Vật lý 9 bài 22: Tác dụng từ của dòng điện, Lực từ và Từ trường là gì?

Vật lý 9 bài 22: Tác dụng từ của dòng điện, Lực từ và Từ trường là gì?. Ở lớp 7 những em đã biết cuộn dây có dòng điện chạy qua có tác dụng từ, còn nếu như dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng hay dây dẫn có hình dạng bất kỳ thì nó có tác dụng từ hay không?

Để trả lời thắc mắc đó, bài viết này chúng ta cùng tìm hiểu về tác dụng từ của dòng điện, lực từ, từ trường là gì, chúng được phát biểu thế nào? làm sao để nhận diện được trong không gian có từ trường?

Bạn đang xem bài: Vật lý 9 bài 22: Tác dụng từ của dòng điện, Lực từ và Từ trường là gì?

I. Lực từ là gì?

– Dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng hay dây dẫn có hình dạng bất kì đều gây ra tác dụng lực (gọi là lực từ) lên kim nam châm đặt sắp nó. Ta nói rằng dòng điện có tác dụng từ.

II. Từ trường

1. Từ trường là gì?

– Không gian xung quanh nam châm, xung quanh dòng điện có khả năng tác dụng lực từ lên kim nam châm đặt trong nó, ta nói trong không gian đó có từ trường.

– Tại mỗi vị trí nhất định trong từ trường của thanh nam châm hoặc của dòng điện, kim nam châm đều chỉ một hướng xác định.

2. Cách nhận diện từ trường

– Người ta không nhận diện được trực tiếp từ trường bằng giác quan mà phải bằng những dụng cụ riêng: sử dụng nam châm thử

– Nơi nào trong không gian có lực từ tác dụng lên kim nam châm thì nơi đó có Từ trường.

III. Bài tập về tác dụng từ của dòng điện, từ trường

* Câu C1 trang 61 SGK Vật Lý 9: Đóng công tắc K trong thử nghiệm ở hình 22.1 SGK (hình dưới). Quan sát và cho biết có hiện tượng gì xảy ra với kim nam châm. Lúc đã nằm thăng bằng, kim nam châm còn song song với dây dẫn nữa không?

° Lời giải câu C1 trang 61 SGK Vật Lý 9:

– Kim nam châm sẽ bị lệch ra khỏi hướng Nam – Bắc. Lúc đã nằm thăng bằng, kim nam châm không song song với dây dẫn nữa.

* Câu C2 trang 61 SGK Vật Lý 9: Có hiện tượng gì xảy ra với kim nam châm trong thử nghiệm của phần bài học?

° Lời giải câu C2 trang 61 SGK Vật Lý 9:

– Kim nam châm sẽ bị lệch ra khỏi hướng Nam – Bắc.

* Câu C3 trang 61 SGK Vật Lý 9: Ở mỗi vị trí, sau khi nam châm đã đứng yên, xoay cho nó lệch khỏi hướng vừa xác định, buông tay. Nhận xét hướng của kim nam châm sau khi đã trở lại vị trí thăng bằng.

° Lời giải câu C3 trang 61 SGK Vật Lý 9:

– Kim nam châm luôn chỉ một hướng xác định.

* Câu C4 trang 62 SGK Vật Lý 9: nếu như có một kim nam châm thì em làm thế nào để phát hiện ra trong dây dẫn AB có dòng điện hay không?

° Lời giải câu C4 trang 62 SGK Vật Lý 9:

– Đặt kim nam châm lại sắp dây dẫn AB. nếu như kim nam châm lệch hỏi hướng Nam – Bắc thì dây dẫn AB có dòng điện chạy qua.

* Câu C5 trang 62 SGK Vật Lý 9: thử nghiệm nào đã làm với nam châm chứng tỏ rằng xung quanh Trái Đất có từ trường?

° Lời giải câu C5 trang 62 SGK Vật Lý 9:

– thử nghiệm đặt kim nam châm ở trạng thái tự do, khi đã đứng yên, kim nam châm luôn chỉ hướng Nam – Bắc. Xoay kim nam châm một góc bất kỳ nào đó, khi thăng bằng, nam châm lại trở về theo hướng Nam Bắc địa lí. Điều đó chứng tỏ rằng xung quanh Trái Đất có từ trường.

* Câu C6 trang 62 SGK Vật Lý 9: Tại một điểm trên bàn làm việc, người ta thử đi thử lại vẫn thấy kim nam châm nằm dọc theo một hướng xác định, không trùng với hướng Nam – Bắc. Từ đó có thể rút ra kết luận gì về không gian xung quanh kim nam châm?

° Lời giải câu C6 trang 62 SGK Vật Lý 9:

– Xung quanh kim nam châm có từ trường, từ trường này khác từ trường trái đất.

Hy vọng với bài viết về Tác dụng từ của dòng điện, Lực từ và Từ trường là gì? ở trên hữu ích cho những em. Mọi góp ý và thắc mắc những em vui lòng để lại bình luận dưới bài viết để Trường Cao đẳng Tài nguyên và Môi trường miền Trung ghi nhận và hỗ trợ, chúc những em học tập tốt.

Bản quyền bài viết thuộc Trường Cao đẳng Tài nguyên và Môi trường miền Trung. Mọi hành vi sao chép đều là gian lận!

Nguồn chia sẻ: https://cmm.edu.vn

https://cmm.edu.vn/vat-ly-9-bai-22-tac-dung-tu-cua-dong-dien-luc-tu-va-tu-truong-la-gi/