Vật lý 10 bài 28: Thuyết động học phân tử chất khí, Cấu tạo chất, Khí lý tưởng là gì?. Nước đá, nước và tương đối nước đều được cấu tạo từ cùng một loại phân tử nước, nhưng nước đá có thể tích và hình dạng riêng, nước có thể tích riêng nhưng có hình dạng là bình chứa còn tương đối nước thì không có cả thể tích lẫn hình dạng riêng.

Bài viết này chúng ta cùng tìm hiểu về cấu tạo của chất, nội dung của thuyết động học phân tử chất khí. từ đó vận dụng trả lời một số nghi vấn và bài tập để nắm vững nội dung lý thuyết.

Bạn đang xem bài: Vật lý 10 bài 28: Thuyết động học phân tử chất khí, Cấu tạo chất, Khí lý tưởng là gì?

I. Cấu tạo chất

1. Những điều đã học về cấu tạo chất

– những chất được cấu tạo từ những hạt riêng biệt là phân tử;

– những phân tử vận động không ngừng;

– những phân tử vận động càng nhanh thì nhiệt độ của vật càng cao.

2. Lực tương tác phân tử

• những vật có thể giữ được hình dạng và thể tích của chúng là do giữa những phân tử cấu tạo nên vật đồng thời có lực hút và lực đẩy. Độ lớn của những lực này phụ thuộc vào khoảng cách giữa những phân tử.

– Khi khoảng cách giữa những phân tử nhỏ thì lực hút nhỏ hơn lực đẩy.

– Khi khoảng cách giữa những phân tử lớn thì lực hút mạnh hơn lực đẩy.

– Khi khoảng cách giữa những phân tử vô cùng lớn (lớn hơn rất nhiều lần kích thước phân tử) thì lực tương tác giữa chúng coi như không đáng kể.

3. những thể rắn, lỏng, khí

– Ở thể khí, những phân tử ở xa nhau (khoảng cách giữa những phân tử lớn gấp hàng chục lần kích thước của chúng).  Lực tương tác giữa những phân tử rất yếu nên những phân tử vận động hoàn toàn hỗn loạn. vì vậy, chất khí không có hình dạng và thể tích riêng. Chất khí chiếm toàn bộ thể tích của bình chứa và có thể nén được dễ dàng.

– Ở thể rắn, những phân tử ở sắp nhau (khoảng cách giữa những phân tử chỉ vào cỡ kích thước của chúng). Lực tương tác giữa những phân tử chất rắn vô cùng mạnh nên giữ được những phân tử chất rắn vô cùng mạnh nên giữ được những phân tử này ở những vị trí xác định và làm cho chúng chỉ có thể dao động xung quanh những vị trí thăng bằng xác định này. vì vậy, những vật rắn có thể tích và hình dạng riêng xác định.

–  Thể lỏng được coi là trung gian giữa thể khí và thể rắn. Lực lượng tương tác giữa những phân tử ở thể lỏng lớn hơn lực tương tác giữa những phân tử ở thể khí nên giữ được những phân tử không vận động phân tán ra xa nhau. do vậy, chất lỏng có thể tích riêng xác định. Tuy nhiên, lực này chưa đủ lớn như trong chất rắn để giữ những phân tử ở những vị trí xác định. những phân tử ở thể lỏng cũng dao động xung quanh những vị trí thăng bằng nhưng không cố định mà vận chuyển. vì vậy, chất lỏng không có hình dạng riêng mà có hình dạng của phần bình chứa nó.

II. Thuyết động học phân tử chất khí

1. Nội dung cơ bản của thuyết động học phân tử chất khí   

• Thuyết động học phân tử chất khí ra đời vào những năm đầu của thế kỉ XVIII, nội dung cơ bản như sau:

– Chất khí được cấu tạo từ những phân tử riêng rẽ, có kích thước rất nhỏ so với khoảng cách giữa chúng.

– những phân tử khí vận động hỗn loạn không ngừng ; vận động này càng nhanh thì nhiệt độ chất khí càng cao.

– Khi vận động hỗn loạn, những phân tử khí va chạm vào nhau và va chạm vào thành bình.

• Mỗi phân tử khí va chạm vào thành bình tác dụng lên thành bình một lực không đáng kể, nhưng vô số phân tử khí va chạm vào thành bình tác dụng lên thành bình một lực đáng kể. Lực này gây áp suất của chất khí lên thành bình.

2. Khí lý tưởng là gì?

– Khí lý tưởng là chất khí trong đó những phân tử được coi là những chất điểm và chỉ tương tác khi va chạm.

III. Bài tập về cấu tạo chất, thuyết động học phân tử chất khí

* Bài 1 trang 154 SGK Vật Lý 10: Tóm tắt nội dung về cấu tạo chất

° Lời giải bài 1 trang 154 SGK Vật Lý 10:

– những chất được cấu tạo từ những hạt riêng biệt là phân tử.

– những phân tử vận động không ngừng.

– những phân tử vận động càng nhanh thì nhiệt độ của vật càng cao.

* Bài 2 trang 154 SGK Vật Lý 10: So sánh những thể khí, lỏng, rắn về những mặt sau đây:

– Loại phân tử,

– Tương tác phân tử

– vận động phân tử

° Lời giải bài 2 trang 154 SGK Vật Lý 10:

• Ở thể khí những nguyên tử, phân tử ở xa nhau.

– Lực tương tác giữa những nguyên tử, phân tử rất yếu nên những nguyên tử, phân tử vận động hoàn toàn hỗn độn. do vậy, chất khí không có hình dạng và thể tích riêng. Chất khí luôn chiếm loạn bộ thể tích của bình chứa và có thể nén được dễ dàng.

