I. Hướng dẫn chung

– Xem lại tri thức cách làm bài văn nghị luận về một ý kiến bàn về văn học.

Bạn đang xem bài: Viết bài làm văn số 5 – Ngữ văn 12

– Đọc lại những văn bản văn học đã học.

II. Gợi ý một số đề bài

1. Đề số 1

Trong một bức thư luận bàn về văn học, Nguyễn Văn Siêu có viết: “văn học […] có loại đáng thờ, có loại không đáng thờ. Loại không đáng thờ là loại chỉ chuyên chú ở văn học. Loại đáng thờ là loại chuyên chú ở con người”. Hãy phát biểu ý kiến về quan niệm trên.

Gợi ý làm bài:

a. Xác định thể loại bài viết: nghị luận văn học.

b. Đề bài yêu cầu bàn luận về vấn đề sứ mệnh của văn học. Có hai thiên hướng văn học phổ biến: loại văn học coi trọng nghệ thuật đơn thuần, nhấn mạnh tính nghệ thuật mà coi nhẹ vai trò phản ánh và cải tạo cuộc sống; một loại văn học lấy cuộc sống con người làm đối tượng phụng sự. Nguyễn Văn Siêu, một nhà phê bình văn học cổ đánh giá cao loại văn học thứ hai (đáng thờ).

– Lí giải:

+ văn học chuyên chú ở văn học: Đó là loại văn học chỉ biết có nó, tức là coi phương thức nghệ thuật là trên hết, nhà văn khi sáng tác chỉ chăm lo cái đẹp của phương thức, không mấy chú ý tới nội dung tư tưởng và không quan tâm tới đời sống, vận mệnh con người.

+ văn học chuyên chú ở con người: Đó là loại văn học quan tâm trước hết tới cuộc sống con người vì con người, coi trị giá chủ yếu của văn học ở chỗ nó có ích cho thế cuộc.

– Vì sao loại đáng thờ là loại “chuyên chú ở con người” chứ không phải loại “chuyên chú ở văn học”?

Tác giả muốn nói tới chân trị giá của văn học. nếu như văn học không quan tâm tới con người thì văn học sẽ tự đánh rơi mình. Áng văn hay phải là áng văn tâm huyết của người cầm bút. Cái tâm thường nuôi dưỡng, phát huy cái tài.

– Bình luận, chứng minh: Những tác phẩm lớn từ xưa tới nay chưa bao giờ thoát li cuộc sống con người. những tác phẩm đó đều lấy hiện thực của quốc gia, dân tộc, nhân loại để phản ánh và đấu tranh cho những quyền lợi của dân tộc, của nhân dân.

Ta lấy ví dụ:

+ Tác phẩm Hịch tướng sĩ (Trần Quốc Tuấn) thuyết phục những tướng sĩ bỏ việc vui chơi, chăm lo việc quân cơ, đánh giặc giữ nước.

+ Bài Cáo bình Ngô (Nguyễn Trãi) phản ánh, tổng kết, ngợi ca cuộc kháng chiến thần thánh của nhân dân ta chống lại giặc Minh xâm lược và tuyên bố chủ nghĩa của dân tộc, khai sinh một quốc gia – một triều đại mới.

+ Tác phẩm Truyện Kiều (Nguyễn Du) là tiếng kêu đứt ruột đứt gan, cũng là tiếng nói đấu tranh cho quyền sống của những con người bị áp bức nói chung trong xã hội phong kiến.

Những tác phẩm ấy chưa bao giờ rời xa quyền lợi của nhân dân, của dân tộc và sự tiến bộ của nhân loại.

– Tuy nhiên, nghệ thuật chuyên chú ở con người không tức là không coi trọng tính nghệ thuật, cần phải đảm bảo tính nghệ thuật mới thì mới có trị giá, có sức thuyết phục cao.

2. Đề số 2

Buy-phông, nhà văn Pháp nổi tiếng, có viết: “Phong cách chính là người“. Anh (chị) hiểu ý kiến trên thế nào?

Gợi ý làm bài:

a. Xác định thể loại bài viết: Nghị luận văn học.

b. Xác định nội dung cần nghị luận: Đề bài yêu cầu bàn về phong cách văn học. Theo bài học ở tuần 15, phong cách được định tức là nét riêng, độc đáo của nhà văn, được biểu hiện qua góc nhìn, cách nhìn, cách khám phá của mỗi nhà văn. Theo Buy – phông, đó chính là con người thân văn, không thể lẫn với con người nào khác.

– Lí giải: Phong cách là gì? Phong cách chính là nét độc đáo và là phần đóng góp riêng của nhà văn cho đời sống văn học.

– Phong cách bao gồm cả phương diện nội dung và nghệ thuật:

+ Độc đáo về nội dung thể hiện ở quan niệm về cuộc sống và con người từ việc lựa lựa chọn đề tài, xác định chủ đề, cách lí giải những vấn đề về cuộc sống và con người … .

+ Độc đáo về nghệ thuật thể hiện ở phương thức biểu hiện, ở việc lựa lựa chọn những thủ pháp nghệ thuật, tổ chức kết cấu, sử dụng tiếng nói … .

=> Buy – phông đã nhấn mạnh cá tính của mỗi nhà văn trong sáng tạo văn học.

–  Học sinh tự chứng minh qua phong cách của một số nhà văn lớn: Hồ Xuân Hương, Nguyễn Du, Nguyễn Bính, Tố Hữu, Nguyễn Tuân…

3. Đề số 3

Anh (chị) hãy giãi bày ý kiến của mình về ý kiến của nhà văn Pháp La Bơ-ruy-e: “Khi một tác phẩm tăng ý thức ta lên và gợi cho ta những tình cảm cao quý và can đảm, không cần tìm một nguyên tắc nào để đánh giá nó nữa: đó là một cuốn sách hay và do một nghệ sĩ viết ra“.

Gợi ý làm bài:

a. Xác định thể loại bài viết: Nghị luận văn học.

b. Xác định nội dung nghị luận: Tiêu chí để đánh giá một tác phẩm hay, theo La Bơ-ruy-e, là trị giá giáo dục của tác phẩm đó.

– giảng giải nhận định: Tiêu chí để đánh giá một tác phẩm hay, theo La Bơ-ruy-e, là trị giá giáo dục của tác phẩm đó.

– trị giá giáo dục của tác phẩm:

+ tăng ý thức

+ Gợi ra những tình cảm cao quý và can đảm.

– Học sinh tự tìm dẫn chứng thích hợp ở những tác phẩm đã học để chứng minh cho nhận định.

Hướng dẫn soạn bài trang 16 SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 2: tập dượt viết bài làm văn số 5 – Nghị luận văn học.

Bản quyền bài viết thuộc Trường Cao đẳng Tài nguyên và Môi trường miền Trung. Mọi hành vi sao chép đều là gian lận!

Nguồn chia sẻ: https://cmm.edu.vn

https://cmm.edu.vn/viet-bai-lam-van-so-5-ngu-van-12/