều gì to lớn, Nguyễn Công Hoan đã khơi gợi trí tò mò của chúng ta về câu chuyện của “ăn uống”: “Tôi cực lực đả kích sách vệ sinh đã dạy ta ăn uống phải sạch sẽ, nếu như ta muốn được khỏe mạnh, béo tốt. Thuyết ấy sai. Trăm lần sai! Nghìn lần sai! Vì tôi thấy sự thực, ở đời này, bao nhiêu những anh béo, khỏe, đều là những anh thích ăn bẩn cả”. Đây là cách dẫn truyện vô cùng đặc sắc mà ở văn học Việt rất ít người làm được điều này. Nó không chỉ gợi ra cho người đọc sự tò mò mà còn khiến người đọc bật cười vì thích thú khi đọc tới đoạn tiếp theo: “Chà! Chà! Béo ơi là béo! Béo tới nỗi giá có thằng dân nào vô ý, buột mồm ra nói một câu sáo rằng: “Nhờ bóng quan lớn”, là ông tưởng ngay nó nói xỏ ông. Sử dụng nghệ thuật phóng đại, Nguyễn Công Hoan đã trình bày ngoại hình của Huyện Hinh một cách vô cùng đặc sắc, nhằm minh chứng cho việc “Những anh béo là những anh thích ăn bẩn cả”. Đồng thời, dựa vào cách trình bày ngoại hình mà làm vượt bậc lên cái sự “ăn bẩn”, tham ô, hối lộ của hắn.

Vậy huyện Hinh “ăn bẩn” thế nào? Nguyễn Công Hoan đã khéo léo dẫn chúng ta vào câu chuyện của “con mẹ Nuôi” mang tiền đi trình quan việc nhà bị mất trộm. Bà ta chạy vạy mượn được một đồng hai hào để có tiền mà trình quan. Ấy vậy mà tới nơi, luýnh quýnh thế nào mà làm xổ hết cả mớ tiền, đồng này đồng kia rơi loảng xoảng khắp nơi. Tìm mãi chỉ tìm được bốn, còn một đồng thì chẳng thấy đâu. Bà ta thui thủi đi về vì không đủ tiền trình quan mà có ngờ đâu rằng, đồng tiền tài lại kia đang nằm dưới chân vị quan huyện đáng kính. Để tới khi “con mẹ Nuôi” khuất núi, hắn mới “dịch chiếc giầy ra một tý. Và vẫn tự nhiên như không, ông cúi xuống thò tay, nhặt đồng hào đôi sáng nhoáng, thổi những hạt cát nhỏ ở đế giày bám vào, rồi bỏ tọt vào túi.”. Lời văn khôi hài, châm biếm nhưng sâu cay vô cùng! Huyện Hinh làm quan tới mấy chục năm nhưng vẫn lẹt đẹt ở cái chức huyện lệnh, trong khi bạn bè hắn thăng quan tiến chức cả rồi. người nào có ngờ đâu, đó là do hắn cố tình bởi “Làm bố chánh có vặn xỉ ra mà ăn”. Quả là tội nghiệp “con mẹ Nuôi” vì gặp phải một vị quan “ăn bẩn” tới thế. Đồng tiền rơi mất, bà ta chỉ dám lẩm bẩn là “có ma”, bởi ở một nơi bề thế uy nghi như thế, chả lẽ quan lại lấy một đồng hào đôi của mụ hay sao? Nhưng người nào có ngờ rằng “con ma” ấy lại ở chính giữa công đường, là bậc “phụ mẫu” của nhân dân. Hắn sử dụng cả những cách “rếch rác” nhất để bóc lột người dân tới tận xương tận tuỷ. Hắn “ăn” cả món tiền chỉ đáng để lót tay cho tên lính lệ. quả tình nó ti tiện, nó rếch rác, đen tối, bất nhân tới vô cùng!

Cái kết của câu chuyện khiến cho nhiều người phải ngạc nhiên, ngỡ ngàng. Bởi bậc làm quan lại là một tên trộm nhiều năm kinh nghiệm mà điều đó lại do chính cái xã hội tôi rèn ra. Hắn “ăn bẩn” trên đầu trên cổ của người nông dân thấp cổ bé họng, đặt ra những luật lệ, những mưu ma chước quả mà ăn vào xương vào máu của những người dân thấp cổ bé họng. Cái nút thắt mà Nguyễn Công Hoan dựng lên đã được hóa giải trong sự bất thần vô cùng, làm chủ đề của câu chuyện càng thêm sáng rõ.