• Ở thể rắn, những nguyên tử, phân tử ở sắp nhau.

– Lực tương tác giữa những nguyên tử, phân tử chất rắn vô cùng mạnh nên giữ được những nguyên tử, phân tử này ở những vị trí xác định và làm cho chúng chỉ có thể dao động xung quanh những vị trí thăng bằng xác định này. do vậy những vật rắn có thể tích và hình dạng riêng xác định.

• Thể lỏng được coi là trung gian giữa thể khí và thể rắn.

– Lực tương tác giữa những phân tử chất lỏng lớn hơn lực tương tác giữa những nguyên tử, phân tử chất khí nên giữ được những nguyên tử, phân tử không vận động phân tán ra xa nhau. Nhờ đó chất lỏng có thể tích riêng xác định. Tuy nhiên, lực này chưa đủ lớn như trong chất rắn để giữ những nguyên tử, phân tử ở những vị trí xác định. những nguyên tử, phân tử ở thể lỏng cũng dao động xung quanh những vị trí thăng bằng, nhưng những vị trí này không cố định mà vận chuyển. do vậy chất lỏng không có hình dạng riêng mà có hình dạng của bình chứa nó.

* Bài 3 trang 154 SGK Vật Lý 10: Nêu những tính chất của vận động của phân tử

° Lời giải bài 3 trang 154 SGK Vật Lý 10:

+ Loại phân tử: đều giống nhau (cùng một chất)

+ Tương tác phân tử: chất khí < chất lỏng < chất rắn

+ vận động phân tử:

– Chất khí: tự do, hỗn loạn

– Chất lỏng: vận động xung quanh những vị trí cố định trong thời gian ngắn rồi chuyển vị trí khác.

– Chất rắn: vận động xung quanh vị trí cố định.

* Bài 4 trang 154 SGK Vật Lý 10: khái niệm khí lí tưởng

° Lời giải bài 4 trang 154 SGK Vật Lý 10:

– khái niệm: Khí lý tưởng là chất khí trong đó những phân tử được coi là chất điểm và chỉ tương tác khi va chạm với nhau.

* Bài 5 trang 154 SGK Vật Lý 10: Tính chất nào sau đây không phải là của phân tử?

A. vận động không ngừng

B. Giữa những phân tử có khoảng cách

C. Có lúc đứng yên, có lúc vận động

D. vận động càng nhanh thì nhiệt độ của vật càng cao.

° Lời giải bài 5 trang 154 SGK Vật Lý 10:

• lựa chọn đáp án: C. Có lúc đứng yên, có lúc vận động

– Theo thuyết động học phân tử: những phân tử vận động hỗn loạn không ngừng, vận động này càng nhanh thì nhiệt độ chất khí càng cao.

* Bài 6 trang 154 SGK Vật Lý 10: Khi khoảng những giữa những phân tử rất nhỏ, thì giữa những phân tử

A. Chỉ có lực hút

B. Chỉ có lực đẩy

C. Có cả lực hút và lực đẩy, nhưng lực đẩy lớn hơn lực hút

D. Có cả lực hút và lực đẩy, nhưng lực đẩy nhỏ hơn lực hút.

° Lời giải bài 6 trang 154 SGK Vật Lý 10:

• lựa chọn đáp án: C. Có cả lực hút và lực đẩy, nhưng lực đẩy lớn hơn lực hút

– Khi khoảng cách giữa những phân tử nhỏ thì lực đẩy mạnh hơn lực hút, khi khoảng cách giữa những phân tử lớn thì lực hút mạnh hơn đẩy.

* Bài 7 trang 155 SGK Vật Lý 10: Tính chất nào sau đây không phải là của phân tử của vật chất ở thể khí?

A. vận động hỗn loạn

B. vận động không ngừng

C. vận động hỗn loạn và không ngừng

D. vận động hỗn loạn xung quanh những vị trí thăng bằng cố định.

° Lời giải bài 7 trang 155 SGK Vật Lý 10:

• lựa chọn đáp án: D. vận động hỗn loạn xung quanh những vị trí thăng bằng cố định.

* Bài 8 trang 155 SGK Vật Lý 10: Nêu ví dụ chứng tỏ giữa những phân tử có lực hút, lực đẩy.

° Lời giải bài 8 trang 155 SGK Vật Lý 10:

– Giữa những phân tử có tồn tại lực hút; Ví dụ: Để 2 giọt nước tiếp xúc nhau, chúng bị lực hút vào nhau nhập thành một giọt.

– Giữa những phân tử tồn tại lực đẩy; Ví dụ: Cho chất khí vào một xilanh rồi đẩy pittông nén lại. Ta chỉ nén khối khí tới một thể tích nào đó thôi vì lúc đó lực đẩy giữa những phân tử là vô cùng lớn, chống lại lực nén của pittông.

 

Hy vọng với bài viết về Thuyết động học phân tử chất khí, Cấu tạo chất, Khí lý tưởng là gì ở trên hữu ích cho những em. Mọi góp ý và thắc mắc những em vui lòng để lại bình luận dưới bài viết để Trường Cao đẳng Tài nguyên và Môi trường miền Trung ghi nhận và hỗ trợ, chúc những em học tập tốt.

Bản quyền bài viết thuộc THPTSocTrang.Edu.Vn. Mọi hành vi sao chép đều là gian lận!

Nguồn chia sẻ: cmm.edu.vn