Không chỉ vậy, ông còn khắc hoạ nhân vật một cách vô cùng sinh đồng. Đã có người nào từng trình bày một vị quan như thế này chăng: “Chà! Chà! Béo ơi là béo! Béo tới nỗi giá có thằng dân nào vô ý, buột mồm ra nói một câu sáo rằng: “Nhờ bóng quan lớn”, là ông tưởng ngay nó nói xỏ ông. Tức thì, mặt bàn là một, mặt nó là hai, bị vả đôm đốp. Mà rồi thằng khốn nạn ấy, ông truy cho tới kỳ cùng, không còn có thể làm ăn mở mày mở mặt ra được”. Đọc câu văn mà sao nghe mà nó châm biếm, nó hỉ hả tới thế! Nghe trình bày mà sao người ta thấy như đó là một con lợn được chủ vỗ béo trong chuồng, và quả thực nó hợp với cái danh “ăn bẩn” của ông tới lạ. Với người khác, làm quan để được cống hiến, được thăng quan tiến chức, thế nhưng với Huyện Hinh, ông làm quan ở đâu thì dân kiện tụng ở đó, ông làm quan chỉ để thỏa mãn thú vui “đánh bạc và chơi gái”. Và thêm một điều nữa, mặc dù cố nuôi, cố để “cho khác hẳn với tụi huyện trẻ nhãi” nhưng “Nguyên cái da mặt ông nhỏ, mà có nhẽ vì ông béo quá, nên lỗ chân lông căng ra, căng thẳng quá, tới nỗi râu không có chỗ nào lách ra ngoài được. tới nỗi năm bốn mươi tuổi, mà mặt ông nó cứ nhẵn thín như thường”. Ta vẫn thường biết tới một Mã Giám Sinh trong Truyện Kiều – kẻ chuyên đi lừa lật những cô gái, một kẻ lừa đảo nhiều năm kinh nghiệm với ngoại hình: “Mày râu nhẵn nhụi, áo xống bảnh bao” thì với Huyện Hinh nhường nhịn như cũng chung ngoại hình như thế, cũng là một kẻ trộm cắp, lừa lật người, cũng một bản tính với tên Mã Giám Sinh kia. Nguyễn Công Hoan đã dựa trên hình dáng của Huyện Hinh mà nhấn mạnh cái bản tính tham ô của hắn, sự tha hoá tới mất nhân tính của hắn. Hắn chưa từng lo tới nỗi khố, oan khúc của dân, hắn chỉ biết dân có đủ tiền “trình quan” hay không, không đủ thì hắn sẽ không xét xử. Vậy nên, khi “con mẹ Nuôi” đánh rơi mất đồng hào đôi mà không tìm thấy chỉ đành “lùi lũi” mà đi về. Quả là một bậc “phụ mẫu tận tình”!

Cuối cùng, trong truyện ngắn này, người đọc cũng không thể quên được nghệ thuật xây dựng tiếng nói vừa tự nhiên, linh hoạt lại rất trào phúng, đúng chất của Nguyễn Công Hoan. Lấy chất liệu từ những vùng quê Việt Nam mộc mạc, ông đưa vào trong Đồng hào có ma những câu nói tự nhiên nhất, đơn thuần nhất, sắp gũi với lời ăn tiếng nói hàng ngày của người dân mà lại mang đậm chất trào phúng như “nói xỏ”, “lẹt đẹt”, “vặn xỉ ra mà ăn”, “con mẹ”, “rơi tiệt cả”. Đây là những khẩu ngữ mà hiếm nhà văn nào dám đưa vào trong thơ trong văn, chỉ có Nguyễn Công Hoan là dám bởi ông muốn mang câu chuyện của mình vừa châm biếm, thú vị, mang tính mỉa mai nhưng lại rất sắp gũi với người dân quê nghèo.

Đọc tác phẩm này, người đọc có thể nhận thấy được sự thối nát, đớn hèn, sự bất nhân, vô trách nhiệm của lũ quan lại thời phong kiến. Chúng chỉ biết “ăn” tiền, lấy thuế, lấy sưu, ăn chặn của nhân dân chứ không hề quan tâm tới cuộc sống của họ. Những bậc “phụ mẫu” như huyện Hinh hay quan huyện trong Sống chết mặc bay của Nguyễn Duy Tốn quả tình khiến cho người dân quê phải sống trong cảnh “muôn sầu nghìn thảm” mà không thể kêu người nào. Huyện Hinh xứng đáng là một tên quan trộm cắp, “ăn bẩn” mạt hạng nhất, đúng như câu thơ mà những nhân dân ta vẫn hay nói:

“Con ơi nhớ lấy câu này
Cướp đêm là giặc, cướp ngày là quan”.

——————HẾT——————-

Dù đã qua bao năm tháng, tác phẩm Đồng hào có ma của Nguyễn Công Hoan vẫn còn nguyên những trị giá. Ngoài ra, Nguyễn Công Hoan còn rất nhiều tác phẩm trào phúng khác cũng rất đặc sắc, vậy hãy cùng xem những bài viết như tìm hiểu truyện ngắn ý thức thể dục, Cảm nhận truyện ngắn ý thức thể dục để hiểu rõ hơn về chất văn rất đời của ông nhé!

Bản quyền bài viết thuộc THPTSocTrang.Edu.Vn. Mọi hành vi sao chép đều là gian lận!

Nguồn chia sẻ: cmm.edu.vn